Pamięć lekturowa a tożsamość czytelnika na przykładzie powieści "Tajemniczy płomień królowej Loany" Umberta Eco

Anna Lubińska

doi:10.18778/1505-9057.61.04

Autor

Anna Lubińska Uniwersytet Wrocławski, Wydział Filologiczny, Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, pl. Uniwersytecki 9/13, 50-137 Wrocław https://orcid.org/0000-0002-1109-3324

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.61.04

Słowa kluczowe:

Umberto Eco, kultura masowa, tożsamość czytelnika, książka ilustrowana, książka hipertekstowa

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest bibliologiczna refleksja nad powieścią Umberta Eco. Jej fabuła jest pretekstem do postawienia pytań na temat tożsamości czytelnika. Czy człowiek jest sumą przeczytanych tekstów? Jakie znaczenie dla budowania własnego ja mają lektury? W artykule przeanalizowano, czy i jak realizacja książkowa tekstu wpływa na jego odbiór, biorąc pod uwagę miejsce, jakie literatura zajmuje w kulturze masowej. Przedstawiono także rolę materiału ilustracyjnego; omówiono sposób funkcjonowania ilustracji w tekście oraz ich funkcje i znaczenie dla fabuły. Przedstawiono powieść jako przykład książki hipertekstowej.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Anna Lubińska - Uniwersytet Wrocławski, Wydział Filologiczny, Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, pl. Uniwersytecki 9/13, 50-137 Wrocław

Anna Lubińska – absolwentka filologii polskiej oraz informacji naukowej i bibliotekoznawstwa na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Asystent w Zakładzie Teorii i Historii Książki w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UWr. Pracuje nad rozprawą doktorską na temat bibliologicznych aspektów twórczości Umberta Eco. Do jej zainteresowań badawczych należą także literatura i kultura popularna oraz marketing książki.

Bibliografia

Assmann Jan, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. Anna Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2008.
Google Scholar

Assmann Jan, Pamięć zbiorowa i tożsamość kulturowa, przeł. Stefan Dyroff, Rafał Żytyniec, „Borussia” 2003, nr 29, s. 11–16.
Google Scholar

Barthes Roland, Śmierć autora, „Teksty Drugie” 1991, nr 1–2, s. 247–251.
Google Scholar

Behind The Doors Of Umberto Eco, reż. Teri Wehn-Damisch, Francja 2012.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12968/eqhe.2012.1.4.36

Bieńkowska Barbara, Książka na przestrzeni dziejów, Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej, Warszawa 2005.
Google Scholar

Capozzi Rocco, The Mysterious Flame of Queen Loana. A Postmodern Historiographic Illustrated Novel of a Generation, „Forum Italicum” 2006, 40, nr 2, s. 462–486.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1177/001458580604000215

Carriere Jean-Claude, Eco Umberto, Nie myśl, że książki znikną, przeł. Jan Kortas, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2010.
Google Scholar

Czubaj Mariusz, Samotność prostych równoległych, „Polityka” 2005, nr 39, s. 68–69.
Google Scholar

Eco Umberto, Czytelnik modelowy, przeł. Piotr Salwa, „Pamiętnik Literacki” 1987, nr 78, s. 287–305.
Google Scholar

Eco Umberto, Dopiski na marginesie „Imienia róży”, w: Umberto Eco, Imię róży, przeł. Adam Szymanowski, wyd. 6, Noir sur Blanc, Warszawa 2016.
Google Scholar

Eco Umberto, O pożytkach oglądania się za dziewczynami, przeł. Jarosław Mikołajewski, „Gazeta Wyborcza” 2016 http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,19961172,o-pozytkach-z-ogladania-sie-za-dziewczynami.html [dostęp 12.05.2017].
Google Scholar

Eco Umberto, Tajemniczy płomień królowej Loany, przeł. Krzysztof Żaboklicki, Noir sur Blanc, Warszawa 2005.
Google Scholar

Gadomska Maria, Zależności między treścią w formą graficzną w źródłach poezji z przełomu XIX i XX wieku, „Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi” 1991, t. 11: Pogranicza, s. 129–156.
Google Scholar

Głowiński Michał, O intertekstualności, „Pamiętnik Literacki” 1986, (77), nr 4, s. 75–100.
Google Scholar

Góralska Małgorzata, Piśmienność i rewolucja cyfrowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012.
Google Scholar

Góralska Małgorzata, W poszukiwaniu księgi jedynej... Bibliologiczne refleksje nad fenomenem książki, „Roczniki Biblioteczne” 2005, R. 49, s. 503–514.
Google Scholar

Grochowski Grzegorz, Na styku kodów. O literackich użyciach znaków ikonicznych, „Teksty Drugie” 2006, nr 4, s. 47–71.
Google Scholar

Hammack Brenda, Mapping the Interstices. Reif Larsen’s and Umberto Eco’s Illustrated Texts, „Interfictions: A Journal of Interstitial Arts” 2013, iss. 2 http://interfictions.com/mapping-the-interstices-reif-larsens-and-umberto-ecos-illustrated-texts-brenda-hammack/ [dostęp 14.01.2018].
Google Scholar

Ilustracja, w: Encyklopedia wiedzy o książce, red. Aleksander Birkenmajer i in., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1971, s. 952–953.
Google Scholar

Kłoskowska Antonina, Kultura masowa. Obrona i krytyka, wyd. 4, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2005.
Google Scholar

Krzemiński Adam, Człowiek z cytatów, „Polityka” 2004, nr 47, s. 76–77.
Google Scholar

Lachmann Renate, Mnemotechnika i symulakrum, w: Pamięć zbiorowa i kulturowa, red. Magdalena Saryusz-Wolska, Universitas, Kraków 2009, s. 285–322.
Google Scholar

Maruszewski Tomasz, Pamięć autobiograficzna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Google Scholar

Matuszyk Łukasz, Po drugiej stronie ekranu. O pochodzeniu i charakterze e-liberatury, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2015, nr 5, s. 577–585.
Google Scholar

Ng David, Eco and the Funnymen. Interview with Eco, Village Voice 2005 https://www.villagevoice.com/2005/06/28/eco-and-the-funnymen/ [dostęp 12.05.2017].
Google Scholar

Pasek-Gawlikowska Agata, „Kultura masowa” i co dalej…?, „Rozprawy Społeczne” 2013, nr 2, s. 57–66.
Google Scholar

Rybicka Elżbieta, Miejsce, pamięć, literatura (w perspektywie geopoetyki), „Teksty Drugie” 2008, nr 1–2, s. 19–32.
Google Scholar

Saryusz-Wolska Magdalena, Pamięć kulturowa, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. Magdalena Saryusz-Wolska, Robert Traba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014, s. 337–338.
Google Scholar

Sawicka Elżbieta, Tatuaż na skórze tekstu, „Rzeczpospolita” 2005, nr 254, s. A16.
Google Scholar

Spruyt Marie, Umberto Eco’s The Mysterious Flame of Queen Loana. A conduit for culture, consciousness and cognition, „Inkanyiso Journal” 2010, nr 2, s. 1–6.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4314/ijhss.v2i1.62114

Szpociński Andrzej, Miejsca pamięci (lieux de mémoire), „Teksty Drugie” 2008, nr 4, s. 11–20.
Google Scholar

Szpociński Andrzej, Markowski Michał Paweł, Kanon, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014, s. 182–186.
Google Scholar

Śmigła Magdalena, Jurija Łotmana semiotyczna teoria kultury, „Estetyka i Krytyka” 2009, nr 17–18, s. 265–270.
Google Scholar

The Mysterious Flame of Queen Loana http://eco.ids-mannheim.de/wiki/theMysterious_Flame_of_Queen_Loana [dostęp 20.05.2017].
Google Scholar

Trávníček Jiří, Życiorysy czytelnicze (zarys koncepcji), „Roczniki Biblioteczne” 2017, R. 61, s. 227–240.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.19195/0080-3626.61.11

Trybuś Krzysztof, Literatura, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2014, s. 205–210.
Google Scholar

Ugniewska Joanna, Miejsca utracone. Szkice o pamięci i zapomnieniu we współczesnej literaturze włoskiej, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2014.
Google Scholar

Wiercińska Janina, Sztuka i książka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
Google Scholar

Winiecka Elżbieta, Poszerzanie pola literatury w „Tajemniczym płomieniu królowej Loany” Umberta Eco, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2015, t. 58, z. 2, s. 101–118.
Google Scholar

Wolski Paweł, A jednak Księga. Tradycja i (po)nowoczesność w powieści „Tajemniczy płomień królowej Loany” Umberta Eco, „Pogranicza” 2006, nr 5, s. 38–44.
Google Scholar