Łódzki ośrodek badań historycznych. Przeszłość i teraźniejszość

Jan Pomorski

doi:10.18778/1644-857X.18.01.06

Autor

Jan Pomorski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Humanistyczny, Instytut Historii, Zakład Metodologii Historii https://orcid.org/0000-0001-5667-0917

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.18.01.06

Słowa kluczowe:

łódzka szkoła historii historiografii, łódzka szkoła etnohistorii, łódzka szkoła historii stosunków międzynarodowych i dyplomacji, łódzka szkoła bizantynologii

Abstrakt

Autor stawia pytanie, co zawdzięcza polska historiografia ośrodkowi łódzkiemu, by w odpowiedzi zarysować najważniejsze punkty zwrotne i osiągnięcia w 75-letniej obecności studium historii na Uniwersytecie Łódzkim. Faza pierwsza obejmuje okres 1945–1948, gdy Łódź faktycznie odgrywała – zwłaszcza w pierwszych latach – rolę „zastępczej” stolicy. Cechował ją względny pluralizm środowiska historycznego i duży ferment intelektualny. Faza druga, trwająca do 1956 r., to okres stalinizacji polskiej historiografii, której ośrodek łódzki podlegał może jeszcze w większym stopniu niż inne. Fazy trzecia, trwająca do końca lat sześćdziesiątych, i czwarta, obejmująca lata siedemdziesiąte, to okresy „normalizacji”, czyli powrotu do badań źródłowych i budowania własnej akademickiej tożsamości, oraz „stabilizacji”, czyli zbudowania solidnego zaplecza kadrowego. Wtedy też zaczynają się kształtować w obrębie łódzkiego środowiska historycznego cztery „szkoły historyczne”, rozpoznawalne nie tylko z perspektywy polskiej, lecz także europejskiej: szkoła etnohistorii, szkoła historii historiografii, łódzka szkoła bizantynologii oraz szkoła historii dyplomacji i stosunków międzynarodowych, których dorobek pokrótce jest w artykule omawiany.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, oprac. i red. naukowa J. Baranowski, K. Radziszewska, A. Sitarek, M. Trębacz, J. Walicki, E. Wiatr, P. Zawilski, t. I–V, Łódź 2009.
Google Scholar

Kula W., Rozdziałki, do druku poddali N. Assorodobraj-Kula, M. Kula, Warszawa 1996.
Google Scholar

Śreniowska K., Moje życie, oprac., wstęp i komentarz R. Stobiecki, J. Kolbuszewska, Łódź 2018.
Google Scholar

Adamus J., O kierunkach polskiej myśli historycznej, Łódź 1964.
Google Scholar

Anusik Z., Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787–1792, Łódź 2000.
Google Scholar

Anusik Z., Misja polska w Sztokholmie w latach 1789–1795, Łódź 1993.
Google Scholar

Banasiak S., Osiągnięcia naukowe i dydaktyczne Instytutu Historii UŁ w latach 1948–1988, „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Historica 31, 1988.
Google Scholar

Baranowski B., Kultura ludowa XVII i XVIII wieku na ziemiach Polski środkowej, Łódź 1971.
Google Scholar

Baranowski B., Łódź rolnicza (od połowy XVI do początku XIX w.), Łódź 1973.
Google Scholar

Baranowski B., O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach, Łódź 1978.
Google Scholar

Baranowski B., Pożegnanie z diabłem i czarownicą, Łódź 1965.
Google Scholar

Baranowski B., Procesy czarownic w Polsce w XVII i XVIII wieku, Łódź 1952.
Google Scholar

Baranowski B., Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce wieku XVII i XVIII, Łódź 1955.
Google Scholar

Baranowski B., Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, Łódź 1975.
Google Scholar

Baranowski B., Życie codzienne wsi między Wartą a Pilicą w XIX wieku, Warszawa 1969.
Google Scholar

Baranowski B., Baranowski K., Pierwsze lata Uniwersytetu Łódzkiego (1945–1949), Łódź 1985.
Google Scholar

Baranowski B., Baranowski K., Trudne lata Uniwersytetu Łódzkiego (1949–1956), Łódź 1990.
Google Scholar

Bronowski F., Idea gminowładztwa w polskiej historiografii, Łódź 1969.
Google Scholar

Brzeziński A.M., Historia państw świata w XX wieku. Grecja, Warszawa 2002.
Google Scholar

Brzeziński A.M., Oskar Halecki a Liga Narodów. Poglądy i działalność, Łódź 2016.
Google Scholar

Brzeziński A.M., Polska Komisja Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej (1924–1939), Łódź 2001.
Google Scholar

Brzeziński A.M., Warszawa–Paryż–Genewa. Sojusz polsko-francuski a problem rozbrojenia w dwudziestoleciu międzywojennym (1919–1937), Łódź 1996.
Google Scholar

Brzeziński A.M., Zagadnienie bezpieczeństwa zbiorowego w Europie w polityce zagranicznej Francji 1919–1939, Łódź 1992.
Google Scholar

Dutkiewicz J., Anglia a sprawa polska w latach 1830–1831, Łódź 1967.
Google Scholar

Grabski A.F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.
Google Scholar

Harasimowicz A., Bezpieczeństwo Polski 1918–2004: granice, system międzynarodowy, siła własna, Warszawa 2013.
Google Scholar

Harasimowicz A., Dyplomacja brytyjska wobec zagadnienia rozbrojenia 1921–1937, Łódź 1990.
Google Scholar

Informator Instytutu Historii, red. S. Banasiak i inni, Łódź 1998.
Google Scholar

Instytut Historii, red. Z. Stankiewicz, Łódź 1987.
Google Scholar

Jamsheer H.A., Ibn-Chaldun. Muqaddima – historia – historiozofia, Łódź 1998.
Google Scholar

Jedynakiewicz K., Osobowość i życie codzienne Tadeusza Kościuszki, Łódź 1996.165
Google Scholar

Jeziorny D., Dyplomacja brytyjska wobec koncepcji paktu wschodniego (1933–1935). Analizy, projekty, działania, Łódź 2011.
Google Scholar

Jeziorny D., Londyn a spuścizna po monarchii Habsburgów. Sprawa Austrii w koncepcjach i praktyce dyplomatycznej Wielkiej Brytanii (1918–1919), Toruń 2002.
Google Scholar

Jeziorny D., Londyn wobec ochrony mniejszości żydowskich w Europie Środkowo-Wschodniej (1918–1919), Łódź 2016.
Google Scholar

Kita J., Pytlas S., Profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego 1945–1994. Pro memoria, Łódź 1995.
Google Scholar

Kita J., Pytlas S., Uniwersytet Łódzki 1945–1995, Łódź 1995.
Google Scholar

Kita J., Pytlas S., W służbie nauki. Profesorowie Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2004, Łódź 2005.
Google Scholar

Kita J., Stobiecki R., Słownik biograficzny historyków łódzkich, Łódź 2000.
Google Scholar

Kuchowicz Z., O biologiczny wymiar historii. Książka propozycji, Warszawa 1985.
Google Scholar

Kula W., Wokół historii, Warszawa 1988.
Google Scholar

„Należę do polskiej szkoły historycznej”. Studia i szkice ofiarowane prof. Jakubowi Goldbergowi z okazji odnowienia doktoratu na Uniwersytecie Łódzkim, red. R. Stobiecki, J. Walicki, Łódź 2010.
Google Scholar

Nowinowski S., Jerzy Giedroyć w 1946 roku, Gdańsk 2018.
Google Scholar

Nowinowski S., Konstatacje i nadzieje. Dyplomacja czechosłowacka wobec kwestii bezpieczeństwa zbiorowego w Europie (1919–1925), Toruń 2005.
Google Scholar

Nowinowski S., Prezydent Ignacy Mościcki, Warszawa 1994.
Google Scholar

Pomorski J., Spoglądając w przeszłość… Studia i szkice metahistoryczne, Lublin 2017.
Google Scholar

Puś W., Przemysł w majątkach ziemiańskich Królestwa Polskiego 1879–1913, Łódź 2018.
Google Scholar

Puś W., Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2015, Łódź 2015.
Google Scholar

Serejski M.H., Przeszłość a teraźniejszość. Studia i szkice historiograficzne, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
Google Scholar

Sitarek A., „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź 2015.
Google Scholar

Stobiecki R., Historia historiografii. Studium z dziejów tożsamości dyscypliny na przykładzie ośrodka łódzkiego, „Historia@Teoria” 2017, nr 1, s. 108–121.
Google Scholar

Stobiecki R., Historia pod nadzorem. Spory o nowy model historii w Polsce (II połowa lat czterdziestych – początek lat pięćdziesiątych), Łódź 1993.
Google Scholar

Stobiecki R., Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014.
Google Scholar

Stobiecki R., Łódzki ośrodek badań historii najnowszej na historiograficznej mapie Polski, „Dzieje Najnowsze” 2004, nr 2, s. 3–9.
Google Scholar

Stobiecki R., Łódź jako ośrodek badań historiograficznych po 1945 r., [w:] R. Stobiecki, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna… ale skomplikowana, Warszawa 2007, s. 211–227.
Google Scholar

Stobiecki R., Pierwsza Konferencja Metodologiczna Historyków Polskich, [w:] Skryte oblicze systemu komunistycznego. U źródeł zła…, red. R. Bäcker, P. Hübner, Warszawa 1997.166
Google Scholar

Stobiecki R., [rec.] W. Puś, Zarys historii Uniwersytetu Łódzkiego 1945–2015, Łódź 2015, „Rocznik Łódzki” 2015, t. LXIII, s. 229–232.
Google Scholar

Stobiecki R., [rec.] A. Zysiak, Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Łódź 2016, „Dzieje Najnowsze” 2017, nr 4, s. 292–296.
Google Scholar

Trębacz M., Izrael Lichtenstein. Biografia żydowskiego socjalisty, Łódź 2016.
Google Scholar

W służbie historii i społeczeństwa. Dzieje Oddziału Łódzkiego Polskiego Towarzystwa Historycznego 1927–2007, red. A. Szymczak, M. Nartonowicz-Kot, Łódź 2007.
Google Scholar

Walicki J., Ruch syjonistyczny w Polsce w latach 1926–1930, Łódź 2005.
Google Scholar

Zysiak A., Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście, Łódź 2016.
Google Scholar

Żurawski vel Grajewski R., Działalność księcia Adama Jerzego Czartoryskiego w Wielkiej Brytanii (1831–1832), Warszawa 1999.
Google Scholar

Żurawski vel Grajewski R., Ognisko permanentnej insurekcji. Powstanie 1846 r. i likwidacja Rzeczypospolitej Krakowskiej w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec mocarstw europejskich (1846–1847), Kraków–Łódź 2018.
Google Scholar

Żurawski vel Grajewski R., Ostatnie polskie miasto. Rzeczpospolita Krakowska w „dyplomacji” Hotelu Lambert wobec Wielkiej Brytanii (1831–1845), Kraków– Łódź 2018.
Google Scholar

Żurawski vel Grajewski R., Pojedynek za kulisami wielkiej dyplomacji. Księżna Dorothea Lieven wobec Polski i Polaków, Warszawa 2005.
Google Scholar

Żurawski vel Grajewski R., Wielka Brytania w „dyplomacji” księcia Adama Jerzego Czartoryskiego wobec kryzysu wschodniego (1832–1841), Warszawa 1999.
Google Scholar