Galicyjska prowincja wobec demoniczności zła w powieściach kryminalnych "Złoty wilk" i "Czarne złoto" Bartłomieja Rychtera
DOI:
https://doi.org/10.18778/1505-9057.50.11Słowa kluczowe:
zło, demoniczność, kryminał, prowincjaAbstrakt
Na przykładzie dwóch powieści kryminalnych Bartłomieja Rychtera Złoty wilk i Czarne złoto, który akcja rozgrywa się w dziewiętnastowiecznej Galicji, próbuję pokazać, w jaki sposób atmosfera miejsca i zdarzeń wiąże się z tym, co charakterystyczne dla opisywanej epoki. W przypadku obu utworów autor łączy typowe dla więc opowieść o zło i jego demonicznej odsłonie staje się pretekstem do zastanowienia się nad racjonalnością, nad regułami rządzącymi małą społecznością, nad łatwością manipulowania emocjami zbiorowości poprzez odwoływanie się do tego, co budzi grozę. Ważnym kontekstem jest także prowincjonalność opisywanego miejsca ze swoim ustalonym porządkiem, do którego naruszenia dochodzi w wyniku demonicznej siły, z którą należy podjąć walkę, wcześniej ją identyfikując.
Pobrania
Bibliografia
Burszta Wojciech Józef, Czubaj Marek, Wstęp. Skromna przyjemność czytania powieści kryminalnych, w: Wojciech Józef Burszta, Marek Czubaj, Krwawa setka. 100 najważniejszych powieści kryminalnych, Muza, Warszawa 2007.
Google Scholar
Carroll Noël, Filozofia horroru albo paradoksy uczuć, przekł. Mirosław Przylipiak, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004.
Google Scholar
Cegielski Tadeusz, Detektyw w krainie cudów. Powieść kryminalna i narodziny nowoczesności 1841–1914, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2015.
Google Scholar
Czubaj Marek, Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Oficynka, Gdańsk 2010.
Google Scholar
Dutka Anna, [Bartłomiej Rychter – Czarne złoto], „Recenzentka”, http://recenzentka.blox.pl/2014/01/Bartlomiej-Rychter-Czarne-zloto.html [dostęp: 25.06.2017].
Google Scholar
Gennep Arnold van, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, przeł. Beata Biały, wstęp Joanna Tokarska-Bakir, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006.
Google Scholar
Girard René, Kozioł ofiarny, przeł. Mirosława Goszczyńska, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1991.
Google Scholar
Has-Tokarz Anita, Horror w literaturze współczesnej i filmie, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie, Lublin 2011.
Google Scholar
Kaczyński Paweł, Kryminał historyczny – próba poetyki, w: Literatura kryminalna. Śledztwo w sprawie gatunków, pod red. Anny Gemry, Wydawnictwo EMG, Kraków 2014, s. 191–209.
Google Scholar
Kruszelnicki Michał, Oblicza strachu. Tradycja i współczesność horroru literackiego, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
Google Scholar
Marta [brak nazwiska], Kryminalny marketing terytorialny, czyli jak pisarze promują polskie miasta, „Przerwanareklame.pl”, http://przerwanareklame.pl/marketing/kryminalny-marketing-terytorialny-czyli-jak-pisarze-promuja-polskie-miasta/ [dostęp: 12.06.2017].
Google Scholar
Ostaszewski Robert, Miasto mój bohater (i nie tylko), „Dekada Literacka” 2008, nr 1, http://www.dekadaliteracka.com.pl/?id=4418 [dostęp: 22.05.2017].
Google Scholar
Osterhammel Jürgen, Historia XIX wieku. Przeobrażenie świata, przekł. Izabela Drozdowska-Broering, Jerzy Kałążny, Adam Peszke, Katarzyna Śliwińska, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2013.
Google Scholar
Rychter Bartłomiej, Czarne złoto, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2013.
Google Scholar
Rychter Bartłomiej, Złoty wilk, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2009.
Google Scholar
Słownik polskich autorów literatury kryminalnej, red. Ewa Dąbrowska, Hanna Wojciechowska, Ireneusz Grin, Wydawnictwo EMG, Kraków 2017.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.