Przemiany zespołu osadniczego Bełchatów-Rogowiec pod wpływem eksploatacji złóż węgla brunatnego

Autor

  • Izabela Gardjan Uniwersytet Wrocławski
  • Robert Szmytkie Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego https://orcid.org/0000-0001-6415-9342

DOI:

https://doi.org/10.18778/2543-9421.06.10

Słowa kluczowe:

zespół osadniczy, sieć osadnicza, rozwój społeczno-gospodarczy, Zagłębie Bełchatowskie

Abstrakt

Głównym celem niniejszej pracy jest identyfikacja zmian sieci osadniczej w rejonie Bełchatowa, obejmująca zarówno zmiany, którym podlegało samo miasto, jak i przemiany w lokalnym układzie osadniczym. Przełomowym momentem w historii miasta i jego okolic było odkrycie dużych pokładów węgla brunatnego w sąsiedztwie wsi Piaski w gminie Kleszczów na przełomie lat 60. i 70. XX w., co przyczyniło się do ukształtowania zespołu osadniczego Bełchatów-Rogowiec. W toku prowadzonych badań zidentyfikowano cztery główne kierunki przekształceń sieci osadniczej: zmiany osadnicze związane z budową odkrywki i zwałowiska, rozwój miasta Bełchatów jako głównego ośrodka usługowo-mieszkaniowego, rozwój gminy wiejskiej Kleszczów jako głównego ośrodka pracy oraz procesy suburbanizacji w otoczeniu obszaru rdzeniowego. Analiza przekształceń społeczno-ekonomicznych w rejonie Bełchatowa umożliwiła określenie schematu rozwoju zespołu osadniczego.

Bibliografia

Beaujeu‑Garnier, J., Chabot, G. (1971). Zarys geografii miast. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Belchatow. Topographische Karte 1 : 25 000 (1940). Pobrane z: http://maps.mapywig.org/m/WIG_maps/series/025K_german/4329_D_Belchatow_1940_BWNG_UL.jpg (15.09.2021).
Google Scholar

Bentyn, J. (red.) (2010). 35 lat na rynku. Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów. Kraków: wydane na zlecenie PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów.
Google Scholar

Brzeziński, K., Gramsz, A. (red.) (2008). Bełchatów. 120 impresji o rozwoju miasta. Łódź: Wydawnictwo Grako.
Google Scholar

Ciepiela, D. (2018). Bliżej budowy odkrywki Złoczew w kopalni Bełchatów. Pobrane z: https://www.wnp.pl/gornictwo/blizej-budowy-odkrywki-zloczew-w-kopalni-belchatow,320433.html (25.05.2021).
Google Scholar

Długookresowa Strategia Rozwoju Gminy Kleszczów na lata 2016–2030+ (2016). Pobrane z: http://www.bip.kleszczow.pl/res/serwisy/pliki/14245410?version=1.0 (20.04.2018).
Google Scholar

Dziewoński, K. (1962). Zagadnienia typologii morfologicznej miast w Polsce. Czasopismo Geograficzne, 33 (4), 441–457.
Google Scholar

Elektrownia Bełchatów (2021). Pobrane z: https://pgegiek.pl/Nasze-oddzialy/Elektrownie/Elektrownia-Belchatow (10.01.2021).
Google Scholar

Hochman, A., Kołodziejczyk, K., Kula, W., Musielak, W., Ożóg, J. (2000). Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów, 1975–2000. Od przedsiębiorstwa państwowego do spółki akcyjnej. Bełchatów: tekst na zlecenie Kopalni Węgla Brunatnego Bełchatów S.A.
Google Scholar

Kasztelewicz, Z., Sypniowski, S. (2010). Rekultywacja w polskim górnictwie odkrywkowym węgla brunatnego. Górnictwo i Geoinżynieria, 34 (4), 289–304.
Google Scholar

Krzysztofik, R. (2009). Interurbacje na terenie Polski w ujęciu geograficzno-historycznym. Geographia. Studia et Dissertationes, 31, 105–125.
Google Scholar

Maik, W. (1976). Analiza funkcjonalna sieci osadniczej podregionu kalisko-ostrowskiego. Seria Geografia, 11. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Google Scholar

Maik, W. (1985). Społeczno-gospodarcze skutki industrializacji w regionie konińskim. W: S. Zajchowska, A. Jasiok,
Google Scholar

Z. Kamiński, W. Maik (red.), Człowiek i środowisko w świetle nauk przyrodniczych i nauk społecznych na przykładzie Wielkopolski (s. 19–50). Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
Google Scholar

Maik, W. (1993). Koncepcja lokalnych systemów osadniczych. Założenia i perspektywy badawcze. W: W. Maik (red.), Problematyka lokalnych systemów osadniczych (s. 19–28). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

mf (2016). Powstaje najgłębsze jezioro w Polsce. A bogaty Kleszczów będzie kurortem. Pobrane z: http://lodz.wyborcza.pl/lodz/1,35136,19995457,belchatow-buduje-jezioro-najglebsze-w-polsce.html (10.01.2021).
Google Scholar

Mittelhäusser, K. (1961). Typy funkcjonalne osiedli wiejskich na podstawie statystyki. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, 2: Nowe kierunki badań osadnictwa wiejskiego, 131–149.
Google Scholar

Rogut, D. (red.) (2005). Bełchatów. Szkice z dziejów miasta. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie.
Google Scholar

Sagan, I. (1995). Procesy uprzemysłowienia w powojennej Polsce. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.
Google Scholar

Wójcik, M. (2012). Zespół i lokalny system osadniczy – geneza i ewolucja koncepcji w polskiej geografii społeczno-ekonomicznej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 12, 3–18.
Google Scholar

Zagożdżon, A. (1964). Problematyka zespołów osadniczych. Czasopismo Geograficzne, 35 (1), 387–398.
Google Scholar

Zagożdżon, A. (1966). Zespoły osadnicze o funkcjach nierolniczych jako forma urbanizacji wsi. W: K. Hryniewicka (red.), Problemy ewolucji układów osadniczych na tle procesów urbanizacyjnych w Polsce (s. 103–127). Warszawa: PWN.
Google Scholar

Zagożdżon, A. (1974). Rozwój sieci osadniczej w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym. W: S. Golachowski,
Google Scholar

A. Zagożdżon (red.), Dolnośląski Okręg Miedziowy 1960–1970. Początki przemian społeczno-ekonomicznych (s. 201–237). Wrocław–Warszawa: Komitet Badań Rejonów Uprzemysławianych.
Google Scholar

Zagożdżon, A. (1975). Układy osadnicze w rejonach uprzemysławianych. Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Geograficzne. Seria B, 237, 73–84.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2021-12-30

Jak cytować

Gardjan, I., & Szmytkie, R. (2021). Przemiany zespołu osadniczego Bełchatów-Rogowiec pod wpływem eksploatacji złóż węgla brunatnego. Konwersatorium Wiedzy O Mieście, 34(6), 107–121. https://doi.org/10.18778/2543-9421.06.10

Numer

Dział

Articles