Przyczynek do planu klasztoru kultury na podstawie badań radiowych przekazów artystycznych

Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa

doi:10.18778/1505-9057.23.02

Autor

Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.23.02

Słowa kluczowe:

radio studies, culture, anthropology, technology, listeners

Abstrakt

The title of this article treats the monastery as a cultural figure. Part of a monastery complex’s overall design plans are sketches of small chambers, corresponding to artistic radio works. In beginning of the article, I sketch out the scope of my research, discuss its main points, and review my basic assumptions in this radio studies topic area, which arose from an examination of artistic radio communication. Following my conviction that this scientific discipline requires a broad interdisciplinary background, the first part of the article consists of research in artistic radio studies and on culture through a newly defined humanities. The second part of the article covers the basic elements that should be included in this sub-discipline. All of these (to the extent possible in the case of this medium) are shown over a long-term horizon; I focus on explaining the following questions and issues: how should we attempt to answer questions about the status of the audience (e.g. whether radio listeners can be seen as a cultural group); what insights can be gained into the development of technology and its influence on artistic radio works, as well as the continuous increase in the potential of the “acoustic kitchen”, which is important for broadcasters. I also try to demonstrate the impact of artistic radio-communications on changes in culture as a whole.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa - Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Katedra Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa – zainteresowania badawcze autorki skupiają się wokół radioznawstwa (na tle innych mediów), a szczególnie artystycznych gatunków radiowych (słuchowiska i reportaże). Ma na swym koncie kilkadziesiąt artykułów oraz książki: Słuchowiska Polskiego Radia w okresie piętnastolecia 1925–1939; „Muzy rzadko się do radia przyznają”. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych i we współautorstwie z J. Bachurą i A. Pawlik Dwa teatry. Szkice z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Badaczka jest twórcą pierwszej w Polsce szkoły radioznawczej afiliowanej przy ECREA oraz prezesem Stowarzyszenia RADIOFANIA. W 2006 r. została laureatką Nagrody Specjalnej Studia Reportażu i Dokumentu PR SA MELCHIORY; w latach 2003–2011 była jurorem konkursów na najlepszy reportaż radiowy, w roku 2014 jurorem Dwu Teatrów w Sopocie (słuchowiska).

Bibliografia

(j), Stille i płyta w programie radiowym, „Antena” 1937, nr 9.
Google Scholar

Anusiewicz J., Dąbrowska A., Fleischer M., Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej, „Język a Kultura”, t. 13 (2000).
Google Scholar

Audiosfera miasta, red. R. Losiak, R. Tańczuk, Wrocław 2012.
Google Scholar

Bachura J., Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowiska radiowe, Toruń 2012.
Google Scholar

Barthes R., Podstawy semiologii, przeł. A. Turczyn, Kraków 2009.
Google Scholar

Baudrillard J., Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Warszawa 2005.
Google Scholar

Benedict R., Wzory kultury, przeł. J. Prokopiuk, teksty poetyckie przeł. Z. Kierszys, Warszawa 2011.
Google Scholar

Bogunia-Borowska M., Codzienność życia społecznego – wyzwania dla socjologii XXI wieku, [w:] Socjologia codzienności, red. P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Kraków 2008.
Google Scholar

Burszta W.J., Świat jako więzienie kultury. Pomyślenia, Warszawa 2008.
Google Scholar

Byrski T., O teatrze radiowym. Fragmenty wspomnień, „Pamiętnik Teatralny” 1973, z. 3–4.
Google Scholar

Co to jest filozofia kultury?, red. Z. Rosińska, J. Michalik, Warszawa 2006.
Google Scholar

Eco U., Interpretacja i historia, [w:] U. Eco, R. Rorty, J. Culler, C. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008.
Google Scholar

Eco U., Semiologia życia codziennego, przeł. J. Ugniewska i P. Salwa, Warszawa 1996.
Google Scholar

Eco U., Superman w literaturze masowej. Powieść popularna – między retoryką a ideologią, przeł. J. Ugniewska, Warszawa 1996.
Google Scholar

Eco U., Sygnifikacja i komunikacja, [w:] tenże, Teoria semiotyki, przeł. M. Czerwiński, Kraków 2009.
Google Scholar

Eco U., Wchodzimy do lasu, [w:] tenże, Sześć przechadzek po lesie fikcji, przeł. J. Jarniewicz, Kraków 1995.
Google Scholar

Eco U., Wprowadzenie: w stronę logiki kultury, [w:] tenże, Teoria semiotyki, przeł. M. Czerwiński, Kraków 2009.
Google Scholar

Edelman G.M., Przenikliwe powietrze, jasny ogień. O materii umysłu, przeł. J. Rączaszek, Warszawa 1998.
Google Scholar

Elias N., The Society of Individuals, Oxford 1991.
Google Scholar

Fiske J., Zrozumieć kulturę popularną, przeł. K. Sawicka, Kraków 2010.
Google Scholar

Gadamer H.-G., Wychowanie jest wychowaniem siebie, [w:] tenże, Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, wybór R. Godoń, wstęp, red. nauk. P. Dybel, przeł. A. Przyłębski i inni, Warszawa 2008.
Google Scholar

Heinich N., Socjologia sztuki, przeł. A. Karpowicz, Warszawa 2010.
Google Scholar

Hofstede G., Hofstede G.J., Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu, przeł. M. Durska, Warszawa 2007.
Google Scholar

Hopfinger M., Literatura i media. Po 1989 roku, Warszawa 2010.
Google Scholar

Jakobson R., [O wierszu i składni Majakowskiego] – tytuł dodany przez redakcję, [w:] Rosyjska szkoła stylistyki, wybór i oprac. M.R. Mayenowa, Z. Saloni, przeł. M.R. Mayenowa, Warszawa 1970.
Google Scholar

Jędrzejewski M., Młodzież a subkultury. Problematyka edukacyjna, Warszawa 1999.
Google Scholar

Jędrzejewski S., Radio w komunikacji społecznej. Rola i tendencje rozwojowe, Warszawa 2003.
Google Scholar

Kita M., Dyskurs radiowy, [w:] Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013.
Google Scholar

Klimczak K., Reportaże radiowe o krzywdzie i cierpieniu, Łódź 2011.
Google Scholar

Kot D., Świętowania, „Znak” 2010, nr 12.
Google Scholar

Kuhn T.S., Struktura rewolucji naukowych, przeł. H. Ostromęcka, posł. przeł. J. Nowotniak, Warszawa 2009.
Google Scholar

Kwiatkowski M.J., „Tu Polskie Radio Warszawa…”, Warszawa 1980.
Google Scholar

Lachowicz M., O teatrze radiowym, „Pion” 1939, nr 12.
Google Scholar

Levinson P., Nowe nowe media, przeł. M. Zawadzka, Kraków 2010.
Google Scholar

Lorenc I., Filozofia kultury a estetyka. Przesuwanie granic, [w:] Co to jest filozofia kultury?, red. Z. Rosińska, J. Michalik, Warszawa 2006.
Google Scholar

Majewski W., Słucham i notuję, „Pion” 1936, nr 14.
Google Scholar

Majewski W., W obronie radiowych eksperymentów, „Pion” 1937, nr 1, s. 8.
Google Scholar

Manovich L., Język nowych mediów, przeł. P. Cypryański, Warszawa 2006.
Google Scholar

Marynowski Z., XI muza, „Radio” 1932, nr 18.
Google Scholar

Mersch D., Teorie mediów, przeł. E. Krauss, Warszawa 2010.
Google Scholar

Muggleton D., Wewnątrz subkultury. Ponowoczesne znaczenie stylu, przeł. A. Sadza, Kraków 2004.
Google Scholar

Myśleć jak antropolog, red. P.C. Salzman, P.C. Rice, przeł. A. i W. Kubińscy, wstęp W.J. Burszta, Gdańsk 2009.
Google Scholar

Nałkowska Z., Moje pierwsze słuchowisko, „ Pion” 1935, nr 38.
Google Scholar

Oliveira M., Jędrzejewski S., Od air do Web. Rzeźbienie radia w sieci, [w:] Radio i społeczeństwo, red. G. Stachyra, E. Pawlak-Hejno, Lublin 2011.
Google Scholar

Oncle J., Społeczne zadania programu radiowego, „Antena” 1938, nr 37.
Google Scholar

Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł., wstęp, red. nauk. J. Japola, Warszawa 2011.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323559405

P[awliszak] F., Jak powstaje słuchowisko radiowe, „Antena” 1937, nr 16.
Google Scholar

Pelc J., Wstęp do semiotyki, Warszawa 1984.
Google Scholar

Piotrowski P., Subkultury młodzieżowe. Aspekty psychospołeczne, Warszawa 2003.
Google Scholar

Pleszkun-Olejniczakowa E., „Muzy rzadko się do radia przyznają”. Szkice o słuchowiskach i reportażach radiowych, Łódź 2012.
Google Scholar

Pleszkun-Olejniczakowa E., Słuchowiska Polskiego Radia w okresie piętnastolecia 1925–1939, T. 1, Łódź 2000.
Google Scholar

Popper K., Logika odkrycia naukowego, przeł. U. Niklas, Warszawa 2002.
Google Scholar

Prejs B., Subkultury młodzieżowe. Bunt nie przemija, Katowice 2005.
Google Scholar

Przemiany świata mediów, red. I. Borkowski, K. Stasiuk-Krajewska, Wrocław 2012.
Google Scholar

Roman J., Świat za drzwiami, „Tydzień Radiowy” 1927, nr 24.
Google Scholar

Rybicki A., Zagadnienie tworzywa radiowego, „Pion” 1937, nr 24.
Google Scholar

Savidan P., Wielokulturowość, przeł. E. Kozłowska, Warszawa 2012.
Google Scholar

Schoen F., Technika nagrywania płyt, „Antena” 1935, nr 46.
Google Scholar

Słownik terminologii medialnej, red. W. Pisarek, Kraków 2006.
Google Scholar

Starkey G., Cyfrowe radio w erze cyfrowej? Wyzwania cyfrowej migracji: studium przypadku, [w:] Radio i społeczeństwo, red. G. Stachyra, E. Pawlak-Hejno, Lublin 2011.
Google Scholar

Statystyka abonentów radiowych, „Antena” 1934, nr 5.
Google Scholar

Stefański B., Z głośnikiem do środowisk robotniczych, „Antena” 1936, nr 9.
Google Scholar

Stępnik K., Ocena dorobku naukowego dr hab. Elżbiety Pleszkun-Olejniczakowej prof. UŁ w postępowaniu w sprawie nadania Jej tytułu naukowego profesora nauk humanistycznych, Lublin, 8 kwietnia 2013.
Google Scholar

Stępowski M., Widowiska słuchowe, „Radiofon Polski” 1926, nr 38 .
Google Scholar

Symiotuk S., Kultura jest sytuacją, gdzie silne musi służyć słabemu, [w:] Co to jest filozofia kultury?, red. Z. Rosińska, J. Michalik, Warszawa 2006.
Google Scholar

Szczęsna E., Ontologia i epistemologia porównania, [w:] Komparatystyka dzisiaj, T. 1: Problemy teoretyczne, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Kraków 2010.
Google Scholar

Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków 2007.
Google Scholar

Sztompka P., Życie codzienne – temat najnowszej socjologii, [w:] Socjologia codzienności, red. P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Kraków 2008.
Google Scholar

Taylor J.R., Gramatyka kognitywna, przeł. M. Buchta, Ł. Wiraszka, red. nauk. E. Tabakowska, Kraków 2007.
Google Scholar

Tuszewski J., Radio gra, czyli prolegomena do istoty sztuki słuchowej, „Zeszyty Prasoznawcze” 1979, nr 3.
Google Scholar

Wasz, Radio dla robotników, „Antena” 1938, nr 10.
Google Scholar

Wielopolska M.J., Sukcesy (o słuchowiskach: „Potrójny ślad” Elżbiety Szemplińskiej-Sobolewskiej i powieści Marii Kuncewiczowej), „Pion” 1936, nr 49.
Google Scholar

Williams R., Keywords. A Vocabulary of Culture and Society, New York 1976.
Google Scholar

Wimmer R.D., Dominick J.R., Mass media. Metody badań, przeł. T. Karłowicz, Kraków 2008.
Google Scholar

Winawer B., Still. Druk dźwiękowy, „Antena” 1934, nr 2.
Google Scholar

Wittgenstein L., Tractatus logico-philosophicus, przeł., wstęp B. Wolniewicz, Warszawa 1997.
Google Scholar

Zielinski S., Archeologia mediów. O głębokim czasie technicznie zapośredniczonego słuchania i widzenia, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2010.
Google Scholar

Zimbardo P.G., Gerring R.J., Psychologia i życie, red. nauk. wyd. polskiego M. Materska, przeł. E. Czerniawska, M. Guzowska-Dąbrowska, A. Jaworska-Surma, J. Radzicki, Warszawa 2012.
Google Scholar

Żółkiewski S., Kultura literacka 1918–1932, Wrocław 1973.
Google Scholar

[b. a.], Świętowanie – rytuał czy rutyna?, „Znak” 2010, nr 12.
Google Scholar

Awdiejew A., Habrajska G., Wprowadzenie do gramatyki komunikacyjnej, T. 1, Łask 2004, T. 2, Łask 2006.
Google Scholar

Bagby Ph., Kultura i historia. Prolegomena do porównawczego badania cywilizacji, przeł. J. Jedlicki, przedm. J. Topolski, Warszawa 1975.
Google Scholar

Barański J., Posłowie, [w:] J. Storey, Studia kulturowe i badania kultury popularnej. Teorie i metody, przeł., red. J. Barański, Kraków 2003.
Google Scholar

Baudrillard J., Wymiana symboliczna i śmierć, przeł. S. Królak, Warszawa 2007.
Google Scholar

Boski P., Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa 2010.
Google Scholar

Braun J., Potęga czwartej władzy. Media, rynek, społeczeństwo, Warszawa 2005.
Google Scholar

Buczyńska-Garewicz H., Słowo wstępne: semiotyka i filozofia znaku, [w:] M. Bense, Świat przez pryzmat znaku, przeł. J. Garewicz, Warszawa 1980.
Google Scholar

Burszta W.J., Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność, Poznań 2004.
Google Scholar

Burzyńska A., Kulturowy zwrot teorii, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, wyd. 2, Kraków 2012.
Google Scholar

Cheval J.-J., W stronę nowego radia. Między obietnicami a wątpliwościami – kilka pytań o radiofonię francuską i innowacje, [w:] Radio i społeczeństwo, red. G. Stachyra, E. Pawlak-Hejno, Lublin 2011.
Google Scholar

Debray R., Wprowadzenie do mediologii, przeł. A. Kapciak, Warszawa 2010.
Google Scholar

Eco U., Replika, [w:] U. Eco, R. Rorty, J. Culler, C. Brooke-Rose, Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008.
Google Scholar

Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, oprac. i słowem wstępnym poprzedził J. Szacki, przeł. H. Datner-Śpiewak i P. Śpiewak, Warszawa 2000.
Google Scholar

Goody J., Mit, rytuał i oralność, przeł. O. Kaczmarek, wstęp P. Majewski, Warszawa 2012.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323521938

Habrajska G., Wybrane zagadnienia wprowadzające do nauki o komunikowaniu, Łódź 2012.
Google Scholar

Konersmann R., Filozofia kultury. Wprowadzenie, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2009.
Google Scholar

Markowski M.P., Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Kraków 2013.
Google Scholar

Mazurkiewicz-Sokołowska J., Lingwistyka w zarysie. O zdolność językową w ujęciu integrującym, Kraków 2010.
Google Scholar

Media na początku XXI wieku. Zawartość mediów, czyli rozważania nad metodologią badań medioznawczych, red. T. Gackowski, Warszawa 2011.
Google Scholar

Michaluk T., Dwa rodzaje realizmu C.S. Peirce’a. Związki realizmu z pragmatyzmem Peirce’a w perspektywie semiotycznej, [w:] O myśleniu procesualnym: Charles Hartshorne i Charles Sanders Peirce, red. T. Komendziński, Toruń 2003.
Google Scholar

Pawlik A., Struktura narracyjna w słuchowisku adaptacyjnym (Na materiale „Ostatniej taśmy Krappa” według Samuela Becketta), [w:] Dwa Teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej, red. E. Pleszkun-Olejniczakowa, J. Bachura, A. Pawlik, Toruń 2011.
Google Scholar

Peiper T., Radio adwokat, [w:] tenże, Tędy. Nowe usta, przedm., komentarz, nota biograficzna S. Jaworski, oprac., red. T. Podoska, Kraków 1972.
Google Scholar

Pleszkun-Olejniczakowa E., Instytucje literackie w Łodzi międzywojennej i ich rola kulturotwórcza, Łódź 1996.
Google Scholar

Reeves B., Nass C., Media i ludzie, przeł. H. Szczerkowska, Warszawa 2000.
Google Scholar

Schafer R.M., Muzyka środowiska, [w:] Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, wybór i red. Ch. Cox, D. Warner, przeł. M. Matuszkiewicz, Gdańsk 2010.
Google Scholar