Location of the small towns in the background of natural environment of the Warsaw-Berlin ice-marginal valley bottom
DOI:
https://doi.org/10.18778/1427-9711.15.04Keywords:
ice-marginal valley bottom, natural environment, topographical location of the town, small towns, Middle PolandAbstract
The Warsaw-Berlin ice-marginal valley is very important element of the lowland landscape in the interior of Poland. This landform has composite geological structure and tessellated collocation of habitats. The valley bottom is wide (1,2–5 km) and composed of two surfaces: fragment of sandy terrace and flood plain. Peat bogs cover large areas in two sections of the valley bottom. These conditions had an influence on the development of settlement. The article presents the environmental conditions of small towns location in the bottom of ice-marginal valley. The topographical situations of ten small towns have been analyzed. An analysis of various elements of the natural environment shows that the main consideration in locating small towns was their geomorphological and hydrological situation. Most small towns were located on a high slope of the ice-marginal valley bottom, only one town was built on both river banks. The natural environment of ice-marginal valley bottom is a barrier to spatial development of small towns. Valuable natural environment is preserved in bottom of ice-marginal valley therefore the towns location was described in the context of protected areas (landscape park, Natura 2000 areas). Small towns and natural environment of the ice-marginal valley bottom create harmonious landscape.
Downloads
References
Bartkowski, T., 1970. Wielkopolska i Środkowe Nadodrze. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Chmielewski, T.J., 2012. Systemy krajobrazowe. Struktura – Funkcjonowanie – Planowanie. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Dynowska, I., 1991. Obieg wody, [w:] Starkel, L. (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa, 355–386.
Google Scholar
Europejska Konwencja Krajobrazowa sporządzona we Florencji dn. 20 października 2000 r., Dz.U., nr 14, poz. 98 z dnia 29 stycznia 2006 r.
Google Scholar
Gutry-Korycka, M., 2003. The morphogenesis of valleys and conditioning of river outflow. Prace Geograficzne 189, 87–107.
Google Scholar
Heffner, K., 2008. Funkcjonowanie miast małych w systemie osadniczym Polski w perspektywie 2033 r., [w:] Saganowski, K., Zagrzejewska-Fiedorowicz, M., Zuber, P. (red.), Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2008–2033, t. 1. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 281–333.
Google Scholar
Jewtuchowicz, S., 1967. Geneza pradoliny warszawsko-berlińskiej między Nerem a Moszczenicą. Prace Geograficzne IG PAN 62.
Google Scholar
Karłowska-Kamzowa, A., 1993. Dobra kultury w dolinie Warty, [w:] Kułtuniak, J. (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia. Wydawnictwo Śląsk, Katowice, 131–148.
Google Scholar
Kiełczewska-Zalewska, M., 1969. Geografia osadnictwa. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kistowski, M., 2010. Bierna ochrona krajobrazu jako podstawa utrzymania korzystnych warunków życia człowieka. Przegląd Przyrodniczy 21 (2), 18–30.
Google Scholar
Klimaszewski, M., 1978. Geomorfologia. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Kobojek, E., 2004. Środowiskowe skutki melioracji i regulacji rzek w dolinie Bzury w okolicach Łowicza. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Physica 6, 31–46.
Google Scholar
Kobojek, E., 2009. Naturalne uwarunkowania różnych reakcji rzek nizinnych na antropopresję na przykładzie środkowej Bzury i jej dopływów. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kobojek, E., Marszał, T., 2014. Local development and the role of small towns in space organization in contemporary Poland, [w:] Marszał, T. (red.), Spatial development of contemporary Poland in Łódź University Geographical Research. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego , Łódź, 37–60.
Google Scholar
Kondracki, J., 1978. Geografia fizyczna Polski. PWN, Warszawa.
Google Scholar
Krygowski, B., 1972. Nizina Wielkopolska, [w:] Galon, R. (red.), Geomorfologia Polski, t. 2. PWN, Warszawa, 186–223.
Google Scholar
Krzemiński, T., 1987. Rola wód podziemnych i powierzchniowych w modyfikacji krajobrazu naturalnego Łęczycy, [w:] Środowisko naturalne i historyczne Łęczycy. Towarzystwo Naukowe Płockie, Oddział w Łęczycy, Łęczyca, 12–33.
Google Scholar
Kucharski, L., Kopeć, D., Traut-Seliga, A., Wojciechowski, Z., Rachalewska, D., Tończyk, G., 2013. Pradolina Bzury-Neru, [w:] Kurowski, J.K. (red.), Obszary NATURA 2000 w województwie łódzkim. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Łódź, 76–78.
Google Scholar
Markowski, J., Kucharski, L., 2015. Przyroda pradoliny warszawsko-berlińskiej – obszar Natura 2000. Towarzystwo Naukowe Płockie Oddział w Łęczycy, Łęczyca.
Google Scholar
Markowski, J., Kucharski, L., Janiszewski, T., Lesner, B., 2015. Pradolina warszawsko-berlińska w krajowym systemie ochrony przyrody, [w:] Markowski, J., Kucharski, L. (red.), Przyroda pradoliny warszawsko-berlińskiej – obszar Natura 2000, Towarzystwo Naukowe Płockie Oddział w Łęczycy, Łęczyca, 7–17.
Google Scholar
Olaczek, R., 2002. Rzeka w życiu lokalnej społeczności (opowieść o Bzurze), [w:] Kułtuniak, J. (red.), Rzeki. Kultura – cywilizacja – historia, t. 11. Wydawnictwo Śląsk, Katowice, 183–214.
Google Scholar
Olaczek, R., 2008. Skarby przyrody i krajobrazu Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Google Scholar
Pancewicz, A., 2004. Rzeka w krajobrazie miasta. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
Google Scholar
Petera, J., Forysiak, J., 2004. Holoceńska ewolucja systemu wielokorytowego Warty w okolicach Koźmin. Acta Geographica Lodziensia 88, 27–40.
Google Scholar
Przesmycka, E., 2001. Przeobrażenia zabudowy i krajobrazu miasteczek Lubelszczyzny. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin.
Google Scholar
Rdzany, Z., 2014. Budowa geologiczna i rzeźba terenu, [w:] Kucharski, L., Kopeć, D. (red.), Monografia przyrodnicza obszaru Natura 2000. Towarzystwo Przyrodników Ziemi Łódzkiej, Łódź, 11–16. Starkel, L. (red.), 1980. Przeglądowa mapa geomorfologiczna Polski w skali 1:500 000. IGiPZ PAN, Warszawa.
Google Scholar
Surowiecki, W., 1811. O rzekach y spławach Kraiów Xsięstwa Warszawskiego. Drukarnia Rządowa, Warszawa.
Google Scholar
Tołwiński, T., 1948. Urbanistyka, t. 1: Budowa miasta w przeszłości. Wydawnictwo Ministra Odbudowy 11, Warszawa.
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Google Scholar
Wrzosek, A., 1976. Rozważania nad położeniem i rozwojem przestrzennym miast nadrzecznych. Przegląd Geograficzny 48 (4), 649–655.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
