Źródła ikonograficzne do badań afrykanistycznych. Zarys problematyki

Aneta Pawłowska; Hanna Rubinkowska-Anioł

doi:10.18778/1644-857X.17.01.04

Autor

Aneta Pawłowska Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Katedra Historii Sztuki https://orcid.org/0000-0003-2847-4403
Hanna Rubinkowska-Anioł Uniwersytet Warszawski, Wydział Orientalistyczny, Katedra Języków i Kultur Afryki https://orcid.org/0000-0001-7051-3969

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.17.01.04

Słowa kluczowe:

Afryka, kultura, ikonografia, sztuki wizualne, historia

Abstrakt

Celem artykułu jest rozważenie, czy możliwe jest wsparcie badań nad historią i kulturą Afryki Subsaharyjskiej dzięki analizie źródeł ikonograficznych związanych z tym kontynentem. Najistotniejszym powodem takiego postępowania jest zasadniczy brak dokumentów pisanych w tradycyjnej kulturze afrykańskiej. Równie ważnym elementem analiz zawartych w artykule jest zwrócenie uwagi na zróżnicowanie przedstawień wizualnych pochodzących z tego obszaru geograficznego. Kolejną przesłanką do zagłębienia się w ikonografię kontynentu może być próba poszerzenia odbioru kultury Afryki, zwłaszcza zaś próba porzucenia europocentrycznych sposobów opisywania świata.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Africa Remix: Contemporary Art of a Continent, [katalog wystawy], ed. S. Njami, Düsseldorf–London–Paris–Stockholm 2007.
Google Scholar

Evans-Pritchard E.E., Czary, wyrocznie i magia u Azande, Warszawa 2008.
Google Scholar

Evans-Pritchard E.E., Mani, Azande Secret Society, „Sudan Notes and Records” 1931, vol. XIV, s. 105–48.
Google Scholar

Fagg W., African Majesty: From Grassland and Forest: The Barbara and Murray Frum Collection, May 22–July 12, 1981. Introduction by Alan G. Wilkinson, Toronto 1981.
Google Scholar

Fitzgerald Marriott H.P., The Secret Societies of West Africa, „The Journal of the Anthropological Institute of Great Britain and Ireland” 1899, vol. XXIX, No. 1/2, s. 21–27.
Google Scholar

Imperato P.J., Zamki do drzwi Bamana: symbole i ich znaczenia, [w:] Estetyka Afryki. Antologia, red. M Cymorek, Kraków 2008, s. 171–180.
Google Scholar

A History of Art in Africa, eds M.B. Visona, R. Poynor et al., New York 2007.
Google Scholar

Adeeo A., From orality to visuality: Panegyric and Photography in Contemporary Lagos, Nigeria, „Critical Inquiry” 2012, vol. XXXVIII, No. 2, s. 330–361.
Google Scholar

An Anthology of African Art. The Twentieth Century, eds N. Fall, J. Loup Pivin, New York–Paris 2002.
Google Scholar

Baka-Theis M., Postkolonialne hybrydy. Współcześni artyści nigeryjscy wobec problemu tożsamości i historii, [w:] Afrykańska tradycja – afrykańska nowoczesność, red. A. Pawłowska, J. Sowińska-Heim, Łódź 2016, s. 151–173.
Google Scholar

Baka-Theis M., Rzeźby bliźniąt Ibedżi. Forma i styl wybranych regionów Królestwa Joruba (Nigeria), [w:] Kultury Afryki, red. A. Nadolska-Styczyńska, Toruń 2009, s. 133–143.
Google Scholar

Bodrogi T., Sztuka Afryki, Wrocław–Budapeszt 1968.
Google Scholar

Burke P., Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwa historyczne, Kraków 2012.
Google Scholar

Carruthers J., Arnold M., The life and work of Thomas Baines, Vlaeberg 1995.
Google Scholar

Chirikure S., Metals in Past Societies: A Global Perspective on Indigenous African Metallurgyi, Cape Town 2015.
Google Scholar

Chojnacki S., Ethiopian Crosses: A Cultural History and Chronology, New York 2006.
Google Scholar

Cole H., Art as Verb in Iboland, „African Art” 1969, vol. III, No. 1, s. 34–41, 88.
Google Scholar

Etounga-Manguelle D., Czy Afryce potrzebny jest program dostosowania kulturowego?, [w:] Kultura ma znaczenie, red. L.E. Harrison, S.P. Huntington, Poznań 2000, s. 127–143.
Google Scholar

Fagg W., Afro-Portuguese Ivories, London1959.
Google Scholar

Harvey L.M., Engaging the Orisa: An Exploration of the Yoruba Concepts of Ibeji and Olokun as Theoretical Principles in Black Theology, „Black Theology: An International Journal” 2008, No. 1, s. 61–82.
Google Scholar

Hatcher Evelyn P., Cross-Cultural Issues in Art: Frames for Understanding, Westport 1999.
Google Scholar

Hegel G., Wykłady z historii filozofii, Warszawa 2002, s. 99–101.
Google Scholar

Historia Afryki do początku XIX wieku, red. M. Tymowski, Wrocław 1996.
Google Scholar

Hoffer C.P., Bundu: Political Implications of Female Solidarity in a Secret Society, [w:] Being Female: Reproduction, Power and Change, ed. D. Raphael, Paris 1975, s. 155–164.
Google Scholar

Hountondji P.J., Comments on Contemporary African Philosophy, „UNESCO Journal Diogenes. Paris” 1970, vol. LXXI, No. 2, s. 120–140.
Google Scholar

Hountondji P.J., Sur la „Philosophie africaine”, Paris 1976.
Google Scholar

Journal of residence in Africa 1842–1853, by Thomas Baines, vol. II (1850–1853), ed. R.F Kennedy, Cape Town 1964.
Google Scholar

Kasfir S.L., One tribe, one style? Paradigms in the historiography of African art, „History in Africa” 1984, vol. XI, s. 163–193.
Google Scholar

Lifshitz F., An African Journey Through Its Art, Bloomington 2009.
Google Scholar

Magesa L., African Religion: The Moral Traditions of Abundant Life, New York 1997.
Google Scholar

Mbari Mbayo Club, Encyclopædia Britannica Online Academic Edition. http://www.britannica.com/EBchecked/topic/371338/Mbari-Mbayo-Club (dostęp: 21 XI 2012).
Google Scholar

Mitchell W.J.T., Czego chcą obrazy, Warszawa 2015.
Google Scholar

Nowak B., Ekspansja europejska w Afryce w XVII–XVIII w., [w:] Historia Afryki do początku XIX wieku, red. M. Tymowski, Wrocaw–Warszawa–Kraków 1996, s. 1082–1167.
Google Scholar

Ouzman S., Graffiti as artefact: a contemporary archaeology. Seminar paper presented to Department of Sociology, „Anthropology & Development Studies” 2010, March 10, University of Johannesburg, s. 11–15.
Google Scholar

Oyeshile O.A., Re-teoretyzowanie rodzimej sztuki i estetyki w rozwoju Afryki – na przykładzie ludu Joruba, [w:] Sztuka Afryki. Afrykańska tradycja – afrykańska nowoczesność, red. A. Pawłowska, J. Sowińska-Heim, Łódź 2016, s. 20–38.
Google Scholar

Panofsky E., Studia z historii sztuki, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971.
Google Scholar

Pawłowska A., O potrzebie tworzenia kolekcji sztuki afrykańskiej, [w:] Muzeum sztuki. Od Luwru do Bilbao, red. M. Popczyk, Katowice 2006, s. 272–281.
Google Scholar

Pawłowska A., Przemiany w tradycyjnej estetyce afrykańskiej i jej relacje z kulturą europejską, [w:] Wizje i Re-wizje. Wielka Księga Estetyki w Polsce, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2007, s. 181–192.
Google Scholar

Pawłowska A., Sztuka i kultura Południowej Afryki. W poszukiwaniu tożsamości artystycznej na tle przekształceń historycznych, Łódź 2013.
Google Scholar

Piłaszewicz S., Religie Afryki, Warszawa 2000.
Google Scholar

Ross A., Congo Native Art has U.S. Avocate, „New York Times” 1953, Aug. 22, s. 7.
Google Scholar

Rubinkowska-Anioł H., Antika – Ethiopian airport art as a construction of tradition [w druku].
Google Scholar

Rubinkowska-Anioł H., The Paintings in St. George Church in Addis Ababa as a Method of Conveying Information about History and Power in 20th-century Ethiopia, „Studies of the Department of African Languages and Cultures” 2015, vol. XLIX, s. 115–141.
Google Scholar

Segy L., The Yoruba Ibeji statue, „Acta Tropica” 1970, vol. XXVII, s. 97–145.
Google Scholar

Skonieczko D., Frank McEwen – ojciec nowoczesnej szkoły rzeźbiarskiej w Zimbabwe, [w:] Toruńskie studia o sztuce orientu. Kultury Afryki w świecie tradycji, przemian i znaczeń, red. A. Nadolska-Styczyńska, Toruń 2009, s. 155–160.
Google Scholar

The Idol in the Age of Art. Objects, Devotions and the Early Modern World, eds M. Cole, R.E. Zorach, Burlington 2009.
Google Scholar

Thiele A., Sztuka Afryki, Warszawa 1974.
Google Scholar

Tolia-Kelly D., Morris A., Disruptive Aesthetics? Revisiting the „Burden of Representation” in the Art of Chris Ofili and Yinka Shonibare, „Thrid Text” 2004, vol. VIII, s. 153–167.
Google Scholar

Trevor-Roper H., The Past and Present: History and Sociology „Past and Present” 1969, vol. XLII, s. 3–17.
Google Scholar

Tymowski M., Europejczycy i Afrykanie: Wzajemne odkrycia i pierwsze kontakty, Toruń 2017.
Google Scholar

Vansina J., Oral Tradition as History, Madison 1965.
Google Scholar