Michał Lasocki (zm. 1472) – konfederat, rycerz, polityk. Przyczynek do badań nad sygnatariuszami konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 roku

Łukasz Ćwikła

doi:10.18778/1644-857X.19.02.01

Autor

Łukasz Ćwikła Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Średniowiecznej https://orcid.org/0000-0002-3564-7838

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.19.02.01

Słowa kluczowe:

Michał Lasocki herbu Dołęga, szlachta, konfederacja Spytka z Melsztyna

Abstrakt

Artykuł jest próbą wyjścia naprzeciw sformułowanemu przez Franciszka Sikorę postulatowi w sprawie badań karier byłych konfederatów Spytka z Melsztyna z 1439 r. Tytułowy bohater należał do obozu Melsztyńskiego, następnie brał udział w wyprawie węgierskiej Władysława Warneńczyka, a w czasach Kazimierza Jagiellończyka jego kariera polityczna nabrała przyspieszenia. Dzięki przychylności władców otrzymywał zapisy na dobrach monarszych, objął starostwo łęczyckie, sięgnął po urzędy ziemskie, by ostatecznie dostać się na dwór królewski. Będąc marszałkiem nadwornym, wszedł do grona elity politycznej Królestwa.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD] Księgi grodzkie łęczyckie, ks. 2.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD] Księgi ziemskie brzezińskie [KZB], ks. 1–2.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD] Księgi ziemskie łęczyckie [KZŁ], ks. 2, 13.
Google Scholar

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie [AGAD] Metryka Koronna, ks. 12.
Google Scholar

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, wyd. K. Liske, t. II, Lwów 1870.
Google Scholar

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, wyd. K. Liske, t. V, Lwów 1875.
Google Scholar

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, wyd. K. Liske, t. VII, Lwów 1878.
Google Scholar

Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, wyd. K. Liske, t. VIII, Lwów 1880.
Google Scholar

Codex diplomaticus Poloniae, t. I, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1847.
Google Scholar

Codex diplomaticus Universitatis Studii Generalis Cracoviensis, wyd. Ż. Pauli, cz. 2, Kraków 1873.
Google Scholar

Codex epistolaris saeculi decimi quinti, t. II, wyd. A. Lewicki, Kraków 1891.
Google Scholar

Długosz J., Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 11–12, Warszawa 2001.
Google Scholar

Długosz J., Annales seu Cronicae incliti Regni Poloniae, lib. 12, Kraków 2005.
Google Scholar

Inventarium omnium et singulorum privilegiorum, litterarum, diplomatum, scriptuarum et monumentorum quaecunque in archivo regni in arce Cracoviensi continentur, wyd. E. Rykaczewski, Paryż 1862.
Google Scholar

Katalog dokumentów i listów królów polskich z Archiwum Państwowego w Gdańsku (do 1492 roku), oprac. M. Grulkowski, B. Możejko, S. Szybkowski, Gdańsk 2014.
Google Scholar

Knigi polskoj koronnoj metriki XV stoletija. Matricularum Regni Poloniae codices saeculo XV conscripti, wyd. A. Mysłowski, W. Graniczny, t. I, Warszawa 1914.
Google Scholar

Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, t. X, Poznań 1993.
Google Scholar

Matricularum Regni Poloniae summaria, excussis codicibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsoviensi asservantur, wyd. T. Wierzbowski, cz. 1–2, Warszawa 1905–1907.
Google Scholar

Paprocki B., Herby rycerstwa polskiego, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858.
Google Scholar

Prawo polskie w praktyce sądowej XIV i XV wieku, [w:] Starodawne prawa polskiego pomniki, t. II, wyd. A.Z. Helcel, Kraków 1870.
Google Scholar

Volumina legum. Przedruk zbioru praw staraniem XX. Pijarów w Warszawie, od roku 1732 do roku 1782, wydanego, wyd. J. Ohryzko, t. I, Petersburg 1859.
Google Scholar

Zbiór dokumentów małopolskich, cz. 8, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, Wrocław 1975.
Google Scholar

Zbiór dyplomów klasztoru mogilskiego przy Krakowie, wyd. E. Janota, Kraków 1865.
Google Scholar

Atlas historyczny Polski. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku, oprac. K. Chłapowski, J. Duma, K. Follprecht, J. Laberschek, Z. Noga, M. Piber-Zbieranowska, Z. Piech, E. Rutkowska, H. Rutkowski, R. Skowron, J. Supruniuk, M. Wilska, M. Zbieranowski, red. H. Rutkowski, cz. 2 (Komentarz, indeksy), Warszawa 2008.
Google Scholar

Bieniak J., Elita ziemi dobrzyńskiej w późnym średniowieczu i jej majątki, [w:] J. Bieniak, Polskie rycerstwo średniowieczne. Wybór pism, Kraków 2002, s. 131–171.
Google Scholar

Biliński A., Szlachta ziemi dobrzyńskiej za ostatnich Jagiellonów, Warszawa 1932.
Google Scholar

Bogucki A., Strenuus jako tytuł polskich rycerzy pasowanych (XIII–XV w.), „Przegląd Historyczny” 1986, t. LXXVII, z. 4, s. 625–648.
Google Scholar

Czwojdrak B., Kilka uwag o konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 roku, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2002, t. II, s. 197–211.
Google Scholar

Ćwikła Ł., Z ziemi dobrzyńskiej do łęczyckiej. Lasoccy herbu Dołęga i ich majątki w Polsce Centralnej do połowy XVI wieku, [w:] Brzeziny i region. Przeszłość w narracji interdyscyplinarnej. Archeologia – architektura – sztuka – historia, red. L. Tyszler, Brzeziny–Łódź 2019, s. 149–157.
Google Scholar

Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy. Z dziejów możnowładztwa małopolskiego. Wiek XIV–XV, Warszawa 1971.
Google Scholar

Fałkowski W., Elita władzy w Polsce za panowania Kazimierza Jagiellończyka (1447–1492). Studium aspektów politycznych, Warszawa 1992.
Google Scholar

Gąsiorowski A., Polscy gwaranci traktatów z Krzyżakami XIV–XV wieku, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 1971, nr 2–3, s. 245–265.
Google Scholar

Gąsiorowski A., Starostowie wielkopolskich miast królewskich w dobie jagiellońskiej, Warszawa–Poznań 1981.
Google Scholar

Grodziska K., Mikołaja Lasockiego obrona pamięci króla Władysława Jagiełły na soborze bazylejskim, [w:] Cracovia. Polonia. Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995, s. 345–353.
Google Scholar

Grzegorz M., Analiza dyplomatyczno-sfragistyczna dokumentów traktatu toruńskiego 1466 r., Toruń 1970.
Google Scholar

Kiryk F., Lasocki Michał h. Dołęga, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVI, Wrocław 1971, s. 541–542.
Google Scholar

Kiryk F., Melsztyński Spytek h. Leliwa, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XX, Wrocław 1975, s. 415–417.
Google Scholar

Kurtyka J., Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997 (reprint: Kraków 2017).
Google Scholar

Laberschek J., Uwagi i uzupełnienia do genealogii Melsztyńskich herbu Leliwa, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2010, t. II (VI), s. 180–198.
Google Scholar

Laberschek J., Melsztyn, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, oprac. W. Bukowski, J. Laberschek, A. Marzec, M. Wolski, M. Zdanek, współpraca archeologiczna S. Kołodziejski, red. W. Bukowski, cz. 4, z. 2, Kraków 2009, s. 209–268.
Google Scholar

Latocha K., Wojciech Malski (ok. 1380–1454) – wojewoda łęczycki i sieradzki oraz namiestnik królewski na Wielkopolskę, Warszawa 2015.
Google Scholar

Nowak T., Rosin R., Wiklak H., Brzeziny i okolice do schyłku XVI w., [w:] Brzeziny. Dzieje miasta do 1995 roku, red. K. Badziak, Łódź–Brzeziny 1997, s. 41–74.
Google Scholar

Olejnik K., Bitwa pod Warną, „Balcanica Posnaniensia” 1997, t. VIII, s. 5–15.
Google Scholar

Olejnik K., Władysław III Warneńczyk (1424–1444), wyd. 2, Kraków 2007.
Google Scholar

Olszówka J., Kilka wniosków ze studium prozopograficznego uczestników konfederacji Spytka z Melsztyna, [w:] Scientia et fidelitate. Księga pamiątkowa Ewy i Czesława Deptułów Profesorów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. T. Panfil, Lublin 2013, s. 737–754.
Google Scholar

Pawiński A., Sejmiki ziemskie. Początek ich i rozwój aż do ustalenia się udziału posłów ziemskich w ustawodawstwie sejmu walnego 1374–1505, Warszawa 1895.
Google Scholar

Pentek Z., Polscy uczestnicy wyprawy warneńskiej, „Balcanica Posnaniensia” 1997, t. VIII, s. 93–108.
Google Scholar

Rutkowska G., Itinerarium króla Kazimierza Jagiellończyka 1440–1492, Warszawa 2014.
Google Scholar

Sikora F., W sprawie badań nad sygnatariuszami konfederacji Spytka z Melsztyna z 1439 roku, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 2016, nr 20, s. 171–201.
Google Scholar

Skierska I., Śrem – starostwo, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, oprac. P. Dembiński, T. Gidaszewski, K. Górska-Gołaska, T. Jurek, G. Rutkowska, I. Skierska, współpraca archeologiczna Z. Kurnatowska, red. T. Jurek, cz. 5, z. 1, Poznań 2011, s. 83–85.
Google Scholar

Sochacka A., Konfederacja Spytka z Melsztyna z 1439 r. Rozgrywka polityczna czy ruch ideologiczny?, „Rocznik Lubelski” 1973, t. XVI, s. 41–62.
Google Scholar

Sperka J., Czwojdrak B., Konfederaci Spytka z Melsztyna z roku 1439, [w:] Król a prawo stanów do oporu, red. M. Markiewicz, E. Opaliński, R. Skowron, Kraków 2010, s. 89–104.
Google Scholar

Sroka S.A., Zawitkowska W., Itinerarium króla Władysława III 1434–1444, Warszawa 2017.
Google Scholar

Szybkowski S., Elita ziemi dobrzyńskiej na przełomie XIV–XV wieku. Między zakonem krzyżackim a Królestwem Polskim, „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2011, t. III (VII), s. 87–119.
Google Scholar

Szybkowski S., Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370–1501), Gdańsk 2006.
Google Scholar

Szybkowski S., Studia z genealogii i prozopografii polskiej szlachty późnośredniowiecznej, Gdańsk 2003.
Google Scholar

Szymczakowa A., Milites strenui z Sieradzkiego w XV w., [w:] Genealogia. Rola związków rodzinnych i rodowych w życiu publicznym w Polsce średniowiecznej na tle porównawczym, red. A. Radzimiński, J. Wroniszewski, Toruń 1966, s. 191–214.
Google Scholar

Szymczakowa A., Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi, Łódź 1998. Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV–XVIII wieku. Spisy, oprac. K. Chłapowski, S. Ciara, Ł. Kądziela, T. Nowakowski, E. Opaliński, G. Rutkowska, T. Zielińska, Kórnik 1992.
Google Scholar

Urzędnicy kujawscy i dobrzyńscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, S. Szybkowski, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 2014.
Google Scholar

Urzędnicy łęczyccy, sieradzcy i wieluńscy XIII–XV wieku. Spisy, oprac. J. Bieniak, A. Szymczakowa, red. A. Gąsiorowski, Wrocław 1985.
Google Scholar

Witczak T., Lasocki Mikołaj h. Dołęga, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XVI, Wrocław 1971, s. 542–544.
Google Scholar

Zdanek M., Minoga, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, oprac. W. Bukowski, J. Laberschek, A. Marzec, M. Wolski, M. Zdanek, współpraca archeologiczna S. Kołodziejski, red. W. Bukowski, cz. 4, z. 3, Kraków 2009, s. 483–499.
Google Scholar

Materiały do Kodeksu Dyplomatycznego Małopolski, t. V (1451–1506), edycja elektroniczna, oprac. W. Bukowski, F. Sikora, J. Wroniszewski, red. W. Bukowski, przy współpracy J. Szyszki, http://www.kodeks.pau.krakow.pl/dokumenty.html (dostęp: 20 I 2020).
Google Scholar