Kształtowanie się przekazu o przecięciu jednym ciosem przeciwnika przez Gotfryda Lotaryńskiego w czasie oblężenia Antiochii przez pierwszą krucjatę. Studium źródłoznawcze

Abstrakt

W artykule prezentuję badania nad opowieściami kronikarskimi o bitwie pod Bramą Mostową, która odbyła się 6 marca 1098 r., w czasie oblężenia Antiochii przez wojska pierwszej krucjaty. Skupiam się na kulminacyjnym momencie tych opowieści – scenie, w której książę Gotfryd Lotaryński w starciu na moście prowadzącym do Bramy Mostowej jednym ciosem przepołowił muzułmańskiego adwersarza. Swój wywód podzieliłem na trzy części – w pierwszej pokazuję, jakie stanowisko zajmują historycy wobec przekazów o przepołowieniu przeciwnika przez Gotfryda, a także analizuję najwcześniejszy etap kształtowania się przekazu, za który uważam opisy stworzone przez uczestników krucjaty: Rajmunda z Aguilers, Piotra Tudeboda oraz ten zamieszczony w kronice Alberta z Akwizgranu. W drugiej części analizuję modyfikacje i przekształcenia, jakim poddawali omawianą scenę kronikarze z północnej Francji tworzący w pierwszych dwóch dziesięcioleciach XII w. W ostatniej części zajmuję się późniejszymi wersjami tej samej sceny, wnioskując na temat ich związku z wcześniejszymi przekazami. W toku badań okazało się, że najpopularniejszą i najsilniej oddziałującą wersję stworzył kronikarz Robert Mnich, natomiast dostrzegalne są wyraźne związki z najwcześniejszymi wersjami nawet u autorów piszących pod koniec XII w. i później.