An Attempt to Identify Factors Influencing Retirement Decisions in Poland

Anna Ruzik-Sierdzińska

doi:10.18778/0208-6018.336.03

Autor

Anna Ruzik-Sierdzińska Warsaw School of Economics, Collegium of Economic Analysis, Department of Economics I

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-6018.336.03

Słowa kluczowe:

przejście na emeryturę, rynek pracy, starzenie się ludności, system emerytalny

Abstrakt

Badania naukowe i dyskusje praktyków o negatywnych konsekwencjach starzenia się ludności zaowocowały reformami mającymi wydłużyć aktywność na rynku pracy przyszłych pokoleń, które będą żyły dłużej niż pokolenia poprzednie. Najczęściej reformowano systemy emerytalne. W Polsce od transformacji gospodarczej, czyli od początku lat dziewięćdziesiątych XX w., reguły emerytalne były zmieniane wielokrotnie. Wprowadzono zasiłki i świadczenia przedemerytalne skierowane do osób, które straciły pracę w starszym wieku. W 2009 r. zlikwidowano wcześniejsze emerytury (z kilkoma wyjątkami), od 2013 roku rósł wiek emerytalny, który w roku 2017 obniżono do poprzedniego poziomu. Celem artykułu jest analiza czynników mających wpływ na przechodzenie na emeryturę w Polsce. Wiedza na ten temat jest ważna dla tworzenia i wdrażania odpowiedniej polityki, a także dla prognozowania zmian przyszłej podaży pracy. Zbadano, jakie czynniki i w jakim stopniu wpływały na decyzje emerytalne Polaków w ostatniej dekadzie, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań systemu emerytalnego. Do analiz wykorzystano przede wszystkim dane Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) dla lat 2005–2016 oraz statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Policzono i przedyskutowano prawdopodobieństwo odpływu z zasobów pracy. Dodatkowo, na podstawie indywidualnych danych BAEL z lat 2013–2016 dla osób w wieku 50–74 lata, oszacowano modele regresji logistycznej szans bycia biernym zawodowo. W artykule pokazano, że na decyzje emerytalne w Polsce wpływa m.in. wykształcenie i stan zdrowia. Co więcej, zachowania starszych osób na rynku pracy zależą od zachęt ekonomicznych stwarzanych przez system emerytalny, w tym zwłaszcza od obowiązującego wieku emerytalnego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adams G.A., Beehr T.A. (2003), Retirement: Reasons, Processes, and Results, Springer Publishing Company, New York.
Google Scholar

Basu S., Estrin S., Svejnar J. (2000), Employment and Wages in Enterprises under Communism and in Transition: Evidence from Central Europe and Russia, William Davidson InstituteWorking Paper no. 440.
Google Scholar

Blöndal S., Scarpetta S. (1999), The Retirement Decisions in OECD Countries, Economics Department Working Paper no. 202, OECD, Paris.
Google Scholar

Bound J. (1991), Self‑reported versus Objective Measures of Health in Retirement Models, “Journal of Human Resources”, vol. 14, pp. 63–75.
Google Scholar

Brugiavini A., Pasini G., Peracchi F. (2008), Exit from the labour force, [in:] First results from the Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (2004–2007). Starting the longitudinal dimension, MEA, Mannheim.
Google Scholar

Dal Bianco C., Trevisian E., Weber G. (2015), ‘I want to break free’. The role of working conditions on retirement expectations and decisions, “European Journal of Ageing”, vol. 12, pp. 17–28.
Google Scholar

Duval R. (2003), The retirement effects of old‑age pension and early retirement schemes in OECD countries, OECD Publishing, Paris.
Google Scholar

Ervik R., Lindén T.S. (eds.) (2013), The Making of Aging Policy: Theory and Practice in Europe, Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
Google Scholar

Field J., Burke R.J., Cooper C.L. (eds.) (2013), The SAGE handbook of aging, work and society, SAGE Publications Ltd., London.
Google Scholar

Friedman M. (1957), A Theory of the Consumption Function, Princeton University Press, New Jersey.
Google Scholar

Gruber J., Wise D.A. (1999), Social Security and Retirement Around the World, University of Chicago Press, Chicago.
Google Scholar

Gruber J., Wise D.A. (2002), Social Security Programs and Retirement Around the World: Micro Estimation, NBER Working Paper no. 9407.
Google Scholar

Kotowska I.E., Wóycicka I. (2008), Sprawowanie opieki oraz inne uwarunkowania podnoszenia aktywności zawodowej osób w starszym wieku produkcyjnym, Ministerstwo Pracy i PolitykiSpołecznej, Warszawa.
Google Scholar

Kryńska E., Krzyszkowski J., Urbaniak B., Wiktorowicz J. (eds.) (2013), Diagnoza obecnej sytuacji kobiet i mężczyzn w wieku 50+ na rynku pracy w Polsce. Raport końcowy, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Google Scholar

Książek M. (2012), Analiza danych jakościowych, [in:] E. Frątczak (ed.), Zaawansowane metody analiz statystycznych, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar

Kula G. (2007), Decyzja o przejściu na emeryturę – przegląd literatury, “Ekonomista”, vol. 2, pp. 251–268.
Google Scholar

Kula G., Ruzik‑Sierdzińska A. (2011), The Effects of Multiple Institutional Changes – The Case of Retirement Decisions in Poland, [in:] J. Bełdowski, K. Metelska‑Szaniawska, L. Visscher(eds.), Polish Law & Economics Yearbook, vol. 2, C.H. Beck, Warszawa.
Google Scholar

Lumsdaine R.L., Mitchell O.S. (1999), New Developments in the Economic Analysis of Retirement, [in:] O. Ashenfelter, D. Card (eds.), Handbook of Labor Economics, vol. 3C, Elsevier Science & Technology, United States.
Google Scholar

MaCurdy T.E. (1981), An Empirical Model of Labor upply in a Life‑Cycle Setting, “Journal of Political Economy”, vol. 89(6), pp. 1059–1085.
Google Scholar

Mortensen D., Pissarides C. (1994), Job Creation and Job Destruction in the Theory of Unemployment, “Review of Economic Studies”, vol. 61, pp. 397–415.
Google Scholar

OECD (2000), Reforms for an Ageing Society, OECD Publishing, Paris.
Google Scholar

OECD (2015), Ageing and Employment Policies: Poland 2015, OECD Publishing, Paris.
Google Scholar

Ruzik A. (2008), Retirement Decisions as a Function of Socio‑Economic Factors in Central and Eastern European Countries, ENEPRI Research Report no. 52/March.
Google Scholar

Vogel E., Ludwig A., Boersch‑Supan A. (2017), Aging and pension reform: Extending the retirement age and human capital formation, “Journal of Pension Economics and Finance”, vol. 16(1),pp. 81–107.
Google Scholar

Walker A., Maltby T. (2012), Active ageing: a strategic policy solution to demographic ageing in the European Union, “International Journal of Social Welfare”, vol. 1, pp. 117–130.
Google Scholar

World Bank (1994), Averting the Old Age Crisis: Policies to Protect the Old and Promote Growth, Oxford University Press, New York.
Google Scholar