Out of Date. Remarks on the 1951 “Index of Books to be Immediately Excluded”

Elżbieta Dąbrowicz

doi:10.18778/1505-9057.37.05

Autor

Elżbieta Dąbrowicz University of Bialystok, Faculty of Philology, Institute of Polish Philology

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.37.05

Słowa kluczowe:

“index of books to be immediately excluded”, censorship after 1945, censorship towards literature, public libraries in Polish People’s Republic

Abstrakt

This article seeks to identify some of the uses of „the index of books to be immediately excluded” issued by the Ministry of Culture and Arts in 1951. At that time, decrees of the sort specified inventories of books permitted to be included on the shelves of Polish. In the process, many books were to be removed for good both from libraries and from native heritage. Additionally, the procedure of “purification”, as it was called by the officials, bore significant similarities to the repressive practices of the German and Russian occupants used during WWII. The author argues that analogies were drawn wittingly or impulsively at least for the effectiveness of German and Russian inventions. The 1951 list of books forbidden for the Polish common reader offers their obsolete character as the reason for exclusion. Up to date did not mean “contemporary” but up to the demands of state authorities. Administrative pressure to reflect the political agenda converted books into somewhat fatter newspapers and in this way seriously damaged book, which had always been the important vehicle of national and cultural memory.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

AAN (Archives of New Records), GUKPPiW (Main Office of Control of Press, Publications and Shows), ref. no. 170 (32/32), ref. no. 173 (32/43), ref. no. 386 (31/ 132), ref. no. 386 (31/ 124).
Google Scholar

Caillois Roger, Wojna i sacrum, in: Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, A. Chałupnik, W. Dudzik, M. Kanabrodzki, L. Kolankiewicz (eds.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warsaw 2005, pp. 264–270.
Google Scholar

Degen Dorota “…szkodliwe, zdezaktualizowane i bezwartościowe”…. Zarys działalności Komisji Oceny Wycofywanych Wydawnictw (1954−1956), in: Niewygodne dla władzy. Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX w., D. Degen and J. Gzella (eds.), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010, pp. 323–333.
Google Scholar

Eisenstein Elizabeth L., Rewolucja Gutenberga, translated by H. Heska-Kwaśniewicz Krystyna, Przed czym chciano chronić młodego czytelnika w PRL-u, czyli o czystkach w bibliotekach szkolnych lat 1948−1953, in: Młody człowiek w świecie książki, bibliotek, informacji, K. Heska-Kwaśniewicz, I. Socha (eds.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1996, pp. 73–80.
Google Scholar

Grycz Józef, Problemy biblioteczne obecnej doby, “Przegląd Biblioteczny” 1946, vol. 1−2, pp. 4–24.
Google Scholar

Jarczyńska Maria, O aktualności w sztuce, o dyletantyzmie i o Breughelu, “Tygodnik Powszechny” 1946, issue 51−52, p. 6.
Google Scholar

Kondek Stanisław Adam, Papierowa rewolucja. Oficjalny obieg książek w Polsce w latach 1948−1955, Instytut Książki i Czytelnictwa, Biblioteka Narodowa, Warsaw 1999.
Google Scholar

Korczyńska-Derkacz Małgorzata, Książki szkodliwe politycznie, czyli akcja “oczyszczania” księgozbiorów bibliotek szkolnych, pedagogicznych i publicznych w latach 1947−1956, in: Niewygodne dla władzy. Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX w., D. Degen and J. Gzella (eds.), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010, pp. 335–356.
Google Scholar

Król Eugeniusz Cezary, Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919−1945, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warsaw 1999.
Google Scholar

Nowicki Ryszard, Działalność Stanisława Sierotwińskiego w latach 1945−1946 jako delegata Ministerstwa Oświaty do zabezpieczania księgozbiorów opuszczonych i porzuconych na Ziemiach Zachodnich, “Roczniki Biblioteczne” 2006, issue 50, pp. 13–44.
Google Scholar

Nowicki Ryszard. Rezultaty działalności Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Szczecinie w latach 1947−1950, “Roczniki Biblioteczne” 2007, issue 51, pp. 169–188.
Google Scholar

Poza stereotypy. Dehumanizacja i esencjalizm w postrzeganiu grup społecznych, M. Drogosz, M. Bilewicz, M. Kofta (eds.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw 2012.
Google Scholar

Radziwon Marek, Iwaszkiewicz. Pisarz po katastrofie, W.A.B., Warsaw 2010.
Google Scholar

Siedlecka Joanna, Obława. Losy pisarzy represjonowanych, Prószyński i S-ka, Warsaw 2005.
Google Scholar

Śmierć miasta. Pamiętniki Władysława Szpilmana 1939−1945, J. Waldorff (ed.), Spółdzielnia Wydawnicza “Wiedza”, Warsaw 1948.
Google Scholar

Więckowska Helena, Z prac nad odbudową Biblioteki Narodowej, “Przegląd Biblioteczny” 1946, vol. 1−2, pp. 108–114.
Google Scholar

Zaremba Marcin, Amputacja pamięci, “Polityka” 1996, issue 2064, http://www.niniwa2.cba.pl/amputacja_pamieci.htm [accessed on: 15.09.2012].
Google Scholar

Żmigrodzki Zbigniew, Państwo Jednej Partii, Wydawnictwo Nortom, Wrocław 2012.
Google Scholar

Żmigrodzki Zbigniew, Posłowie, in: [Cenzura PRL]. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu 1 X 1951 r., Żmigrodzki Zbigniew (ed.), Wydawnictwo Nortom, Wrocław 2002, pp. 2–81.
Google Scholar