Polish camp literature. A few questions about a synthesis that is missing
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.46.02Keywords:
Polish camp literature, historical and literary synthesis, Tadeusz Borowski, the HolocaustAbstract
The author of the text poses questions why there has never been a historical and literary synthesis regarding Polish camp literature, Lager-themed in particular, as Gulag literature possesses at least protosyntheses. He presents his answers which refer to the significance of Tadeusz Borowski’s camp prose, the exceptionality of the Holocaust, and the differences in recording the camp experience domestically and during emigration. What is most important in the article is the indication of the opportunities available today, regardless of the virtually impossible to overcome difficulties, for at least a preliminary synthesis of Polish camp literature to exist. The starting point for that postulate is the application of external criteria: historical-geographical (which camps, when and where?), and historical and literary considering such categories and study perspectives as periodisation, genology, and comparative study.
Downloads
References
Amiel Irit, Egzamin z Zagłady, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1994.
Google Scholar
Amiel Irit, Nie zdążyłam, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1998.
Google Scholar
Amiel Irit, Wdychać głęboko, Świat Literacki, Izabelin 2002.
Google Scholar
Applebaum Anne, Gułag, trans. Jakub Urbański [chapter 1 – Małgorzata Claire Wybieralska], Świat Książki, Warsaw 2005.
Google Scholar
Białoszewski Miron, Pamiętnik z powstania warszawskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1970.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, Pisma w czterech tomach, Tadeusz Drewnowski, Justyna Szczęsna, Sławomir Buryła (eds.), Wydawnictwo Literackie, Krakow 2003–2005.
Google Scholar
Borowski Tadeusz, Utwory zebrane, Jerzy Andrzejewski (chief ed.), vol. 3: Krytyka literacka i artystyczna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1954.
Google Scholar
Broszkiewicz Jerzy, Oczekiwanie, Wiedza, Warsaw 1948.
Google Scholar
Burkot Stanisław, Proza powojenna 1945–1987, 2nd edition amended, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warsaw 1991.
Google Scholar
Buryła Sławomir, “Proza Tadeusza Borowskiego wobec Holocaustu”, Ruch Literacki 2004, col. 3, pp. 293–307.
Google Scholar
Czaplejewicz Eugeniusz, Polska literatura łagrowa, PWN, Warsaw 1992.
Google Scholar
Czas ciekawy, czas niespokojny. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel, part 1, Krakow 2007.
Google Scholar
Czuchnowski Marian, Tyfus, teraz słowiki, Modern Writing, London 1951.
Google Scholar
Dakowicz Przemysław, Łączka, Arcana, Krakow 2013.
Google Scholar
Drewnowski Tadeusz, Literatura polska 1944–1989. Próba scalenia: obiegi – wzorce – style, 2nd edition amended, Universitas, Krakow 2004.
Google Scholar
Drewnowski Tadeusz, Próba scalenia. Obiegi – wzorce – style, PWN, Warsaw 1997.
Google Scholar
Drewnowski Tadeusz, Ucieczka z kamiennego świata. O Tadeuszu Borowskim, 3rd edition, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1992.
Google Scholar
Drotkiewicz Agnieszka, Paris, London, Dachau, Lampa i Iskra Boża, Warsaw 2004.
Google Scholar
Grynberg Henryk, Rysuję w pamięci, a5, Poznań 1995.
Google Scholar
Herling-Grudziński Gustaw, Inny świat. Zapiski sowieckie, Czytelnik, Warsaw 1989.
Google Scholar
Huelle Paweł, “Szczęśliwe dni”, in: ibid., Pierwsza miłość i inne opowiadania, Puls, London 1996.
Google Scholar
Janion Maria, “Wojna i forma”, in: ibid., Płacz generała. Eseje o wojnie, Sic!, Warsaw 1998, pp. 23–126. Article first printed in: 1976.
Google Scholar
Jastrzębska Jolanta, “Imre Kertész – węgierski wariant dyskursu o Holocauście”, Teksty Drugie 2004, issue 5, pp. 152–167.
Google Scholar
Kizny Tomasz, Gułag, collaborator Dominique Roynette, introduction Norman Davies, Sergey Kovalev, Nicolas Werth, IPN – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Fundacja Picture Doc, Warsaw 2015.
Google Scholar
Kossak Zofia, Z otchłani. Wspomnienia z lagru, Wydawnictwo Księgarni Wł. Nagłowskiego, Częstochowa–Poznań 1946.
Google Scholar
Kossak Zofia, Z otchłani, PAX, Warsaw 1958.
Google Scholar
Kraśniewska Wiktoria, Po wyzwoleniu... (1944–1956), Instytut Literacki, Paris 1985.
Google Scholar
Krupa Bartłomiej, Wspomnienia obozowe jako specyficzna odmiana pisarstwa historycznego, Universitas, Krakow 2006.
Google Scholar
Kulesza Dariusz, Dwie prawdy. Tadeusz Borowski i Zofia Kossak wobec obrazu wojny w polskiej prozie lat 1944–1948, Trans Humana, Białystok 2006.
Google Scholar
Kulesza Dariusz, W poszukiwaniu istoty rzeczy. Studia i portrety, Alter Studio, Białystok 2015.
Google Scholar
Łukowska Anna, “Borowski i Szałamow – dwie dole”, Kultura Niezależna 1989, issue 52, pp. 42–64.
Google Scholar
Masłowska Dorota, “Między nami dobrze jest”, in: ibid., Dwa dramaty zebrane, Lampa i Iskra Boża, Warsaw 2010.
Google Scholar
McCarthy Cormac, Sunset Limited. Powieść w formie dramatu, trans. Robert Sudół, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2013. First printed in the US: 2006.
Google Scholar
Morawiec Arkadiusz, “«Niech ludzie sądzą». O dramacie «Stara gwardia» Mieczysława Lurczyńskiego”, in: Paryż – Londyn – Monachium – Nowy Jork. Powrześniowa emigracja niepodległościowana mapie kultury nie tylko polskiej, Violetta Wejs-Milewska and Ewa Rogalewska (eds.), Trans Humana, Białystok 2009, pp. 655–679.
Google Scholar
Morcinek Gustaw, Listy spod morwy (Sachsenhausen-Dachau), 2nd edition, Literatura Polska, Katowice 1946.
Google Scholar
Morcinek Gustaw, Listy z mojego Rzymu, Biuro Prasowe Biskupa Polowego W.P., Rome 1946.
Google Scholar
Morka Andrzej, Doświadczenie Boga w Gułagu, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2007.
Google Scholar
Norwid Cyprian, Pierścień wielkiej damy. Tragedia w 3-ch aktach, with an introduction by M. Lurczyński, Polski Związek Wychodźctwa Przymusowego, Hanover 1945.
Google Scholar
Obertyńska Beata, W domu niewoli, PAX, Warsaw 1991
Google Scholar
Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny, PWN, Warsaw 1979.
Google Scholar
Pankowski Marian, Z Auszwicu do Belsen. Przygody, Czytelnik, Warsaw 2000.
Google Scholar
Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Przybliżenia, M. Dąbrowski and A. Molisak (eds.), Elipsa, Warsaw 2006.
Google Scholar
“Pożegnanie z Tuśką.” Recorded by Krystyna Bratkowska and Michał Cichy, Gazeta Wyborcza 1995, issue 24, pp. 14–16.
Google Scholar
Romanowiczowa Zofia, Łagodne oko błękitu, Libella, Paris 1968.
Google Scholar
Romanowiczowa Zofia, Przejście przez Morze Czerwone, Libella, Paris 1960.
Google Scholar
Romanowiczowa Zofia, Trybulacje proboszcza P., Algo, Archiwum Emigracji, Toruń 2001.
Google Scholar
Rudnicki Adolf, Szekspir, Książka, Warsaw 1948.
Google Scholar
Sandauer Artur, O sytuacji pisarza polskiego pochodzenia żydowskiego w XX wieku (rzecz, którą nie ja powinienem był napisać...), Czytelnik, Warsaw 1982.
Google Scholar
Sariusz-Skąpska Izabella, Polscy świadkowie GUŁagu. Literatura łagrowa 1939–1989, 3rd edition, Universitas, Krakow 2012.
Google Scholar
Skarga Barbara, Po wyzwoleniu... (1944–1956), 2nd edition domestic, W drodze, Poznań 1990.
Google Scholar
Solzhenitsyn Aleksandr, Archipelag GUŁag 1918–1956. Próba analizy literackiej, parts 1–2, trans. Michał Kaniowski, Instytut Literacki, Paris 1974.
Google Scholar
Swat-Pawlicka Magdalena, “Z inkubatora systemu. Casus muzułmana w systemie koncentracyjnym”, Teksty Drugie 2004, issue 5, pp. 64–77.
Google Scholar
Szczęsna Justyna, Tadeusz Borowski – poeta, PSP. Seria Literacka, Poznań 2002.
Google Scholar
Szmaglewska Seweryna, Dymy nad Birkenau, Czytelnik, Warsaw 1945.
Google Scholar
Teksty Drugie 2004, issue 5.
Google Scholar
Tulli Magdalena, Skaza, W.A.B., Warsaw 2006.
Google Scholar
Wencel Wojciech, De profundis, Arcana, Krakow 2010.
Google Scholar
Werner Andrzej, Zwyczajna apokalipsa. Tadeusz Borowski i jego wizja świata obozów, Czytelnik, Warsaw 1971.
Google Scholar
Wojdowski Bogdan, Chleb rzucony umarłym, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1971.
Google Scholar
Wojdowski Bogdan, “Judaizm jako los”, Puls 1993, issue 3, pp. 67–78.
Google Scholar
Żulczyk Jakub, Radio Armageddon, 2nd edition amended, Świat Książki, Warsaw 2015.
Google Scholar
Żulczyk Jakub, Ślepnąc od świateł, Świat Książki, Warsaw 2014.
Google Scholar
Żywulska Krystyna, Przeżyłam Oświęcim, Wiedza, Warsaw 1946.
Google Scholar
