Między aluzyjnością a obrazowością. Wyznaczniki polskiego dyskursu erotycznego epok dawnych (XVI–XVII wiek)

Artur Rejter

doi:10.18778/0208-6077.55.09

Authors

Artur Rejter Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0002-1487-859X

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.55.09

Keywords:

erotic discourse, history of Polish language, stylistics, discourse, text

Abstract

The work concerns the problem of language determinants of old-time epochs (16th–17th centuries) erotic discourse. The research material constitutes chosen texts representing rhetorical low style as close to colloquial variant of language. One pointed two main discourse tendencies: picturesqueness and allusiveness. Analysis illustrates the universality of language measures, their panchronic character, ludic and euphemistic functions. Furthermore the connections of examined discourse with colloquial variant of Polish and with the lingual and cultural stereotypes were confirmed.

Downloads

Download data is not yet available.

References

DZ — Daniecki J., 2017, Zabawy, oprac. K. Lojtek, wstęp R. Grześkowiak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Google Scholar

JD — Jagodyński S.S., 2016, Dworzanki, oprac. R. Krzywy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Google Scholar

SU — Smolik J., 2018, Utwory zebrane, oprac. R. Grześkowiak, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa.
Google Scholar

Cantilena inhonesta, http://staropolska.pl/sredniowiecze/poezja_swiecka/Cantilena_inhonesta.html (dostęp: 17.01.2021).
Google Scholar

LSsp — Lewinson J., 1999, Słownik seksualizmów polskich, Warszawa: Książka i Wiedza.
Google Scholar

NKPP — Krzyżanowski J. (red.), 1969–1972, Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. 1–3, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

SJP PWN — Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ (dostęp: 17.01.2021).
Google Scholar

SL – Linde S.B., 1807–1814, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa: Drukarnia XX. Piiarow.
Google Scholar

SPXVI — Mayenowa M.R. i in. (red.), 1966–2016, Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–37, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

WSJP — Żmigrodzki P. (red.), 2018, Wielki słownik języka polskiego, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN/LIBRON, https://wsjp.pl (dostęp: 17.01.2021).
Google Scholar

Anusiewicz J., 1992, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata, w: J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Potoczność w języku i kulturze, „Język a Kultura”, t. 5, s. 9–20.
Google Scholar

Czachur W., 2020, Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ATUT — Wrocławskie Towarzystwo Oświatowe.
Google Scholar

Dzióbałtowska-Chciuk U., 1996, O nazwach dziewczęcych narządów płciowych (z terenu Łodzi), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 35, s. 17–27.
Google Scholar

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., 1989, Słownik terminów literackich, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo.
Google Scholar

Gostyńska D., 1991, Retoryka iluzji: koncept w poezji barokowej, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Google Scholar

Hanusiewicz M., 2004, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Google Scholar

Kuchowicz Z., 1982, Miłość staropolska. Wzory — uczuciowość — obyczaje erotyczne XVI-XVIII wieku, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
Google Scholar

Kuligowski W., 2004, Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Lisak A., 2007, Miłość staropolska. Obyczaje — intrygi — skandale, Warszawa: Bellona.
Google Scholar

Ostaszewska D., 2001, Postać w literaturze. Wizerunek staropolski: obrazy — konwencje — stereotypy, Katowice: Gnome.
Google Scholar

Otwinowska B., 1998, Koncept, w: T. Michałowska (red.), Słownik literatury staropolskiej: średniowiecze — renesans — barok, Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich — Wydawnictwo.
Google Scholar

Pacuła J., 2020, Z historii polskiego słownictwa erotycznego — nazwy intymnych części ciała w dawnym socjolekcie przestępczym, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” 15, s. 163–178. https://doi.org/10.24917/20831765.15.14
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.24917/20831765.15.14

Piechnik-Dębiec A., 2010, Gwarowe ekspresywizmy osobowe odnoszące się do sfery seksualności, „Conversatoria Linguistica” 4, s. 45–53.
Google Scholar

Przybylska R., 1987, Współczesne polskie słownictwo erotyczne, w: M. Preyzner (red.), Język — Teoria — Dydaktyka. Materiały VIII Konferencji Młodych Językoznawców — Dydaktyków, Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego, s. 97–110.
Google Scholar

Rejter A., 2001, Polska facecja prozatorska XVI–XVIII w. Styl — gatunek — humor, „Stylistyka” 10: Styl i humor, s. 383–401.
Google Scholar

Rejter A., 2006, Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Rejter A., 2016, Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar

Sajkowski A., 1981, Staropolska miłość. Z dawnych listów i pamiętników, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Walczak B., 1992, Siedemnastowieczny styl niski (na przykładzie „Liber chamorum” Waleriana Nekandy Trepki), w: H . W iśniewska i C. Kosyl (red.), Odmiany polszczyzny XVII wieku, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, s. 181–189.
Google Scholar

Wężowicz-Ziółkowska D., 1991, Miłość ludowa. Wzory miłości wieśniaczej w polskiej pieśni ludowej XVIII–XX wieku, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Google Scholar

Witosz B., 2009, Dyskurs i stylistyka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar