Krąg rodzinny ks. Andrzeja Chylińskiego (1799–1862), proboszcza parafii Męka w dekanacie sieradzkim

Piotr Szkutnik

doi:10.18778/1644-857X.20.02.02

Autor

Piotr Szkutnik Uniwersytet Łódzki https://orcid.org/0000-0001-6086-2655

DOI:

https://doi.org/10.18778/1644-857X.20.02.02

Słowa kluczowe:

genealogia, biografistyka, awans społeczny, Lubraniec, Męka, drobnomieszczaństwo, duchowieństwo, XIX w.

Abstrakt

Urodzony w 1799 r. Andrzej Chyliński, po nauce w seminarium we Włocławku, został w 1823 r. wyświecony na księdza. Był początkowo wikariuszem w Mstowie, następnie administratorem w Przystajni, Wilkowiecku, Mierzynie, Woli Grzymalinie, w latach 1833–1843 w Wąsoszu, a w latach 1843–1862 administratorem i proboszczem parafii Męka w diecezji kujawsko-kaliskiej. Pochodził z rodziny rzemieślniczej, z małego prywatnego miasta Lubraniec pod Włocławkiem. Po śmierci ojca, na placówkach duszpasterskich księdza mieszkała jego rodzina, którą niewątpliwie utrzymywał. Pozycja duchownego wpłynęła na mariaże jego sióstr. Pewna akumulacja kapitału, która nastąpiła dzięki pracy brata, zapewne przydała się na posag. Szwagrami kapłana zostali: syn urzędnika – zapewne zubożałego szlachcica oraz syn mieszczan z Kielc. Krąg towarzyski krewnych księdza składał się z przedstawicieli lokalnej szlachty, inteligencji, urzędników niskiego szczebla, fachowców, jak też okolicznych chłopów. By dorównać drobnoszlacheckiemu otoczeniu, duchowny starał się podnieść status społeczny bliskich w aktach określając ich mianem „urodzonych”. Z chęcią ugruntowania aktualnej pozycji i zatarcia drobnomieszczańskiego pochodzenia należy wiązać ingerencję w treść zapisów metrykalnych rodzeństwa księdza, w których usunięto kwalifikatory mieszczańskie „uczciwy” i „sławetny” zastępując je określnikiem „pan”.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Biogram autora

Piotr Szkutnik - Uniwersytet Łódzki

Dr Piotr Szkutnik – adiunkt w Katedrze Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego.

Zainteresowania naukowe: genealogia, historia regionalna, archiwistyka, edytorstwo, demografia historyczna, historia Kościoła katolickiego, prozopografia, biografistyka, źródła audiowizualne.

Bibliografia

Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej [AACz] sygn. KM 1646, KM 4639, KM 4716, KM 4717.
Google Scholar

Archiwum Diecezjalne we Włocławku [ADWł] sygn. KM par. Lubraniec 2, 2a, 4, 14, 17, 19, 24.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Przystajń, sygn. 59.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Truskolasy, sygn. 72, 76, 78, 82, 84, 104.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Częstochowie [APCz] Akta stanu cywilnego Wąsosz, sygn. 53, 89.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Czastary, sygn. 90, 93, 95, 98, 102, 105, 109.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Męka, sygn. 112.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Wieluń, sygn. 110.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Zadzim, sygn. 68.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi [APŁ] Akta stanu cywilnego Zduńska Wola, sygn. 96, 114.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Łodzi – Oddział w Sieradzu [APŁoS] Akta notariusza J. Sikorskiego w Szadku, sygn. 8.
Google Scholar

Archiwum Państwowe w Toruniu – Oddział we Włocławku [APToW] Akta stanu cywilnego Lubraniec, sygn. 1, 9, 19, 27.
Google Scholar

Encyklopedja kościelna podług teologicznej encyklopedji Wetzera i Weltego z licznemi jej dopełnieniami przy współpracownictwie kilkunastu duchownych i świeckich osób, wyd. M. Nowodworski, t. X, Warszawa 1877.
Google Scholar

Ordo divini offici ad usum dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro anno domini 1862…, Warszawa [1861].
Google Scholar

Ordo divini offici ad usum universi cleri saecularis dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis pro anno bissextili MDCCCXX…, Warszawa [1819].
Google Scholar

Spis szlachty Królestwa Polskiego z dodaniem krótkiej informacyi o dowodach szlachectwa, Warszawa 1851.
Google Scholar

Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, oprac. E. Sęczys, Warszawa 2000.
Google Scholar

Złota księga szlachty polskiej, oprac. T. Żychliński, R. I–V, Poznań 1879–1883.
Google Scholar

Caban W., Struktura społeczno-zawodowa ludności Kielc w latach 1832–1862 w świetle akt stanu cywilnego, „Kieleckie Studia Historyczne” 1987, t. VI, s. 113–132.
Google Scholar

Dacewicz L., Uwarunkowania socjalno-kulturowe nadawania imion podwójnych w Dekanacie Białystok w II połowie XIX wieku, „Studia Wschodniosłowiańskie” 2017, t. XVII, s. 169–186.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/sw.2017.17.13

Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
Google Scholar

Jedlicki J., Klejnot i bariery społeczne: przeobrażenia szlachectwa polskiego w schyłkowym okresie feudalizmu, Warszawa 1968.
Google Scholar

Kobierecki M., Walewscy herbu Kolumna w XVII–XVIII wieku. Genealogia. Majętności. Działalność publiczna, Łódź 2008.
Google Scholar

Kubiak W., Dzieje Lubrańca, Toruń 2005.
Google Scholar

Kujawski W., Kościelne dzieje Sieradza, Włocławek 1998.
Google Scholar

Lewalski K., Odsłony codzienności. Rzymskokatolickie duchowieństwo parafialne na prowincji Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 2019.
Google Scholar

Muznerowski S., Lubraniec (monografia), Włocławek 1910.
Google Scholar

Olszewski D., Struktura społeczna duchowieństwa diecezji kielecko-krakowskiej (1835–1864), [w:] Społeczeństwo polskie XVIII i XIX wielu. Studia o uwarstwieniu i ruchliwości społecznej, t. VI, red. J. Leskiewiczowa, Warszawa 1974, s. 129–183.
Google Scholar

Szkutnik P., Duchowieństwo dekanatu szadkowskiego w roku 1835, „Biuletyn Szadkowski” 2007, t. VII, s. 27–60.
Google Scholar

Szkutnik P., Inwentarz ruchomości z 1862 r. ks. Andrzeja Chylińskiego proboszcza parafii Męka w dekanacie sieradzkim, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2020, t. CXIV, s. 371–386.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.9827

Truściński Ł., Przedstawiciel elity Grodziska Wielkopolskiego, podwójci Maciej Hanyk, w świetle jego testamentu z 1712 r., [w:] Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa, t. V (Społeczeństwo a elity), red. A. Karpiński, Warszawa 2018, s. 263–278.
Google Scholar

Wlaźlak W. P., Dzieje kościelne Pajęczna, Pajęczno 2005.
Google Scholar

Wlaźlak W. P., Parafia Przenajświętszej Trójcy w Przystajni, „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 2015–2016, t. VII–VIII, s. 101–102.
Google Scholar

Wlaźlak W. P., Parafia św. Mikołaja Biskupa i Wyznawcy w Wilkowiecku, „Rocznik Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej” 2015–2016, t. VII–VIII, s. 127–128.
Google Scholar

Zabraniak S., Między Wartą a Liswartą. Z dziejów parafii Wąsosz (do 2015 r.), Częstochowa 2015.
Google Scholar