Rędziny rezerwatu „Węże” w Załęczańskim Parku Krajobrazowym

Wojciech Tołoczko; Aleksander Szmidt

doi:10.18778/1427-9711.17.06

Autor

Wojciech Tołoczko Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej, Zakład Dynamiki Środowiska i Gleboznawstwa
Aleksander Szmidt Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk Geograficznych, Katedra Geografii Fizycznej, Zakład Dynamiki Środowiska i Gleboznawstwa

DOI:

https://doi.org/10.18778/1427-9711.17.06

Słowa kluczowe:

gleba na wapieniach, rędzina, rezerwat „Węże”, Załęczański Park Krajobrazowy

Abstrakt

W artykule przedstawiono charakterystykę i genezę form litologicznych Działoszyńskiego Łuku Warty oraz wyniki badań gleboznawczych na górze Zelce. Celem niniejszej pracy było zbadanie różnorodności rędzin na terenie rezerwatu geologicznego „Węże” w Załęczańskim Parku Krajobrazowym. W profilach określono fizyczne i chemiczne właściwości gleb. W rezerwacie „Węże” na badanej powierzchni 0,2 km2 występuje zróżnicowanie składu granulometrycznego rędzin – od piaskowej do gliniastej. W większości badane gleby zostały sklasyfikowane jako rędziny brunatne. Powierzchniowe poziomy to głównie piaski eoliczne, natomiast w głębszych warstwach zalega glina piaszczysto-ilasta o bardzo grubym szkielecie. Niewątpliwie jest ona wynikiem wietrzenia wapieni jurajskich położonych w głębszych częściach profilu glebowego, ale ma też pochodzenie glacjalne. Zbadano również jednolite płytkie rędziny, które występują tylko na odsłoniętych skałach wapieni bez domieszek młodszych osadów peryglacjalnych.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bezkowska, G., Kamiński, J., Kobojek, S., Majchrowska, A., Wiluś, R., Załoba, M., 1999. Dolina Warty – przyroda i człowiek, [w:] Nauki geograficzne a edukacja społeczna. Materiały XLVIII Zjazdu PTG, Łódź, 9–11.09.1999 r.
Google Scholar

Brożek, S., Zwydak, M., 2003. Atlas gleb leśnych Polski. CILP. Warszawa, 1–466.
Google Scholar

Ciarkowska, K., 2000. Charakterystyka gipsowych rędzin brunatnych. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 51 (1/2), 101–111.
Google Scholar

Czyżewska, K., Olaczek, R. (red.), 1992. Załęczański Park Krajobrazowy. Przewodnik. Wydawnictwo ARW, PROART, Sieradz.
Google Scholar

Jóźwiak, K., 2007. Fizycznogeograficzna charakterystyka okolic wsi Węże w Załęczańskim Parku Krajobrazowym – jaskinie rezerwatu Węże. Licencjat, Katedra Geografii Fizycznej WNG, Uniwersytet Łódzki, 1–40.
Google Scholar

Kabała, C., 2018. Rendzina (rędzina) – Soil of the Year 2018 in Poland. Introduction to origin, classification and land use of rendzinas. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 63–74.
Google Scholar

Kacprzak, A., Drewnik, M., Wasak, K., 2010. Zastosowanie różnych standardów pomiaru pH dla określenia klas odczynu wybranych gleb Doliny Górnego Sanu. Roczniki Bieszczadzkie 18, 217–227.
Google Scholar

Kluge, M.M., 1994. Roślinność Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, [w:] Bęk, K., Broda, M., Morcinek, G. (red.), 4. Sympozjum Jurajskie: „Człowiek i Środowisko Naturalne Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej”. Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego, Dąbrowa Górnicza, 1–184.
Google Scholar

Kondracki, J., 2011. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1–468.
Google Scholar

Krajcarz, M.T., Madeyska, T., 2013. New profile of Ciemna Cave sediments (Polish Jura) – problem of correlation with former investigations, [w:] Filippi, M., Bosák, P. (red.), Proceedings of the 16th International Congress of Speleology, July 21–28.2013, Brno, 1. Czech Speleological Society, Praha, 146–149.
Google Scholar

Krysiak, S., Majchrowska, A., 2001. Funkcje turystyczno-rekreacyjne parków krajobrazowych, [w:] Bezkowska, G. (red.), Przewodnik sesji terenowych konferencji „Park krajobrazowy – i co dalej?”. Załęcze Wielkie, UŁ, Zakład Gleboznawstwa i Geoekologii, 32–47.
Google Scholar

Krysiak, S., Papinska, E., 2005. Konflikty człowiek – środowisko w Załęczańskim Parku Krajobrazowym, [w:] Hibszer, A., Partyka, J. (red.), Między ochroną przyrody a gospodarką – bliżej ochrony. Konflikty człowiek – przyroda na obszarach prawnie chronionych w Polsce. Polskie Towarzystwo Geograficzne, Oddział Katowicki, Ojcowski Park Narodowy, Sosnowiec – Ojców, 180–189.
Google Scholar

Krzemiński, T., 1965. Przełom doliny Warty przez Wyżynę Wieluńską. Acta Geographica Lodziensia 21, Nakładem Łódzkiego Towarzystwa Naukowego, 1–95.
Google Scholar

Krzemiński, T., 1986. Paleogeograficzne tło rozwoju doliny Załęczańskiego Łuku Warty (Wyżyna Wieluńska). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sozologica 2, 149–178.
Google Scholar

Laskowski, S., Papińska, E., Tołoczko, W., 2001. Różnorodność przyrodnicza Załęczańskiego Parku Krajobrazowego na przykładzie wybranych stanowisk. Problemy Ekologii Krajobrazu 9, 99–112.
Google Scholar

Lasota, J., Błońska, E., Pacanowski, P., 2018. Forest sites and forest types on rendzinas in Poland. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 121–129.
Google Scholar

Lemkowska, B., Sowiński, P., 2018. Limnic Rendzinas in the Mazurian Lakeland (NE Poland). Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 109–120.
Google Scholar

Licznar, S.E., Drozd, J., Licznar, M., 1997. Badanie zwietrzelin reliktowych wapieni jurajskich przy zastosowaniu metod submikromorfologicznych. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 48 (1–2), 71–77.
Google Scholar

Mazurek, R., Kowalska, J.B., Zadrożny, P., Gąsiorek, M., Kozak, H., 2018. Rendzinas diversity of the Ojców National Park as an effect of lithological factors. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 130–141.
Google Scholar

Miechówka, A., Drewnik, M., 2018. Rendzina soils in the Tatra Mountains, central Europe: a review. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 88–100.
Google Scholar

Mirowski, Z., Rytelewski, J., 1989. Gleboznawstwo z podstawami geomorfologii, mineralogii i petrografii, Cz. 2: Właściwości fizyczne i chemiczne gleb. Wydawnictwo ART, Olsztyn, 1–202.
Google Scholar

Niewiadomski, A., Tołoczko, W., 2014. Characteristics of soil cover in Poland with special attention paid to the Łódź region, [w:] Marszał, T., Kobojek, E. (red.), Natural environment of Poland and it's protection. Łódź University Press, 75–99.
Google Scholar

Olaczek, R., Czyżewska, K., 1986. Załęczański Park Krajobrazowy, charakterystyka wartości, ich ochrona i wykorzystanie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sozologica 2, 7–68.
Google Scholar

Ostrowska, A., Gawliński, S., Szczubiałka, Z., 1991. Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin. Katalog. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 1–333.
Google Scholar

Papińska, E., 2001a. Załęczański Park Krajobrazowy, [w:] Bezkowska, G. (red.), Przewodnik sesji terenowych konferencji „Park krajobrazowy – i co dalej?”. Załęcze Wielkie, UŁ, Zakład Gleboznawstwa i Geoekologii, 6–15.
Google Scholar

Papińska, E., 2001b. Walory poznawcze południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, [w:] Bezkowska, G. (red.), Przewodnik sesji terenowych konferencji „Park krajobrazowy – i co dalej?”. Załęcze Wielkie, UŁ, Zakład Gleboznawstwa i Geoekologii, 16–31.
Google Scholar

Papińska, E., Tołoczko, W., 2002. Walory abiotyczne Załęczańskiego Parku Krajobrazowego, [w:] Kurowski, J.K., Witosławski, P. (red.), Funkcjonowanie parków krajobrazowych w Polsce. Wydawnictwo UŁ, Łódź, 189–193.
Google Scholar

Polskie Towarzystwo Gleboznawcze (PTG), 2009. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych – PTG 2008. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 60 (2), 5–16.
Google Scholar

Smreczak, B., Jadczyszyn, J., Kabała, C., 2018. Przydatność rolnicza rędzin w Polsce. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 69 (2), 142–151.
Google Scholar

Solon, J., Borzyszkowski, J., Bidłasik, M., Richling, A., Badora, K., Balon, J., Brzezińska-Wójcik, T., Chabudziński, Ł., Dobrowolski, R., Grzegorczyk, I., Jodłowski, M., Kistowski, M., Kot, R., Krąż, P., Lechnio, J., Macias, A., Majchrowska, A., Malinowska, E., Migoń, P., Myga-Piątek, U., Nita, J., Papińska, E., Rodzik, J., Strzyż, M., Terpiłowski, S., Ziaja, W., 2018. Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica 91 (2), 143–170 (Supplementary file).
Google Scholar

Systematyka gleb Polski (SgP), 1989. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 50 (3/4), 1–151.
Google Scholar

Systematyka gleb Polski (SgP), 2011. Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 62 (3), 1–193.
Google Scholar

Szynkiewicz, A., 1971. Rozmieszczenie jaskiń na Górze Zelce koło Działoszyna. Speleologia 6 (1–2), 49–57.
Google Scholar

Szynkiewicz, A., 1977. Rezerwat przyrodniczo-geologiczny „Węże” na Górze Zelce koło Działoszyna nad Wartą. Acta Universitatis Lodziensis – Nauki matematyczno-przyrodnicze, seria II, 5, 123–142.
Google Scholar

Zadworny, Z., 1974. Łuk Warty z rezerwatem Węże. Przyroda Polska 3, 28–29.
Google Scholar

Zadworny, Z., 1977. Zjawiska krasowe Łuku Warty. Wszechświat 9, 229–231.
Google Scholar

Zasoński, S., 1992. Warstwy krośnieńskie jako skała macierzysta pararędzin fliszowych (na przykładzie gleb Wzgórz Rymanowskich). Roczniki Gleboznawcze – Soil Science Annual 43 (3/4), 77–90.
Google Scholar