Freedom of self-discreditation. On Witkacy’s letters to his wife
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.45.04Keywords:
Witkacy’s letters to his wife, Pure Form, carnality, innards, low art, self-discreditation, correspondence, autobiographic, novel pactAbstract
„If these letters are to be found by someone after my death, I will be brought into disrepute (…)” – wrote Witkacy to Jadwiga and he reminded his wife of destroying all the letters she receives from him. The question what and why could put the artist in disgrace seems fundamental and not so simple as one could assume. In order to find answer to this question I analyze letters in reference to Witkacy’s theory of Pure Form. According to Marshall Berman, the elements of antimodernity in modernism, i.e. an art which strived for originality and innovation, were of utmost importance because due to them the artist keeps his identity. Witkacy, an artist from the provinces, who wished to become an artist fitting modern West European art, and who tailored his theory of Pure Form to that, did not express his anti-modernist resistance directly. His resistance is visible in creating low, carnal, trivial and autobiographic forms – brought into disrepute from the point of view of modernist art and Witkacy’s own theory. Thus in his letters to his wife, Witkacy found a peculiar area of freedom – freedom of self-discreditation. Although he constantly blamed Jadwiga for lack of interest in philosophy, he was glad to communicate with her via the low art and low carnality.
Downloads
References
Jedyne wyjście, Anna Micińska (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1993.
Google Scholar
Listy I, Tomasz Pawlak (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2013.
Google Scholar
Listy do żony (1923–1927), prepared by Anna Micińska, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2005.
Google Scholar
Listy do żony (1928–1931), prepared by Anna Micińska, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2007.
Google Scholar
Listy do żony (1932–1935), prepared by Anna Micińska, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2010.
Google Scholar
Listy do żony (1936–1939), prepared by Anna Micińska, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2012.
Google Scholar
Narkotyki, Niemyte dusze, Anna Micińska (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1993.
Google Scholar
Nienasycenie, Łukasz Front (ed.), Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty 2013.
Google Scholar
O czystej formie i inne pisma o sztuce, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2003.
Google Scholar
Pisma krytyczne i publicystyczne, Janusz Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2015.
Google Scholar
Poza rzeczy-wistością – wistość tych rzeczy jest nie z świata tego. Stanisława Ignacego Witkiewicza wiersze i rysunki, selection Anna Micińska and Urszula Kenar, Wydawnictwo Literackie, Krakow 1977.
Google Scholar
Pożegnanie jesieni, Elżbieta Zarych, Iwona Misiak (eds.), Wydawnictwo Zielona Sowa, Krakow 2010.
Google Scholar
Augustyn Aneta, Degler Janusz, Oszalej i wyjdź za mnie, http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie‑obcasy/1,96856,9865307,Witkacy__oszalej_i_wyjdz_za_mnie.html?disableRedirects=true (accessed on 12.12.2015).
Google Scholar
Augustyn Aneta, Degler Janusz, 75 lat po śmierci Witkacego. Kim był naprawdę? Gazeta Wyborcza, 13 September 2014, http://wyborcza.pl/magazyn/1,140736,16633912,75_lat_po_smierci_Witkacego__Kim_byl_naprawde_.html?disableRedirects=true (accessed on 12.12.2015).
Google Scholar
Baudelaire Charles, Sztuka romantyczna. Dzienniki poufne, trans. and editing Andrzej Kijowski, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warsaw 1971.
Google Scholar
Berman Marshall, Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, trans. Marcin Szuster, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2006.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, Czarny humor w twórczości Witkacego, Gombrowicza, Schulza. Lata trzydzieste, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2005.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, “Dwa teatry Witkacego”, Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej 2012, XVIII, pp. 207–216.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, O pożądaniu u Witkacego, in: WITKACY 2014: co jeszcze jest do odkrycia? Materiały międzynarodowej konferencji naukowej z okazji 75. rocznicy śmierci Stanisława Ignacego Witkiewicza Słupsk, 17–20 września 2014, Janusz Degler (ed.), Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, Słupsk 2016, p. 127–137.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, Powieści Witkacego. Sztuka i mistyfikacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Lodz 1995.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, Witkacy i reszta świata, Wydawnictwo Officyna, Lodz 2010.
Google Scholar
Bocheński Tomasz, Witkacy – ciało, A multi-media project by the Institute of Literary Research entitled Sensualność w kulturze polskiej, http://www.sensualnosc.ibl.waw.pl/pl/articles/witkacy-cialo-183/ (accessed on 10.11.2015).
Google Scholar
Błoński Jan, Forma, śmiech i rzeczy ostateczne. Studia o Gombrowiczu, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Krakow 2003.
Google Scholar
Breton André, Nadja, trans. Józef Waczków, Oficyna Literacka, Krakow 1993.
Google Scholar
Caillois Roger, Gry i ludzie, trans. Anna Tatarkiewicz, Maria Żurowska, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warsaw 1997.
Google Scholar
Czermińska Małgorzata, Autobiografia i powieść czyli pisarz i jego postacie, Wydawnictwo Morskie, Gdansk 1987.
Google Scholar
Degler Janusz, “‘Piekło edytora’, czyli o listach Witkacego do żony”, Przestrzenie teorii 2010, issue 14, pp. 13–32.
Google Scholar
Degler Janusz, Witkacego portret wielokrotny. Szkice i materiały do biografii (1918–1939), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2014.
Google Scholar
Dubiński Krzysztof, Wojna Witkacego, czyli kumboł w galifetach, Wydawnictwo Iskry, Warsaw 2015.
Google Scholar
Gass Andrzej, “Spotkanie z duchem”, Sztuka 1985, issue 2/3, pp. 56–57, 86–87.
Google Scholar
Gombrowicz Witold, Dzienniki 1957–1961, Jan Błoński (ed.), Wydawnictwo Literackie, Krakow–Wroclaw 1986.
Google Scholar
Janicka Krystyna, Światopogląd surrealizmu. Jego założenia i konsekwencje dla teorii i twórczości i teorii sztuki, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warsaw 1985.
Google Scholar
Jarzębski Jerzy, Podglądanie Gombrowicza, Wydawnictwo Literackie, Krakow 2000.
Google Scholar
Leiris Michel, Wiek męski wraz z rozprawą literatura a tauromachia, trans. Teresa Błońska and Jan Błoński, afterword Jan Błoński, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1972.
Google Scholar
Maffesoli Michel, Rytm życia. Wariacje na temat świata wyobraźni ponowoczesnej, trans. Agnieszka Karpowicz, Zakład Wydawniczy Nomos, Krakow 2012.
Google Scholar
Márai Sándor, Księga ziół, trans. Feliks Netz, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warsaw 2011.
Google Scholar
Micińska Anna, Istnienie poszczególne: Stanisław Ignacy Witkiewicz, Janusz Degler (ed.), Wydawnictwo Dolnośląskie, Wroclaw 2003.
Google Scholar
Nowotny-Szybistowa Magdalena, Osobliwości leksykalne w języku Stanisława Ignacego Witkiewicza, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wroclaw 1973.
Google Scholar
Okołowicz Stefan, “Nieznana kobieta w życiu Witkacego. Listy Stanisława Ignacego Witkiewicza do Marii Zarotyńskiej” in: Materiały sesji poświęconej Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi w 60. rocznicę śmierci, Anna Żakiewicz (ed.), Słupsk 1999.
Google Scholar
Rawicz Jerzy, Do pierwszej krwi, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warsaw 1974.
Google Scholar
Richter Hans, Dadaizm. Sztuka i antysztuka, trans. Jacek Stanisław Buras, afterword Werner Haftman, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warsaw 1983.
Google Scholar
Rimbaud Arthur, Korespondencja Artura Rimbaud, trans. and editing Julia Hartwig, Artur Międzyrzecki, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warsaw 1970.
Google Scholar
Rorty Richard, Przygodność, ironia i solidarność, trans. Wacław Jan Popowski, Wydawnictwo Spacja, Warsaw 1996.
Google Scholar
Savatier Thierry, Początek świata. Historia obrazu Gustave’a Courbeta, trans. Krystyna Belaid, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdansk 2015.
Google Scholar
Stanisław Ignacy Witkiewicz: człowiek i twórca. Księga pamiątkowa, Kotarbiński Tadeusz, Jerzy Eugeniusz Płomieński (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 1957.
Google Scholar
Surrealizm. Teoria i praktyka literacka. Antologia, selection and trans. Adam Ważyk, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warsaw 1976.
Google Scholar
Tomkins Calvin, Duchamp. Biografia, trans. Iwona Chlewińska, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznan 1996.
Google Scholar
Vila-Matas Enrique, Krótka historia literatury przenośnej, trans. Joanna Karasek, Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warsaw 2007.
Google Scholar
Witkiewiczowa Jadwiga, Wspomnienia o Stanisławie Ignacym Witkiewiczu, in: S.I. Witkiewicz, Listy do żony (1936–1939), prepared by A. Micińska, J. Degler (ed.), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warsaw 2012.
Google Scholar