Women’s hair in Lager narratives
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.46.07Słowa kluczowe:
women’s Lager experiences, women’s camp narratives, hair, shaving, corporeality, rapeAbstrakt
The article offers an analysis of women’s Lager narratives in which the procedure of removing hair from female prisoners of concentration camps was reflected. It indicates the procedure’s cultural, social, and psychological meanings presenting it as an element of the extensive camp strategy of violence, a ritual of downgrading, and a form of violating a woman’s identity and intimacy. By presenting various circumstances in which women were shaved in the camps, it also indicates the situation-based complexity of the camp experience, its various stages, and contexts. The text refers to various sources, and considers the experiences of women of various nationalities, e.g. Germans, Poles, and Jews.
Pobrania
Bibliografia
Amesberger Helga, Auer Katrin, Halbmayr Brigitte, Sexualisierte Gewalt. Weibliche Erfahrungen in NS-Konzentrationslagern, Mandelbaum, Vienna 2004.
Google Scholar
Archiwum Państwowe Muzeum Auchwitz–Birkenau, Zespół Oświadczenia, vol. 75, l. 152.
Google Scholar
Auerbach Rachela, “Treblinka. Reportaż”, Monika Polit (ed.), trans. Karolina Szymaniak, Zagłada Żydów. Studia i Materiały 2012, vol. 8, pp. 21–75.
Google Scholar
Auschwitz 1940–1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu, Wacław Długoborski, Franciszek Piper (eds.), Wydawnictwo Państwowego Muzeum Oświęcim, Oświęcim–Brzezinka 1995, vol. 2.
Google Scholar
Banek Kazimierz, Opowieści o włosach. Zwyczaje, rytuały, symbolika, Trio, Warsaw 2010.
Google Scholar
Birenbaum Halina, Nadzieja umiera ostatnia, Państwowe Muzeum Auschwitz–Birkenau, Oświęcim 2001.
Google Scholar
Brzosko-Mędryk Danuta, Matylda, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1970.
Google Scholar
Cebo Lechosław, Więźniarki w obozie hitlerowskim w Oświęcimiu-Brzezince, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1984.
Google Scholar
Ceran Sylwiusz Tomasz, Szmalcówka, Instytut Pamięci Narodowej, Bydgoszcz–Gdańsk 2010.
Google Scholar
Czech Danuta, Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz, Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu-Brzezince, Oświęcim 1992, p. 236.
Google Scholar
Delbo Charlotte, Żaden z nas nie powróci, trans. Katarzyna Malczewska-Giovanetti, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2002.
Google Scholar
Dokumenty zbrodni i męczeństwa, Michał Borwicz, Nella Rost, Józef Wulf (eds.), Centralny Komitet Żydów Polskich, Wojewódzka Żydowska Komisja Historyczna w Krakowie, Krakow 1945.
Google Scholar
Dzieci żydowskie w czasach Zagłady. Wczesne świadectwa 1944–1948. Relacje dziecięce z Centralnej Żydowskiej Komisji Historycznej, Olga Orzeł (ed.), trans. Eleonora Bergman, Piotr Kendziorek, Karolina Szymaniak, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma,Warsaw 2014.
Google Scholar
Grzesiuk Stanisław, Pięć lat kacetu, Książka i Wiedza, Warsaw 1985, p. 261.
Google Scholar
Jaworska Janina, Nie wszystek umrę… Twórczość plastyczna Polaków w hitlerowskich więzieniach i obozach koncentracyjnych 1939–1945, Książka i Wiedza, Warsaw 1975.
Google Scholar
Jezierska Maria Elżbieta, “Pierwszy warszawski”, in: Kominy. Oświęcim 1940–1945, foreword
Google Scholar
Tadeusz Hołuj, Czytelnik, Warsaw 1962, pp. 119–160.
Google Scholar
Jurgielewiczowa Irena, Strategia czekania, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1982.
Google Scholar
Kiedrzyńska Wanda, Ravensbrück – kobiecy obóz koncentracyjny, Książka i Wiedza, Warsaw 1961.
Google Scholar
Laks Szymon, Gry oświęcimskie, Państwowe Muzeum Auschwitz–Birkenau, Oświęcim 1998.
Google Scholar
Lanckorońska Karolina, Wspomnienia wojenne. 22.IX.1939–5.IV.1945, introduction Lech Kalinowski and Elżbieta Orman, Znak, Krakow 2001.
Google Scholar
Langfus Lejb, “Rękopis”, in: Wśród koszmarnej zbrodni. Notatki więźniów Sonderkommando, 2nd edition extended, Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu, Oświęcim 1973.
Google Scholar
Levi Primo, Czy to jest człowiek?, trans. Halszka Wiśniowska, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1978.
Google Scholar
Młodkowska-Bielawska Stanisława, Wspomnienia okupacyjne, editing, introduction and notes by Robert Stopikowski, Wydawnictwo KUL, Lublin 2001.
Google Scholar
Morawska Zofia, “Warunki egzystencji więźniów”, in: Majdanek 1941–1944, Tadeusz Mencel (ed.), Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1999, pp. 129–169.
Google Scholar
Mówią świadkowie Ravensbrück. Wybór, introduction and editing Eugeniusz S. Kruszewski, Instytut Polsko-Skandynawski, Copenhagen 2001.
Google Scholar
Perkowska-Szczypiorska Irena, “Kartki z Oświęcimia”, in: Kominy. Oświęcim 1940–1945, foreword Tadeusz Hołuj, Czytelnik, Warsaw 1962, pp. 83–118.
Google Scholar
Piątkowska Antonina, Wspomnienia oświęcimskie, foreword Jan Masłowski, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1977.
Google Scholar
Piotrowski Michał, Nie tylko w Ravensbruck. …1723 dni za drutami KL Auschwitz, Neuengamme, Ravensbrück, Berlin-Lichterfelde, Prószyński i S-ka, Warsaw 1991.
Google Scholar
Posmysz Zofia, Królestwo za mgłą, Znak, Krakow 2017.
Google Scholar
Posmysz Zofia, Ten sam doktor M, Iskry, Warsaw 1981.
Google Scholar
Rutkowska-Kurcyuszowa Maria, Kamyki Dawida. Wspomnienia, Unia, Katowice 2005.
Google Scholar
Serca niezagasłe. Wspomnienia więźniarek z Ravensbruck, selection Maria Piotrowska Kogut and Andrzej Gierczak, Andrzej Gierczak (ed.), introduction Jan Zaborowski, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1979.
Google Scholar
Sofsky Wolfgang, Ustrój terroru. Obóz koncentracyjny, trans. Małgorzata Łukasiewicz, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, Warsaw 2016.
Google Scholar
Springer Elisa, Milczenie żywych. W cieniu Auschwitz, opowieść o śmierci i zmartwychwstaniu, trans. Krystyna and Eugeniusz Kabatcow, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2001.
Google Scholar
Strzelecki Andrzej, “Wykorzystanie zwłok ofiar obozu”, Zeszyty Oświęcimskie 1995, issue 21, pp. 87–141.
Google Scholar
Szmaglewska Seweryna, Chleb i nadzieja, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warsaw 1960.
Google Scholar
Tired J.M., “Blok jedenasty”, in: Kominy. Oświęcim 1940–1945, foreword Tadeusz Hołuj, Czytelnik, Warsaw 1962, pp. 189–236.
Google Scholar
Truszkowska-Kuliniczowa Anna, Mój XX wiek. Wspomnienia, Kampol, Szczecin 2004.
Google Scholar
Wachsmann Nikolaus, Historia nazistowskich obozów koncentracyjnych, trans. Maciej Antosiewicz, Świat Książki, Warsaw 2016.
Google Scholar
Zawodna Marta, “Wokół tego, co pozostało. Biograficzne podejście do badań nad szczątkami ludzkimi na przykładzie włosów eksponowanych w Muzeum Auschwitz–Birkenau”, Kulturai Społeczeństwo 2007, issue 2, pp. 65–90.
Google Scholar
Zwyciężyły wartości. Wspomnienia z Ravensbrück, Urszula Wińska (ed.), Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1985.
Google Scholar