Rumory wojny. Szkic do portretu Franza Kafki (na przykładzie opowiadania Bratobójstwo)

Miłosz Piotrowiak

doi:10.18778/1505-9057.59.03

Autor

Miłosz Piotrowiak Dr hab., Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistyczny, Instytut Literaturoznawstwa, pl. Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice https://orcid.org/0000-0003-3787-752X

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.59.03

Słowa kluczowe:

Franz Kafka, bratobójstwo, agon, choroba, Wielka Wojna

Abstrakt

W dotychczasowych badaniach nad twórczością Franza Kafki problematyka wojenna występuje raczej zdawkowo i incydentalnie. W prezentowanym artykule, Autor wytyka zaniechanie kafkologów i próbuje wskazać możliwe kierunki belumicznej interpretacji. Szkic do portretu wojennego inspirowany jest opowiadaniem prażanina zatytułowanym Bratobójstwo. Tekst, w którym widać inspiracje biblijną historią Kaina i Abla, to zaczyn kafkowskiego myślenia o świecie zdeterminowanym przemocą, opanowanym przez krwawy konflikt. Gest podniesienia ręki przez barat na brata to prototyp masowej zagłady, wojny jako takiej, a także ludobójstwa. Wydaje się, że na tym tekstowym poligonie doświadczalnym, przećwiczył Kafka swe przyszłe projekty fabularne. Utwory autora Bratobójstwa, czytane jako wykwit wyobraźni opanowanej pożogą wojenną, uzupełniają, zaniechane wcześniej przez znawców, pole badawcze.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Miłosz Piotrowiak - Dr hab., Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistyczny, Instytut Literaturoznawstwa, pl. Sejmu Śląskiego 1, 40-032 Katowice

Miłosz Piotrowiak – dr hab., historyk i teoretyk literatury, adiunkt na Uniwersytecie Śląskim. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół liryki testamentalnej i poezji stanów granicznych, wojennych, kryzysowych. Pisał m.in. o Jerzym Kamilu Weintraubie, Zuzannie Ginczance, Władysławie Broniewskim. Współredaktor tomów zbiorowych m.in.: Urzeczenie. Locje wyobraźni i literatury; Wiersz-rzeka. Zastępca redaktora naczelnego rocznika naukowego „Fabrica Litterarum Polono-Italica”.

Bibliografia

Binder Hartmut, Kafka und Napoleon, [w:] Festschrift für Friedrich Beissner, red. Ulrich Gaier, Werner Volke, Bebenhausen 1974.
Google Scholar

Gray Richard T., Gross Ruth J., Goebel Rolf J., Koelb Clayton, Franz Kafka. Encyklopedia, przeł. Jolanta Kozak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2017.
Google Scholar

Janouch Gustav, Rozmowy z Kafką. Notatki wspomnienia, przeł. Janusz Borysiak, Ernest Dyczek, posłowiem i przypisami opatrzył Ernest Dyczek, „Czytelnik”, Warszawa 1993.
Google Scholar

Kafka Franz, Dzienniki 1910–1923, przeł. Jan Werter, przedmowę napisał Zbigniew Bieńkowski, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2012.
Google Scholar

Kafka Franz, Opowieści i przypowieści, przeł. Elżbieta Ptaszyńska-Sadowska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2016.
Google Scholar

Kafka Franz, Wybór prozy, wstęp i opracowanie Łukasz Musiał, Ossolineum, Wrocław 2018.
Google Scholar

Kładoczny Piotr, Odgłosy wojny w przekazach prasowych i literackich, „Oblicza Komunikacji” 2017, nr 10, s. 9–22.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.19195/2083-5345.10.1

Kłos Jan, Ludobójstwo – czyli zbrodnia, której nie ma. „Zeszyty Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego” 2018, nr 4, s. 127–152.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/zn.2018.61.3.127-152

Mazurkiewicz Maciej Jan, Koncepcja zakazu ludobójstwa Rafała Lemkina a eliminacjonizm Daniela Jonaha Goldhagena. Próba redefinicji teorii masowych mordów?, „Studia Iuridica Toruniensia” 2015, t. XVI, s. 197–215.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.12775/SIT.2015.009

Musiał Łukasz, Kafka. W poszukiwaniu utraconej rzeczywistości, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2011, s. 201–210.
Google Scholar

Neumann Bernd, Franz Kafka: aporie asymilacji: rekonstrukcja tryptyku powieściowego, przeł. Sebastian Mrożek, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2012.
Google Scholar

Pawel Ernst, Franz Kafka. Koszmar rozumu, przeł. Irena Stąpor, Twój Styl, Warszawa 2003.
Google Scholar

Skiwski Jan Emil, Na przełaj oraz inne szkice o literaturze i kulturze, opracował Maciej Urbanowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.
Google Scholar

Szydłowski Roman, Bertolt Brecht, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
Google Scholar