Elementary schools in the Lublin region during the Austrian occupation (1915–1917)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.21.02.04

Keywords:

elementary schools, Lublin region, 19th–20th century, partitions, Austrian occupation

Abstract

The main aim of the article is to describe the state of Polish elementary education in the Lublin region during World War I, before Poland regained independence. Elementary education of the described period was based mainly on small one-class schools with one teacher, only in larger urban centers there were multiclass schools. Thanks to the great involvement of many social activists (landowners, clergy), and ordinary citizens, the beginning of the 20th century was characterized by an unprecedented increase in the number of schools that made education available to thousands of children and adolescents. Despite the war damage, the lack of school infrastructure, the shortage of teaching staff, the mobilization of the society and the favorable attitude of the Austrian authorities in this matter, in the years 1915–1917 led to an increase in the number of elementary schools from 426 to 1,345. As a result, the number of students covered by education increased from about 30,000 in 1915 to over 100,000 in 1917. An important achievement was also the transfer by the Austrian authorities of jurisdiction over education to the Polish administration a year before regaining independence. Despite intensified efforts, within a few years it was not possible to catch up with the educational policy of the Russian authorities implemented throughout the 19th century, but it was an extremely important beginning for the revival and organization of Polish education in the following years. The article is based on archival sources and studies from the beginning of the 20th century, showing the state of education not only in urban centers, but also in villages. Thanks to the preserved reports, it gives the opportunity to get to know the detailed network of schools, which may be a contribution to undertaking further research in this matter.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Wiesław Partyka, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie / John Paul II Catholic University of Lublin

Dr hab. Wiesław Partyka – historyk wychowania, pracownik Katedry Historii Wychowania, Opieki i Pedagogiki Społecznej w Instytucie Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (KUL). Członek Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, członek Towarzystwa Naukowego KUL.

Zainteresowania naukowe: szeroko pojęta historia wychowania, opieki społecznej, szpitalnictwa, pauperyzmu i wszelkiego typu instytucji i inicjatyw dobroczynno-charytatywnych w Polsce od XVII do początków XX w. oraz historia edukacji i szkolnictwa.

References

Archiwum Archidiecezjalne Lubelskie: O szkołach elementarnych w 1917, Rep. 61 B VIII 19
Google Scholar

Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. XX, nr 70, Warszawa 1837.
Google Scholar

Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. LXVI, nr 219, Warszawa 1866.
Google Scholar

Stan szkolnictwa powszechnego w grudniu 1917 r. na terytorium obu byłych generalnych gubernatorstw: Warszawskiego i Lubelskiego, Warszawa 1919.
Google Scholar

Araszkiewicz S., Sytuacja szkolnictwa i oświaty w zaborze rosyjskim w latach 1831–1918. Szkolnictwo elementarne, [w:] Dzieje szkolnictwa i oświaty na wsi polskiej do 1918, red. S. Michalski, Warszawa 1982, s. 141–204.
Google Scholar

Brodowska H., Chłopi lubelscy o swoich sprawach i Polski, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio F, Humaniora” 1982, vol. XXXVII, s. 135–155.
Google Scholar

Brodowska H., Chłopi o sobie i Polsce, Warszawa 1984.
Google Scholar

Bryda S., Działalność Rady Szkolnej m. Lublina za okres 1915–1928, [w:] Monografia szkolnictwa m. Lublina za czas od 1917 do 1927 roku, red. T. Wolski, Lublin 1928, s. 7–43.
Google Scholar

Ćwik W., Reder J., Lubelszczyzna. Dzieje rozwoju terytorialnego, podziałów administracyjnych i ustroju władz, Lublin 1977.
Google Scholar

Dobrzański J., Ze studiów nad szkolnictwem elementarnym Lubelszczyzny w pierwszej połowie XIX wieku, Wrocław 1968.
Google Scholar

Gawarecka M., Lubelskie Towarzystwo szerzenia oświaty pod nazwą „Światło” (1906–1917), „Rocznik Lubelski” 1973, t. XVI, s. 183–210.
Google Scholar

Jemielity W., Z dziejów Kościoła w Królestwie Polskim w XIX wieku, „Roczniki Humanistyczne” 1973, t. XXI, z. 2, s. 265–293.
Google Scholar

Kołaczkowska A., Szkolnictwo powszechne w powiecie lubelskim 1917–1927, Lublin 1928.
Google Scholar

Konarski K., Dzieje szkolnictwa w b. Królestwie Kongresowym 1915–1918, Kraków 1923.
Google Scholar

Koprukowniak A., W okresie kształtowania się kapitalizmu 1864–1918, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, red. T. Mencel, Warszawa 1974, s. 641–736.
Google Scholar

Korzeniowski M., Wojna na Lubelszczyźnie w latach 1914–1915 w świetle wspomnień, „Przegląd Wschodnioeuropejski” 2017, t. VIII, z. 2, s. 11–22.
Google Scholar

Kucha R., Oświata elementarna w Królestwie Polskim w latach 1864–1914, Lublin 1982.
Google Scholar

Kucha R., Szkolnictwo Lublina w latach 1864–1915: zarys dziejów, Lublin 1995.
Google Scholar

Kumor B., Ustrój i organizacja Kościoła polskiego w okresie niewoli narodowej 1772–1918, Kraków 1980.
Google Scholar

Kumor-Mielnik J., Sieć dekanalna i parafialna (archi)diecezji lubelskiej w latach 1805–2005, Lublin 2011.
Google Scholar

Lewandowski J., Królestwo Polskie pod okupacją austriacką 1914–1918, Kraków 1980.
Google Scholar

Lewandowski J., Szkolnictwo na Lubelszczyźnie w czasie I wojny światowej – zarys problematyki badawczej, [w:] Stan i potrzeby badań nad oświatą i wychowaniem w Królestwie Polskim w latach 1815–1915, red. R. Kucha, K. Poznański, Lublin 1989, s. 304–311.
Google Scholar

Mencel T., Galicja Zachodnia 1775–1809. Studium z dziejów ziem polskich zaboru austriackiego po III rozbiorze, Lublin 1976.
Google Scholar

Mencel T., Początki organizacji Galicji Zachodniej w latach 1775–1796, „Kwartalnik Historyczny” 1970, R. LXXVII, z. 2, s. 308–332.
Google Scholar

Prauss K., W sprawie realizacji powszechnego nauczania w Królestwie Polskim, Warszawa 1917.
Google Scholar

Romanowski W., Działalność Lubelskiego Towarzystwa „Światło” na polu szkolnictwa elementarnego, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1960, t. III, s. 167–205.
Google Scholar

Romanowski W., Z dziejów szkoły i oświaty elementarnej na Lubelszczyźnie w początkach XX wieku, Lublin 1970.
Google Scholar

Sobociński W., Historia ustroju i prawa Księstwa Warszawskiego, Toruń 1964.
Google Scholar

Trzebiatowski K., Szkolnictwo powszechne w Polsce w latach 1918–1932, Wrocław 1970.
Google Scholar

Wiercieński H., Opis statystyczny Guberni Lubelskiej, Warszawa 1901.
Google Scholar

Wydatki gmin na oświatę w powiecie Lubelskim do roku 1916, „Ziemia Lubelska” 1916, R. XI, nr 265, s. 4.
Google Scholar

Published

2023-01-02

How to Cite

Partyka, W. (2023). Elementary schools in the Lublin region during the Austrian occupation (1915–1917). Przegląd Nauk Historycznych Review of Historical Sciences, 21(2), 131–158. https://doi.org/10.18778/1644-857X.21.02.04

Issue

Section

Articles