Onomastyczne tropy dekadentyzmu. Nazwy własne w Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza

Artur Rejter

doi:10.18778/0208-6077.50.07

Authors

Artur Rejter Uniwersytet Śląski, Instytut Języka Polskiego, Zakład Historii Języka Polskiego, 40-032 Katowice, pl. Sejmu Śląskiego 1

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6077.50.07

Keywords:

literary onomastics, Henryk Sienkiewicz, decadent, stylistics, proper names

Abstract

Proper names should be recognized as a significant factor of a literary character and in broader perspective of bringing closer the novel problems. The main novel character, Leon Płoszowski, percepts and sense the world through the self-analysis and analysis of the reality surrounding him. Proper names above all emphasize two features: erudition and cosmopolitism of the novel character. His formation and contact through the years with high culture do not help him to put the world – both: one inside and one outside him – in order, but all of this remains a stigma in a form of association everything with art, literature, philosophy etc. It is confirmed in the novel by numerous proper names. The fact that proper names in basic for Leon Płoszowski characteristics places in the novel apply mostly to the past, causes that they form sort of „onomastic museum”.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Brückner A., 1946, Dzieje kultury polskiej, t. 4: Dzieje Polski rozbiorowej 1795 (1772)–1914, do druku przygotował prof. S. Kot i dr J. Hulewicz, z przedmową autora i słowem wstępnym prof. S. Łempickiego, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Kraków.
Google Scholar

Bujnicki T., 2002, Wstęp, w: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, oprac. T. Bujnicki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Dziadek A., 2004, Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Górecka E., 2008, Zachować piękno. Kreacja przestrzeni dekadenta w powieściach Henryka Sienkiewicza, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Kłosińska K., 1988, Powieści o „wieku nerwowym”, Wydawnictwo Śląsk, Katowice.
Google Scholar

Kowalik-Kaleta Z., Dacewicz L., Raszewska-Żurek B., 2007, Słownik najstarszych nazwisk polskich. Pochodzenie językowe nazwisk omówionych w „Historii nazwisk polskich”, t. 1, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Lakoff G., Johnson M., 1988, Metafory w naszym życiu, przeł. P. Krzeszowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Lisowski Z., 1997, Bez dogmatu Henryka Sienkiewicza jako powieść psychologiczna, Wydawnictwo Szumacher, Kielce.
Google Scholar

Ładyka A., 1971, Henryk Sienkiewicz, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa.
Google Scholar

Markiewicz H., 1977, Bezdogmatowcy i melancholicy, w: tenże, W kręgu Żeromskiego. Rozprawy i szkice historycznoliterackie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Markiewicz H., 1999, Pozytywizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Martuszewska A., 1997, „Ta trzecia”. Problemy literatury popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Google Scholar

Martuszewska A., 2002, Narracja i narrator, w: J. Bachórz, A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Owczarz E., 1999, Między esencją a egzystencją. Bez dogmatu wśród powieści o „chorobach wieku”, w: E. Ihnatowicz (red.), Sienkiewicz i epoki. Powinowactwa, Instytut Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Podraza-Kwiatkowska M., 1992, Literatura Młodej Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Poprzęcka M., 2009, Porównawcze badania sztuki i literatury, w: G. Królikiewicz, O. Płaszczewska, I. Puchalska, M. Siwiec (red.), Literatura a malarstwo – malarstwo a literatura. Panorama myśli polskiej XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Rabikowska M., 1996, Trzy typy seksualizmu kobiecego w Bez dogmatu Sienkiewicza, w: Z. Przybyła (red.), Henryk Sienkiewicz i jego twórczość. Materiały z konferencji naukowej w WSP w Częstochowie, 5–7 maja 1996 r., Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie, Częstochowa.
Google Scholar

Rejter A., 2016, Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar

Rymut K., 1991, Nazwiska Polaków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Google Scholar

Sarnowska-Giefing I., 1984, Nazewnictwo w nowelach i powieściach polskich okresu realizmu i naturalizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań.
Google Scholar

Tomczak L., 2003, Słownik odapelatywnych nazwisk Polaków, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Google Scholar

Uździcka M., 2007, Tytuł utworu literackiego. Studium lingwistyczne, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Google Scholar

Wilkoń A., 1970, Nazewnictwo w utworach Stefana Żeromskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa.
Google Scholar

Wyka K., 1967, Bowaryzm Sienkiewicza, „Twórczość”, nr 3–4.
Google Scholar