The woman had to fall? Jean-Baptiste Clamence and the literary infection by evil

Maciej Kałuża

doi:10.18778/1505-9057.59.05

Autor

Maciej Kałuża Dr, Pedagogical University of Cracow, Institute of Philosophy and Sociology, Social Philosophy Department, Podchorążych 2, 30-084 Cracow https://orcid.org/0000-0002-9654-7435

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.59.05

Słowa kluczowe:

zło, literatura a filozofia, Camus, Upadek

Abstrakt

Artykuł przedstawia koncepcję zła, rozwiniętą zarówno w dziełach literackich, jak i filozoficznych Alberta Camusa. Po wstępnym omówieniu o związku między literaturą a złem, w artykule przedstawiam dwie sfery, w których problem zła został uchwycony przez autora Człowieka zbuntowanego. W głównej części artykułu ukazana zostaje złożoność problemu zła, którą reprezentuje postać Jean-Baptiste Clamence’a z Upadku. Zło jest postrzegane w kontekście refleksji zawartych w Dżumie, szczególnie w związku z jego możliwością rozprzestrzeniania się, infekowania innych. Ale jest również analizowane jako coś wynikającego z ciężkiej, wojennej traumy głównego bohatera. W podsumowaniu argumentuję, że problem zła, którego doświadcza Clamence, może być rozpatrywany jako wciąż aktualna metafora współczesnej kultury, zmagającej się z biernością wobec zła społecznego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Maciej Kałuża - Dr, Pedagogical University of Cracow, Institute of Philosophy and Sociology, Social Philosophy Department, Podchorążych 2, 30-084 Cracow

Maciej Kałuża – dr, jest adiunktem w Zakładzie Filozofii Społecznej Uniwersytetu Pedagogicznego. W pracy naukowej interesuje go przede wszystkim problematyka śmierci, przemocy i myśl społeczna i etyczna w obrębie egzystencjalizmu francuskiego. Aktywnie uczestniczył w działaniach antyrasistowskiego i antyfaszystowskiego Stowarzyszenia „Nigdy Więcej”. Członek Société des Études camusiennes, założyciel Polskiego Stowarzyszenia Alberta Camusa. Aktualnie kształci się na CMUJ w zakresie wsparcia pacjenta chorego onkologicznie. Wydał dwie autorskie monografie na temat myśli Alberta Camusa, jest także redaktorem dwóch monografii z zakresu badań nad egzystencjalizmem.

Bibliografia

Adler Alfred, Connaissance de l’homme, Payot, Paris 1949.
Google Scholar

Améry Jean, Jenseits von Schuld und Sühne, Klett-Cotta, Stuttgart 1977.
Google Scholar

Arendt Hannah, Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil, Viking Press, New York 1963.
Google Scholar

Barak Yaacov, Increased Risk of Attempted Suicide among Aging Holocaust Survivors, “American Journal of Geriatric Psychiatry” 2005, no. 13(8), pp. 701–704.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1097/00019442-200508000-00009

Barthes Roland, Annales d’une épidémie ou roman de la solitude?, “Bulletin du Club du Meilleur Livre”, February 1955, pp. 4–8.
Google Scholar

Bataille George, Literature and Evil, Penguin Books, London 2012.
Google Scholar

Camus Albert, Œuvres complètes, vol. 1, 2, 3, 4, Gallimard, Paris 2006–2008.
Google Scholar

Deem James, Auschwitz: Voices From the Death Camp, Enslow Publishers, Berkeley Heights 2012.
Google Scholar

Felman Shoshana, Camus’ The Fall, or the Betrayal of the Witness, [in:] Testimony: Crises of Witnessing in Literature, Psychoanalysis and History, edited by Shoshana Felman, Dori Laub, Routledge, New York 2013, pp. 165–203.
Google Scholar

Foley John, From the Absurd to Revolt, Acumen, Stocksfield 2008.
Google Scholar

Gay-Crosier Raymond, Textes, intertextes, contextes. Autour de La Chute, Lettres Modernes, Paris 1993.
Google Scholar

Girard René, Camus’s Stranger Retired, “PMLA” 1964, no. 79(5), pp. 519–533.
Google Scholar

Grabarczyk Paweł, Eksperymenty myślowe w służbie esencjalizmu, “Filozofia Nauki” 2009, no. 1(65), pp. 23–29.
Google Scholar

Hochberg Herbert, Albert Camus and the Ethic of Absurdity, [in:] Contemporary European Ethics – Selected Readings, edited by Joseph Kockelmans, Anchor, New York 1972, pp. 323–347.
Google Scholar

Jaspers Karl, The Question of German Guilt, Indigo, Toronto 2001.
Google Scholar

Jeanson Francis, Albert Camus ou l’âme révoltée, “Les Temps Modernes”, May 1952, pp. 2070–2090.
Google Scholar

Kateb George, Utopia and Its Enemies, Free Press, New York 1963.
Google Scholar

LaCapra Dominick, Rereading Camus’s The Fall after Auschwitz and Algeria, [in:] History and Memory After Auschwitz, Cornell Universiy Press, Ithaca and London 1998.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7591/9781501727450

Lewis David, Truth in Fiction, “American Philosophical Quarterly” 1978, no. 15(1), pp. 37–46.
Google Scholar

Longstaffe Moya, The Fiction of Albert Camus: A Complex Simplicity, Peter Lang, Bern 2007.
Google Scholar

Neiman Susan, Evil in Modern Thought: An Alternative History of Philosophy, Princeton University Press, Princeton 2002.
Google Scholar

Półtawska Wanda, Stany hipermnezji napadowej u byłych więźniów obserwowane po 30 latach, “Przegląd Lekarski” 1978, no. 35(1), pp. 20–24.
Google Scholar

Rees Laurence et al. (dir.) Auschwitz, The final solution, BBC, London 2005.
Google Scholar

Rorty Richard, Philosophy and the Mirror of Nature, Princeton, Princeton University Press, 1979.
Google Scholar

Sharpe Matthew, After the Fall: Camus on evil, [in:] The Routledge Handbook of the Philosophy of Evil, edited by Thomas Nys et al., Routledge, Abingdon-on-Thames 2019.
Google Scholar

Stróżewski Władysław, Literatura i filozofia, “Ruch Literacki” 1995, no. 6, pp. 693–708.
Google Scholar

Thody Philip, Albert Camus 1913–1960, Macmillan, London 1961.
Google Scholar

Ungar Steven, Scandal And Aftereffect: Blanchot and France since 1930, University of Minnesota Press, Minneapolis 1995.
Google Scholar

Whitman Cedric Hubbell, Sophocles: A Study of Heroic Humanism, Harvard University Press, Cambirdge 1951.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674862869