“Fail better” or how to improve improvisation
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.64.03Keywords:
improvisation, philomaths, jamby, material code, linguistic code, repetitionAbstract
In this article, I show the relationship between philomathic occasional poetry and poetic improvisation. Based on the analysis of the autographs of two selected works – Jamb dla Jana II by Tomasz Zan and Odezwa spod stołu by Teodor Łoziński – I justify the thesis that jambs presented during name-day parties are examples of improvisations in writing. The analyzed works are intensified by the two most characteristic features of jambography – the dizzying speed of creation and the resulting underdevelopment, mediocrity of poetic expression. I pay attention to the complementation of linguistic and material codes, i.e. the enhancement of the given features included in the verbal layer of the works by the way they are written in autographs. In the second part of the article, I consider the possibilities of introducing modifications to works of an improvised nature – I introduce the category of “correction by repetition” and describe it, referring both to Jamb dla Jana II and Odezwa spod stołu, as well as to other texts left over from Philomath fetes.
Downloads
References
Antoniuk Mateusz, Jak czytać stronę brulionu. Krytyka genetyczna i materialność tekstu, „Wielogłos” 2017, nr 1, s. 39–66.
Google Scholar
de Biasi Pierre-Marc, Genetyka tekstów, tłum. Filip Kwiatek, Maria Prussak, IBL PAN, Warszawa 2015.
Google Scholar
Bielak Agnieszka (red.), Osoba czy tekst?, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
Google Scholar
Bukowiec Paweł, Metronom: o jednostkowości poezji „nazbyt” rytmicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Google Scholar
Czubek Jan (wyd.), Korespondencya filomatów, t. 1–2, nakł. Akademii Umiejętności i Towarzystwa dla Popierania Wydawnictw Akademii, Kraków 1913.
Google Scholar
Czubek Jan (wyd.), Poezyja filomatów, t. 1–2, nakł. Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1922.
Google Scholar
Esterhammer Angela, Romanticism and Improvisation, 1750–1850, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
Google Scholar
Jędrzejewski Tomasz, „O ty, ze szkła zrobiona, przeźroczysta szklanko!”. Biesiadne wiersze filomackie wobec przemian tradycji anakreontycznej w początkach XIX wieku, „pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi” 2021, nr 12, s. 180–200.
Google Scholar
Jędrzejewski Tomasz, Rhetoric and Poetry: the Occasional Works of the Philomaths, „Darbai ir dienos” 2016, nr 66, s. 9–21.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.7220/2335-8769.66.11
Kowal Jolanta, „Talent (nie)wyższy nad mierność”. Kilka uwag o zjawisku wierszomanii na Litwie w latach 1815–1830, „Prace Polonistyczne” 2014, t. 69, s. 9–20.
Google Scholar
Kukułowicz Tomasz, Raperzy kontra filomaci, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2014.
Google Scholar
Łoziński Teodor, Odezwa spod stołu, sygn.1036, rkpsy nr 16, zbiory Biblioteki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar
Mańkowska Helena, Rękopisy z Archiwum Filomatów w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL: katalog, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1983, t. 47, s. 107–174. https://doi.org/10.31743/abmk.7611
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.7611
Nawarecki Andrzej, Czarny karnawał. „Uwagi śmierci niechybnej” księdza Baki – poetyka tekstu i paradoksy recepcji, Ossolineum, Wrocław 1991.
Google Scholar
Prussak Maria, Bem Paweł, Cybulski Łukasz (red.), Archiwa i bruliony pisarzy. Odkrywanie, IBL PAN, Warszawa 2017.
Google Scholar
Puchalska Iwona, Improwizacja poetycka w kulturze polskiej XIX wieku na tle europejskim, Wydawnictwo UJ, Kraków 2013.
Google Scholar
Stankiewicz-Kopeć Monika, Pomiędzy klasycznością a romantycznością: młodzi autorzy Wilna, Krzemieńca i Lwowa wobec przemian w literaturze polskiej lat 1817–1828, Wydawnictwo UJ, Kraków 2009.
Google Scholar
Świątkowska Wanda, hasło partytura teatralna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego, dostępna online: https://encyklopediateatru.pl/hasla/123/partytura-teatralna [dostęp: 18.12.2021].
Google Scholar
Troszyński Marek, Alchemia rękopisu. „Samuel Zborowski” Juliusza Słowackiego, IBL PAN, Warszawa 2017.
Google Scholar
Weintraub Wiktor, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, wyd. 2, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1998.
Google Scholar
Witkowska Alina, Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Wiedza Powszechna, Warszawa 1962.
Google Scholar
Zan Tomasz, [Nadstaw uszy rozdziaw usta Janie Wtóry…], sygn. 1035, rkps nr 13, zbiory Biblioteki Katolickiego Uniwerystetu Lubelskiego.
Google Scholar
Zawadzka Danuta, Czytanie i pisanie w życiu filomatów, [w:] Wilno i kresy północno-wschodnie: materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14–17 IX 1994 r. w czterech tomach, red. Elżbieta Feliksiak, Anna Kieżuń, t. 4, Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza. Oddział Białostocki: Zakład Teorii i Antropologii Literatury w Instytucie Filologii Polskiej. Filia Uniwersytetu Warszawskiego Białystok 1996, s. 23–49.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.