Powieść wagnerowska – powieść muzyczna? (Gabriele D’Annunzio – Élémir Bourges – Paweł Huelle)

Małgorzata Sokalska

doi:10.18778/1505-9057.52.17

Authors

Małgorzata Sokalska Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Komparatystyki Literackiej; ul. Gołębia 18, 30-007 Kraków https://orcid.org/0000-0002-2896-9468

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.52.17

Keywords:

Richard Wagner, Wagnerian novel, Gabriele D’Annunzio, Élémir Bourges, Paweł Huelle

Abstract

This article discusses the genre of the Wagnerian novel, one of these phenomena which are a testament to the wide and diverse reception of Richard Wagner’s work in the European culture. The composer was admired as a charismatic persona, the author of excellent works of musical drama and the creator of sophisticated aesthetic concepts. In novels such as The Triumph of death (Trionfo della morte) by Gabriele D’Annunzio, The Twilight of the Gods (Le crépuscule des dieux) by Élémir Bourges and Sing Gardens (Śpiewaj ogrody) by Paweł Huelle, the main foci of interest are plots of Wagner’s musical dramas and not their musical score. Even descriptions devoted to instrumental parts clearly indicate the tendency to treat them as narrative stories. Much more interesting than the sound of Wagner’s music seems to be (to the narrators and heroes of the Wagnerian fiction) an implied message that flows from musical dramas such as Tristan and Isolde, Valkyrie or the fictive The Pied Piper of Hamelin. For the recipients of Wagner’s works, these operas become an indication of their own conduct, usually directing them to self-destruction and death.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Małgorzata Sokalska, Uniwersytet Jagielloński, Wydział Polonistyki, Katedra Komparatystyki Literackiej; ul. Gołębia 18, 30-007 Kraków

Małgorzata Sokalska - dr hab., adiunkt w Katedrze Komparatystyki Literackiej Wydziału Polonistyki UJ; autorka książek O inspiracjach operowych w „Irydionie” Zygmunta Krasińskiego (2004), Opera a dramat romantyczny. Mickiewicz – Krasiński – Słowacki (2009), Wagnerowska mozaika. Wagner i wagneryzm w kulturze (2018); redaktorka monografii naukowych Wokół Krasińskiego (2012), Opera w kulturze (2016); interesuje się związkami literatury i muzyki, gatunkami synkretycznymi – operą, pieśnią, biografiami kompozytorów i recepcją ich postaci oraz muzyki w tekstach kultury.

References

„L’Avant Scène Opéra” nr 34–35 [R. Wagner, Tristan et Isolde].
Google Scholar

Bartlett Rosamund, Wagner & Russia, Cambridge University Press, Cambridge 1995.
Google Scholar

Blisset William, Wagnerian Fiction in English, „Criticism” 1963, t. V, nr 3, s. 239–260.
Google Scholar

Bobilewicz Grażyna, Richard Wagner w myśli estetycznej i twórczości rosyjskich artystów przełomu XIX i XX w., w: W kręgu literatury rosyjskiej, t. 1, red. Elżbieta Biernat, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1996, s. 89–108.
Google Scholar

Bourges Élémir, Zmierzch bogów, t. 1–2, przeł. B. Neufeldówna, nakład i druk Tow. Akc. S. Orgelbranda S-ów, Warszawa 1913.
Google Scholar

Burzawa-Wessel Ewa, „Wieland der Schmied” Richarda Wagnera i Oscara Schlemma a „Kováč Wieland” – słowacka opera narodowa Jána Levoslava Belli, w: Libretto i przekład, red. E. Nowicka, A. Borkowska-Rychlewska, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2015.
Google Scholar

D’Annunzio Gabriele, Triumf śmierci, przeł. S. Kasprzysiak, Czytelnik, Warszawa 1976.
Google Scholar

Die Zoppoter Waldoper, red. C. Lange, Verlag Georg Stilke, Berlin [ok. 1925].
Google Scholar

Die Zoppoter Waldoper. Ein Weg zum neuen deutschen Theater, red. F.A. Meyer, Schliessen Verlag, Berlin 1934.
Google Scholar

DiGaetani John Louis, Richard Wagner and the Modern British Novel, Rutherford – Fairleigh Dickinson University Press, Cranbury 1978.
Google Scholar

Guichard Léon, La musique et les lettres en France au temps de wagnérisme, Presses Universitaires de France, Paris 1963.
Google Scholar

Härmänmaa Marja, The Seduction of Thanatos: Gabriele D’Annunzio and the Decadent Death, w: Decadence, Degeneration and the End. Studies in the European Fin de Siècle, red. M. Härmänmaa i Ch. Nissen, Palgrave Macmillan, New York 2014.
Google Scholar

Huebner Steven, Édouard Dujardin, Wagner, and the Origins of Stream of Consciousness Writing, „19th-Century Music” 2013, t. 37, s. 56–88.
Google Scholar

Huelle Paweł, Śpiewaj ogrody, Znak, Kraków 2014.
Google Scholar

Jung Ute, Die Rezeption der Kunst Richard Wagners in Italien, Gustav Bosse Verlag, Regensburg 1974.
Google Scholar

Koppen Erwin, Dekadenter Wagnerismus. Studies zur europäischen Literatur des Fin de siècle, Walter de Gruyter, Berlin, New York 1973.
Google Scholar

Malinowski Wiesław Mateusz, Comment le roman peut-il etre «wagnérien»? Le cas d’Élémir Bourges, „Studia Romanica Posnaniensia” 2001, nr 27, s. 25–39.
Google Scholar

Malinowski Wiesław Mateusz, Le roman du symbolisme (Bourges – Villiers de l’Isle- Adam – Dujardin – Gourmont – Rodenbach), Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2003.
Google Scholar

Martin Timothy Peter, Joyce and Wagner. A study of influence, Cambridge University Press, Cambridge 1991.
Google Scholar

Musioł Karol, Wagner und Polen/ Wagner a Polska, Mühl’scher Universitätsverlag Bayreuth Werner Fehr, Bayreuth 1980.
Google Scholar

Opera w kulturze, red. M. Sokalska, Avalon, Kraków 2016.
Google Scholar

Płaszczewska Olga, O zacieraniu granic między fikcją a rzeczywistością: Gabriele d’Annunzio – mistrz autokreacji, w: Oblicza Narcyza: obecność autora w dziele, red. M. Cieśla-Korytowska, I. Puchalska, M. Siwiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 269–296.
Google Scholar

Porter Lawrence M., Literary structure and the concept of decadence: Huysmans, D’Annunzio and Wilde, „The Centennial Review” 1978, t. 22, nr 2, s. 188–200.
Google Scholar

Salmi Hannu, Wagner and Wagnerism in Nineteenth-Century Sweden, Finland, and the Baltic Provinces. Reception, Enthusiasm, Cult, University of Rochester Press, Rochester 2005.
Google Scholar

Sokalska Małgorzata, Między miłością i śmiercią. Filmowe transfery „Tristana i Izoldy” R. Wagnera, w: Adaptacje II. Transfery kulturowe, red. W. Hajduk-Gawron, Biblioteka Postscriptum Polonistycznego, t. 5, Katowice 2015, s. 225–240.
Google Scholar

Sokalska Małgorzata, Nić życia – nić narracji. O technice lejtmotywu w epickich opowieściach rodzinnych, w: Mojry. Początek, trwanie, koniec, red. M. Cieśla-Korytowska, M. Siwiec, Avalon, Kraków 2018, s. 337–356.
Google Scholar

Sokalska Małgorzata, Wagnerowska mozaika. Wagner i wagneryzm w kulturze europejskiej, Avalon, Kraków 2018.
Google Scholar

Wagnerism in European Culture and Politics, ed. D.C. Large, W. Weber, Cornell University Press, Ithaca-London 1984.
Google Scholar