A linguistic approach to feelings from the group of sadness in the poem by Anna Stanisławska Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty [Transakcyja or to describe the life of one orphan]
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6077.55.06Keywords:
Anna Stanisławska, ways of communicating sadness, ways of expressing sadness, the conceptualization of sadnessAbstract
The study aims to describe the ways of communicating, expressing and conceptualization feelings from the group of sadness in the 17th-century text by Anna Stanisławska Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty [Transakcyja or to describe the life of one orphan]. The work is unique in the context of the cultural and social standards of old Poland because it is the first such extensive attempt of secular women’s writing in Polish literature. The diary records the inner experiences of a woman deeply affected by a terrible fate. Ways used to nominate emotions from the group of sadness, the reconstruction of their conceptualization and the characteristics of the artistic means used to convey this feeling allowed for the formulation of several reflections on the author’s originality. They also allowed embedding the text in the literary tradition and show its kinship with the cognitive patterns of the Mediterranean cultural circle.
Downloads
References
Anusiewicz J., 1995, Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar
Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, https://sxvii.pl/ (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Fei A., 1936, Z poezji staropolskiej, „Pamiętnik Literacki” 4, s. 815–840, http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1936-t33-n1_4-s815-840.pdf (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Hawrysz M., 2009, Znaczenie i konceptualizacja pojęcia serce w „Żałosnych trenach” Anny Stanisławskiej, w: M. Hawrysz (red.), Zielonogórskie seminaria językoznawcze 2006–2007, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, s. 287–298.
Google Scholar
Keane B., 2013, Anna Stanisławska’s A Transaction, or an Account of the Entire Life of an Orphan Girl by Way of Plaintful Threnodies in the year 1685. The Aesop Episode. A verse translation with Introduction and Commentary, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SUB LUPA.
Google Scholar
Kotowa I., 1934, Anna Stanisławska. Pierwsza autorka polska, „Pamiętnik Literacki” 1/4, s. 267–290, http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=18446&tab=3 (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Kozaryn D., 1999, O konceptualizacji uczuć z grupy smutku w Żywocie Pana Jezu Krysta Baltazara Opeca (z 1522 r.), „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny” 5, s. 173–184.
Google Scholar
Krótki Z., 2014, SMUTEK w historii języka polskiego, „Conversatoria Linguistica” 8, s. 37–49.
Google Scholar
Krzywy R., 2013, Pragnienie pamięci i „białogłowski koncept”. Kilka uwag o świadomości warsztatowej pierwszych polskich pamiętnikarek (Anna Zbąska, Regina Salomea Pilsztynowa), „Śląskie Studia Polonistyczne” 4 (2), s. 119–141, https://www.journals.us.edu.pl/index.php/SSP/article/view/3313 (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Krzyżanowska A., 2006, Objawy smutku utrwalone w języku (polsko-francuska analiza porównawcza), w: K. Michalewski (red.), Wyrażanie emocji, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 561–572.
Google Scholar
Krzyżanowska A., 2008, Pole semantyczne pojęcia ‘smutku’ w języku polskim i francuskim, w: R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa (red.), Pojęcie – słowo – tekst. Z zagadnień semantyki leksykalnej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 61–78.
Google Scholar
Krzyżanowska A., 2016, Kulturowe aspekty obrazowania uczuć (na przykładzie ‘smutku’), w: E. Komorowska, A. Szlachta (red.), Emocje w językach i kulturach świata, Szczecin: Volumina.pl Daniel Krzanowski, s. 163–179.
Google Scholar
Kuchowicz Z., 1989, Pierwsza autorka polska – Anna Stanisławska, w: idem, Żywoty niepospolitych kobiet polskiego baroku, Łódź: Wydawnictwo Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej, s. 98–113.
Google Scholar
Kusiak J., 2008, „Jedna sierota” w sarmackim świecie – autoportret Anny Stanisławskiej, w: D. Adamowicz, Y. Aisimovets, O. Taranek (red.), „Gorsza” kobieta: dyskursy, inności, samotności, szaleństwa, Wrocław: Wydawnictwo Sutoris, s. 211–221, https://books.google.pl/books/about/Gorsza_kobieta.html?id=UNJv1JGe-1vIC&printsec=frontcover&source=kp_read_button&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Linde S.B., 1807–1814, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa: Wydawnictwo „Guttenberg Print”, http://kpbc.umk.pl/dlibra/publication?id=8173 (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Nagórko A., 2004, Co ujawnia synonimia? Wybrane problemy pragmatyki i semantyki w Dystynktywnym słowniku synonimów (DSS), w: E. Bem-Wiśniewska i J. Porayski-Pomsta (red.), Ścieżki filologii, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 133–150.
Google Scholar
Nowakowska-Kempna I., 1995, Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Prolegomena, Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.
Google Scholar
Nowakowska-Kempna I., 2000, Konceptualizacja uczuć w języku polskim, cz. II: Data, Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej.
Google Scholar
Partyka J., 2004, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVII wieku, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Google Scholar
Stasiewicz K. (red.), 1998, Pisarki polskie epok dawnych, Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar
Popławska H., 1998, „Żałosne treny” Anny Stanisławskiej, w: K. Stasiewicz (red.), Pisarki polskie epok dawnych, Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, s. 89–111.
Google Scholar
Rott D., 2004, Kobieta z przemalowanego portretu. Opowieść o Annie Zbąskiej ze Stanisławskich i jej Transakcyji albo Opisaniu całego życia jednej sieroty, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Google Scholar
Sharifian F., 2016, Lingwistyka kulturowa, „Etnolingwistyka” 28, s. 31–57. https://dx.doi.org/10.17951/et.2016.28.31
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.17951/et.2016.28.31
Sieradzka-Baziur B., 2015, Komunikowanie i wyrażanie emocji w tekstach średniowiecznych na podstawie Słownika pojęciowego języka staropolskiego, „Poznańskie Studia Slawistyczne” 9, s. 369–379. https://dx.doi.org/10.14746/pss.2015.9.22
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.14746/pss.2015.9.22
Słownik pojęciowy języka staropolskiego, https://spjs.ijp.pan.pl (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Stanisławska A., 1935, Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty przez żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/1307?id=1307 (dostęp: 13.10.2020).
Google Scholar
Szczęsny S., 1998, Anny ze Stanisławskich Zbąskiej opowieść o sobie i mężach. Glosa do barokowej trenodii, w: K. Stasiewicz (red.), Pisarki polskie epok dawanych, Olsztyn: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, s. 69–87.
Google Scholar
Targosz K., 1997, Sawantki w Polsce XVII w. Aspiracje intelektualne kobiet ze środowisk dworskich, Warszawa: Retro-Art.
Google Scholar
Wierzbicka A., 1968, Miejsce problematyki ekspresji w teorii semantycznej, „Pamiętnik Literacki” 59, z. 4, s. 97–119.
Google Scholar
Wiśniewska H., 2003, Świat płci żeńskiej baroku zaklęty w słowach, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Wiśniewska H., 2013, Milczenie i pisanie małopolskich pań w wiekach XVI–XVIII, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.