Językowy obraz rodziny w wypowiedziach łódzkich studentów — w świetle badań ankietowych przeprowadzonych na grupie polskiej i ukraińskiej młodzieży

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie językowego obrazu rodziny w wypowiedziach polskich i ukraińskich studentów uczących się na Wydziale Filologicznym UŁ. Za teoretyczną podstawę badań przyjęto założenia wypracowane przez etnolingwistów a dotyczące językowego obrazu świata. Z uwagi na to, że stworzone przez studentów definicje mają charakter tekstów naturalnych, jako narzędzie opisu w rekonstrukcji struktury omawianego leksemu posłużyły reguły semantyczne definicji kognitywnej. Holistyczna definicja kognitywna jest budowana w oparciu o trzy typy danych: systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych. W niniejszej publikacji skupiono się na badaniach ankietowych. Analiza ilościowa pokazała wybory aksjologiczne studentów: w kwestionariuszach polskiej młodzieży rodzina znalazła się trzecim miejscu (10,93%) spośród 36 pojęć znajdujących się na liście, zaś ukraińskich — na drugim (15,37%). Jeśli chodzi o konceptualizację pojęcia, respondenci zwrócili uwagę na istotę więzi łączącej poszczególnych członków rodziny, wspólną przestrzeń, poczucie bezpieczeństwa, a także na stosunki panujące pomiędzy domownikami. Dla Polaków najważniejsze jest rozumienie rodziny jako bliskich ludzi, ale też związku pokrewieństwa, więzi i wsparcia (po 20%). Z kolei dla Ukraińców analizowana wartość to przede wszystkim bliscy ludzie (50%). Młodzież ukraińska najrzadziej utożsamia charakteryzowane pojęcia z domem, relacją i więzią (0%), zaś polska — nie scharakteryzowała rodziny jako najcenniejszej wartości (0%).