Czy robot może zostać odnoszącym sukcesy aktorem? Przypadek Geminoida F

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1505-9057.65.11

Słowa kluczowe:

teatr androidów, aktroid, ucieleśnienie, uwikłanie, sztuki performatywne

Abstrakt

Czy robot może być dobrym aktorem? Czy może zbudować relację opartą na zrozumieniu i empatii z innymi aktorami lub widzami? Niniejszy artykuł oferuje zaledwie przebłysk, pierwszy ślad badań nad ważnym obecnie zjawiskiem, które ma wpływ na sztuki widowiskowe, a mianowicie integrację sztucznych agentów zarówno w procesie twórczym, jak i w przedstawieniu teatralnym. Problem zostanie przedstawiony na przykładzie androida Geminoid F, bohatera sztuki Sayonara (2010) japońskiego reżysera Orizy Hiraty. Jego twórcą jest ekspert robotyki z Uniwersytetu w Osace, profesor Hiroshi Ishiguro, który uczył anroida przez naśladowanie gestów profesjonalnej aktorki. Oglądanie androida jest specyficznym doświadczeniem estetycznym: z pozycji widza granica między człowiekiem a robotem jest niejasna. Geminoid F stał się bohaterką filmu o tym samym tytule, nakręconym w 2015 roku przez uznanego na całym świecie japońskiego reżysera Koji Fukadę.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Ester Fuoco - Digital Humanities-Performing Arts, Post-doc Researcher at IULM University

Ester Fuoco – has a PhD in Digital Humanities and Histoire et Sémiologie du Texte et de l’Image. In 2022 she obtained the French qualification of Maitresse de conférences en Art du spectacle. In 2021, she won a research grant at the Institute of Biorobotics of the Scuola Superiore Sant’ Anna for robotic development and experimentation in the Performing Arts. She is currently a post-doc researcher at IULM University with a two-year project entitled Teatro Onlife: convergenze creative e di fruizione tra live, digital e transmedialità. She has held numerous seminars and conferences abroad and in Italy, and her research and publications are in the areas of Contemporary Performing Arts, Aesthetic of Digital Performance and Theatrical Anthropology. Her recent publications include the book: Né qui, né ora : peripezie mediali della performance contemporanea and the essays Rendre visible le mouvement du temps; Performance without Actors: The Theatrical Docu-Fiction; L’anamorphisme du corps béante sur la scène numérique; Carnefice o spettatore? L’ingaggio spettatoriale in The Repetition. Histoire(s) du théâtre di Milo Rau.

Bibliografia

Barad Karen, Posthumanist Performativity: Toward an Understanding of How Matter Comes to Matter, SIGNS, Spring, 2003.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1086/345321

Čapek Karel, R.U.R (Rossum’s Universal Robots), La Différence, Paris 2013.
Google Scholar

Chikaraishi Takenobu, Yuichiro Yoshikawa, Kohei Ogawa, Oriza Hirata, Hiroshi Ishiguro, Creation and staging of android theatre “Sayonara” towards developing highly human-like robots, “Future Internet” 2017, vol. 9, issue 4, pp. 1–18.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3390/fi9040075

Craig Edward Gordon, The Actor and the Über-marionette, [in:] On the Art of Theatre, Routledge, London 2008.
Google Scholar

Diderot Denis, The paradox of acting, transl. W.H. Pollock, Book on Demand Ltd, 2013.
Google Scholar

Diodato Roberto, The Sensible Invisible. Itineraries in Aesthetic Ontology, Mimesis International, Milano 2015.
Google Scholar

Dixon Steve, Cybernetic-Existentialism: Freedom, Systems and Being-for-Others in Contemporary Arts and Performance, Routledge, London 2020.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780429030895

Dixon Steve, Digital Performance: A History of New Media in Theater, Dance, Performance Art and Installation, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts 2007.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/2429.001.0001

Dumouchel Paul, Damiano Luisa, Vivre avec les robots. Essai sur l’empathie artificielle: Essai sur l’empathie artificielle, Seuil, Paris 2016.
Google Scholar

Fuoco Ester, Né qui, né ora: peripezie mediali della performance contemporanea, with an introduction of Steve Dixon, Ledizioni Publishing, Milano 2022.
Google Scholar

Gallese Vittorio, Guerra Michele, Lo schermo empatico: cinema e neuroscienze, Raffaello Cortina Editore, Milano 2015.
Google Scholar

Giannachi Gabriella, Virtual Theatre. An introduction, Routledge, London–New York 2004.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4324/9780203500033

Hirata Oriza, Gendai Kogo Engeki No Tameni (for Contemporary Colloquial Theater), Banseisha, Tokyo 1995.
Google Scholar

Lu David, Ontology of Robot Theatre, [in:] Proceedings of the ICRA, Workshop Robotics and Performing Arts: Reciprocal Influences, St. Paul, MN, USA, 14 May 2012.
Google Scholar

Mazzocut-Mis Maddalena, Corpo e voce della passione: l’estetica attoriale di Jean Baptiste Du Bos, Led Edizioni, Milano 2010.
Google Scholar

Mori Masahiro, The Uncanny Valley (Bukimi no tani ), “Energy” 1970, vol. 7, no. 4, pp. 33–35.
Google Scholar

Notte Riccardo, You, robot. Antropologia della vita artificiale, Vallecchi, Firenze 2005.
Google Scholar

Parker-Starbuck Jennifer, Introduction: Why Cyborg Theatre. In Cyborg Theatre, Palgrave Macmillan, London 2011.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/9780230306523

Pluta Izabella, Theatre and Robotics: Hiroshi Ishiguro’s Androids as Staged by Oriza Hirata, “Art Research Journal” 2016, vol. 3, issue 1, pp. 65–79.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.36025/arj.v3i1.8405

Stanislavski Konstantin, An Actor’s Work, 1st Edition, Routledge Classics, London 2016.
Google Scholar

Toscano Cinzia, Il teatro dei robot. La meccanica delle emozioni nel Robot-Human Theatre di Hirata Oriza, Clueb, Bologna 2018.
Google Scholar

Vygotskij Semënovič Lev, The Diagnostics of Development and the Pedological Clinic for Difficult Children, [in:] Robert W. Rieber, Aron S. Carton (eds.), The Collected Works of L. S. Vygotskij: The Fundamentals of Defectology (Abnormal Psychology and Learning Disabilities), Plenum Press, New York 1993.
Google Scholar

Yuji Sone, Japanese robot culture, Palgrave Macmillan, New York 2016.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-52527-7

Zaven Paré, The art of being together with robots: A conversation with Professor Hiroshi Ishiguro, “International Journal of Social Robotics” 2015, vol. 7, issue 1, pp. 129–136.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1007/s12369-014-0264-9

Zaven Paré, Robots en quête d’auteurs, “ReS Futurae [En ligne],” 2021, http://journals.openedition.org/resf/10250 [accessed:26.10.2022]; https://doi.org/10.4000/resf.10250
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.4000/resf.10250

Zaven Paré, Sayonara. Un addio ad un androide, [in:] C. Pasqualino, (a cura di), Macchine vive. Dalle marionette agli umanoidi, Edizioni Museo Pasqualino, Palermo 2021, pp. 103–121.
Google Scholar

Opublikowane

2022-12-30

Jak cytować

Fuoco, E. (2022). Czy robot może zostać odnoszącym sukcesy aktorem? Przypadek Geminoida F. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 65(2), 203–219. https://doi.org/10.18778/1505-9057.65.11