Literackie podróże, czyli o przestrzeni i miejscu w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku (na przykładzie poezji Adama Zagajewskiego i prozy Andrzeja Stasiuka)

Elżbieta Mazur

doi:10.18778/1505-9057.56.16

Authors

Elżbieta Mazur Dr hab., prof. UR, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Humanistycznych, Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa, ul. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów https://orcid.org/0000-0001-6986-9386

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.56.16

Keywords:

poetics of place, space in literature, travel, migration, identity, communism

Abstract

The article deals with the problems of identity, poetics of place, migration and travel in Adam Zagajewski’s poetry, in the volumes: Going to Lvov (London 1985) and The Land of Fire (Poznań 1994); as well as in Andrzej Stasiuk’s prose: the short story Place (Tales of Galicia, Kraków 1995) and the novel The East (Wołowiec 2014). The author, in invoking selected texts by the above artists, presents ways of portraying space in Polish literature of the late 20th and early 21st centuries, marked by the experiences of migration and communism. This analytical and interpretative study also includes remarks concerning the organisation of the teaching process, as the works discussed here may be used as inspiration for discussions related to migration processes and multiculturalism during Polish language lessons at high school levels.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Elżbieta Mazur, Dr hab., prof. UR, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Humanistycznych, Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa, ul. Rejtana 16c, 35-959 Rzeszów

Elżbieta Mazur, dr hab., prof. UR – literaturoznawczyni, dydaktyk literatury, pracuje w Instytucie Polonistyki i Dziennikarstwa Uniwersytetu Rzeszowskiego; zainteresowania badawcze: poezja XX i XXI wieku, ekfrazy, podróżopisarstwo, teksty kultury w edukacji polonistycznej, glottodydaktyka; autorka książek: „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata (2001), Oswajanie nowoczesności. Poezja i krytyka Zbigniewa Bieńkowskiego (2015) oraz kilkudziesięciu artykułów i recenzji; redaktorka i współredaktorka czterech tomów zbiorowych, m.in.: Tradycje literatury polskiej XX wieku. Rozprawy i szkice (2010), Literatura współczesna w edukacji polonistycznej, t. I, Analizy i (re)interpretacje (2017).

References

Benedyktowicz Zbigniew, Portrety „obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo UJ, Kraków 2000.
Google Scholar

Czapliński Przemysław, Barbarzyńca na zagrodzie. Podróż do Niemiec i polska dusza, „Tygodnik Powszechny” 2007, nr 42, s. 24.
Google Scholar

Czapliński Przemysław, Kontury mobilności, w: Poetyka migracji. Doświadczenie granic w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku, red. Przemysław Czapliński, Renata Makarska, Marta Tomczok, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2013, s. 16.
Google Scholar

Czapliński Przemysław, Mapa, córka nostalgii, w: Przemysław Czapliński, Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie lat dziewięćdziesiątych, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
Google Scholar

Darska Bernadetta, „Wschód” Andrzeja Stasiuka, https://kultura.onet.pl/recenzje/wschod-andrzeja-stasiuka-recenzja/q6ty942 (dostęp 16.09.2017).
Google Scholar

Dutka Elżbieta, Pytania o Europę „zwaną Środkową” w pisarstwie Andrzeja Stasiuka, w: Elżbieta Dutka, Próby topograficzne. Miejsca i krajobrazy w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2014.
Google Scholar

Genius loci. Studia o człowieku i przestrzeni, red. Zbigniew Kadłubek, Wydawnictwo Fa–art, Katowice 2007.
Google Scholar

Gosk Hanna, Bohater swoich czasów. Postać literacka w powojennej prozie polskiej o tematyce współczesnej, Świat Literacki, Izabelin 2002.
Google Scholar

Klejnocki Jarosław, W obcym mieście. „Sam, ale nie samotny”, w: Jarosław Klejnocki, Bez utopii? Rzecz o poezji Adama Zagajewskiego, Wydawnictwo Ruta, Wałbrzych 2002.
Google Scholar

Kronenberg Anna, Geopoetyka. Związki literatury i środowiska, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2015.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/7969-897-4

„I cień i światło…”. O twórczości Adama Zagajewskiego, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Wydawnictwo a5, Kraków 2015.
Google Scholar

Mazur Elżbieta, Kilka uwag o pięknie praktycznym (na przykładzie poezji przełomu XX i XXI wieku inspirowanej malarstwem Jana Vermeera van Delft), w: Dyskursy pogranicza. Wektory literatury, red. Jolanta Pasterska, Zenon Ożóg, Wydawnictwo URz, Rzeszów 2019.
Google Scholar

Miejsca, ludzie, opowieści. O twórczości Andrzeja Stasiuka. Studia i szkice, red. Magdalena Rabizo-Birek, Matylda Zatorska, Damian Niezgoda, Wydawnictwo URz, Biblioteka „Frazy”, Rzeszów 2018.
Google Scholar

Nowacki Dariusz, Stasiuk węszy na Wschodzie, http://wyborcza.pl/1,75410,16649423,Stasiuk_weszy_na_Wschodzie__NOWA_KSIAZKA_.html (dostęp 16.09.2017).
Google Scholar

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum. Język polski. Zakres podstawowy i rozszerzony, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r., Dz.U. z dnia 2 marca 2018 r., poz. 467.
Google Scholar

Podstawa programowa przedmiotu język polski. IV etap edukacyjny. Zakres podstawowy i rozszerzony, w: Podstawa programowa kształcenia ogólnego, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r., Dz.U. z 2009 r. Nr 4.
Google Scholar

Reinfuss Roman, Łemkowie jako grupa etnograficzna, „Prace i Materiały Etnograficzne”, 1948/1949, t. 7, s. 71 i nast.
Google Scholar

Rybicka Elżbieta, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Universitas, Kraków 2014.
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Dziennik okrętowy, w: Jurij Andruchowycz, Andrzej Stasiuk, Moja Europa. Dwa eseje o Europie zwanej Środkową, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2000, s. 77.
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Fado, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2006.
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Opowieści galicyjskie, Wydawnictwo Znak, Kraków 1995.
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Rozbić namiot na Gobi, patrzeć jak Bug płynie…, w: Patrząc na Wschód. Przestrzeń, człowiek, mistycyzm, pytał Piotr Brysacz, Fundacja Sąsiedzi, Białystok 2013.
Google Scholar

Stasiuk Andrzej, Wschód, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2014.
Google Scholar

Zagajewski Adam, Dwa miasta, Biblioteka Zeszytów Literackich, Oficyna Literacka, Paryż–Kraków 1991.
Google Scholar

Zagajewski Adam, Jechać do Lwowa i inne wiersze, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2009.
Google Scholar

Zagajewski Adam, Solidarność i samotność, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2002.
Google Scholar

Zagajewski Adam, W cudzym pięknie, Wydawnictwo a5, Kraków 1998.
Google Scholar

Zagajewski Adam, Ziemia ognista, Wydawnictwo a5, Poznań 1994.
Google Scholar