Problematyka zależności Ukrainy od importu oleju napędowego
DOI:
https://doi.org/10.18778/2082-4440.28.01Słowa kluczowe:
rynek oleju napędowego Ukrainy, dywersyfikacja importu paliw, współczynnik Giniego, wskaźnik Shannona-WieneraAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie obecnej sytuacji na ukraińskim rynku oleju napędowego ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń wynikających z jego ograniczonej autonomii. Rynek ten pozostaje wyjątkowo wrażliwy – olej napędowy jest najpopularniejszym paliwem silnikowym wśród mieszkańców tego kraju, jednak jego dostawy są silnie powiązane z wydarzeniami z udziałem Rosji, które z reguły mają negatywny wpływ na jego płynność. Przejawiało się to szczególnie wyraźnie w relacjach rynkowych między Ukrainą, Rosją a Białorusią w roku 2019 i na początku roku 2020.
Na podstawie analizy wskaźnika Shannona–Wienera dla ukraińskiego rynku oleju napędowego oraz współczynnika Giniego dotyczącego importu przez Ukrainę tego paliwa autor pozytywnie weryfikuje hipotezę zakładającą, że fundamentalnym wyzwaniem dla bezpieczeństwa rynku ON Ukrainy pozostaje duży udział w nim paliwa z Rosji i Białorusi (łącznie 52,4%). Z badania wynika, że Ukraina powinna wykorzystywać wszelkie możliwości rynkowe oraz narzędzia prawne, aby minimalizować wyraźny wpływ swojego wschodniego sąsiada na bezpieczeństwo rynku ON.
Bibliografia
Q 2019: EU diesel demand continues to drop while gasoline gains; plug-ins up 80.5% y-o-y (20.02.2020), http://www.greencarcongress.com http://www.greencarcongress.com/2020/02/20200209-acea.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
Austvik O.G. (2015), The EU Energy Union, Energy Security and Russian Gas, „M-RCBG Associate Working Paper”, nr 51, Mossavar-Rahmani Center for Business and Government, Cambridge.
Google Scholar
Bakhtina O., Savosin D. (3.01.2020), Rossija priekratiła postawki niefti na biełorusskije NPZ s 1 janwaria2020 g. No nie do konca, neftegaz.ru, https://neftegaz.ru/news/Trading/516414-rossiya-prekratila-postavki-nefti-na-belorusskie-npz-s-1-yanvarya-2020-g/ (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar
Biełarus’ czasticzno wozobnowiła eksport swietłych nieftieproduktow w Ukrainu i Polszu (25.04.2019), interfax.com.ua, https://interfax.com.ua/news/economic/584062.html (data dostępu: 25.02.2020).
Google Scholar
Biełarus’ gotowa pokupat’ nieft’ za priediełami Rossii po mirowym cenam – Łukaszenko (21.01.2020), interfax.by, https://interfax.by/news/policy/ekonomicheskaya_politika/1270236 (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar
Biełarus’ priostanowiła eksport nieftieproduktow w sosiednije strany. Czto eto znaczit dla Rossii i Ukrainy (23.04.2019), currenttime.tv, http://www.currenttime.tv/a/belarus-petrol-export/29899296.html (data dostępu: 25.02.2020).
Google Scholar
Boner B. (22.02.2018), Europejczycy mają dość diesli – to już nie życzenie ekologów, tak wygląda rzeczywistość, moto.pl, https://moto.pl/MotoPL/7,88389,23052749,europejczycy-maja-dosc-diesli-to-juz-nie-zyczenie-ekologow.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
Bożyk P., Nyga-Łukaszewska H. (2013), Pojęcie i miary bezpieczeństwa energetycznego, [w:] Bożyk P. (red.), Bezpieczeństwo energetyczne Polski w ujęciu autonomicznym i zintegrowanym z Unią Europejską, Akademia Finansów i Biznesu Vistula, Warszawa.
Google Scholar
Burda G. (2.05.2006), Benzyna, olej napędowy czy gaz, motofakty.pl, http://www.motofakty.pl/artykul/benzyna-olej-napedowy-czy-gaz.html (data dostępu: 6.02.2020).
Google Scholar
Czech A. (2018), Analiza wybranych wskaźników bezpieczeństwa energetycznego Polski w kontekście zrównoważonego rozwoju, „Studia i Prace WNEIZ US”, nr 53/2, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2018.53/2-02
Czto izwiestno i czto skrywajut pro griaznuju nieft’ w „Drużbie” (8.05.2019), dw.com, http://www.dw.com/ru/что-известно-и-что-скрывают-про-грязную-нефтьвдружбе/a-48660565 (data dostępu: 22.02.2020).
Google Scholar
Dronowa A.J. (2010), Analiz postawok palnoho na rynku naftoproduktiw Ukrajiny: importnyj aspekt [w:] Mechanyzm Rehuluwannia Ekonomyky, Sumski Uniwersytet Państwowy, Sumy.
Google Scholar
DT dieszewiejet w ożydanii zapuska «truby» (6.12.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/DT_desheveet_v_ozhidanii_zapuska_trubi/239361 (data dostępu: 16.02.2020).
Google Scholar
Energy consumption in transport (17.12.2019), eea.europa.eu, https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/daviz/transport-energy-consumption-eea5#tabgooglechartid_googlechartid_chart_111 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
Furman T. (30.09.2018), Rynek paliw w UE mocno się zmienia, parkiet.com, https://www.parkiet.com/Parkiet-PLUS/309309988-Rynek-paliw-w-UE-mocno-sie-zmienia.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
Gazprom zapłacił ukraińskiemu Naftohazowi 2,9 mld USD odszkodowania (27.12.2019), pb.pl, https://www.pb.pl/gazprom-zaplacil-ukrainskiemu-naftohazowi-29-mld-usd-odszkodowania-978602 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar
Import diztopliwa w ijule obnowił riekord: 658,5 tys. t – UPECO (5.08.2019), nefterynok.info, https://www.nefterynok.info/novosti/import-dt-v-iyule-dostig-rekordnyh-6585-tys-t--upeco (data dostępu: 14.02.2020).
Google Scholar
Kamiński J. (2009), Metody szacowania siły rynkowej w sektorze energetycznym, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 12, z. 2, Polska Akademia Nauk.
Google Scholar
Kompanii Kołomojskogo i «doczka» Naftogaza triebujut wwiesti poszliny na rossijskije diztopliwo i awtogaz (21.01.2020), nv.ua, https://nv.ua/biz/markets/kompanii-kolomoyskogo-i-naftogaza-trebuyut-vvesti-poshliny-narossiyskie-dt-i-avtogaz-novosti-ukrainy-50065413.html (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar
Korrupcyja w portach i złoupotrieblenija ekoinspiekcyi – fragmient głobalnoj korrupcyi – ekonomist (17.07.2019), unian.net, https://www.unian.net/ecology/10620291korrupciya-v-portah-i-zloupotrebleniya-ekoinspekcii-fragment-globalnoy-korrupcii-ekonomist.html (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar
Kryzia D. (2016), Poziom konkurencji na światowym rynku gazu ziemnego, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 19, z. 2, Polska Akademia Nauk.
Google Scholar
Kuyun S. (6.03.2019), Kakdosticz „dizielnogo” bałansa, zn.ua, https://zn.ua/energymarket/kak-dostich-dizelnogo-balansa-311016_.html (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar
Matwijczuk N. (2018), Zahrozy enerhetycznij bezpeci Ukrajiny, „Ekonomicznyj czasopys Schidnojewropejśkoho Nacionalnoho Uniwersytetu imeni Łesi Ukrajinky”, nr 13.
Google Scholar
Mazur I.M. (2014), Kryteriji ociniuwannia enerhetycznoji bezpeky: resursnyj pidchid, „Aktualni problemy rozwytku ekonomiky rehionu”, nr 10, Prykarpatskyj Nacionalnyj Uniwersytet imeni Wasyla Stefanyka.
Google Scholar
Mirkiewicz D. (9.12.2019), Niemcy walczą z emisją CO2: Ogromny wzrost cen paliw i ograniczenia prędkości na autostradach, motohigh.pl, https://motohigh.pl/2019/12/09/niemcy-emisja-co2-transport-pakiet-klimatyczny-2030 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
Młynarski T. (2011), Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku. Mozaika interesów i geostrategii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar
Mrówka A. (20 12), Bezpieczeństwo energetyczne Polski po przystąpieniu do UE. Stan obecny, [w:] Wojtkowska-Łodej G. (red.), Rola energii we współczesnej gospodarce, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Google Scholar
Muravskij A. (27.08.2019), Kak topliwnyje sankcyi powlijajut na zagruzku ukrainskich nieftietierminałow, ports.com.ua, https://ports.com.ua/articles/kak-toplivnye-sanktsii-povliyayut-na-zagruzku-ukrainskikh-nefteterminalov (data dostępu: 16.02.2020).
Google Scholar
Nyga-Łukaszewska H. (2019), Bezpieczeństwo energetyczne na międzynarodowym rynku gazu ziemnego, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar
Omielan i Gierus rasskazali o diwiersifikacyi postawok diztopliwa w Ukrainu w swiazi s ograniczenijami RF (6.08.2019), cfts.org.ua, https://cfts.org.ua/news/2019/08/06/omelyan_i_gerus_rasskazali_o_diversifikatsii_postavok_diztopliva_v_ukrainu_v_svyazi_s_ogranicheniyami_rf_54582 (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar
POPiHN: Zużycie paliw w Polsce wyniosło 34,76 mln m3 w 2019, wzrost o 4% r:r (7.04.2020), forsal.pl, https://forsal.pl/artykuly/1467640,popihn-zuzycie-paliw-w-polsce-wynioslo-34-76-mln-m3-w-2019-wzrost-o-4-r-r.html (data dostępu: 8.04.2020).
Google Scholar
Port Odiessy wiernuł pierwienstwo po importu nieftieproduktow za sczet «Karpatnieftiechima » (16.07.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Port_Odessi_vernul_pervenstvo_po_importu_nefteproduktov_za_schet_Karpatneftehima/237530 (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar
Poszliny nie priwiedut k rostu cen na AZS, no sozdajut riski w prieddwierii pikowogo siezona potrieblenija – ekspiert (18.07.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Polshini_ne_privedet_k_rostu_tsen_na_AZS_no_sozdayut_riski_v_preddverii_pikovogo_sezona_potrebleniya_%E2%80%93_ekspert/237582 (data dostępu: 14.02.2020).
Google Scholar
Pronińska K. (2013), Wpływ współpracy energetycznej krajów Europy Środkowej na regionalne bezpieczeństwo energetyczne i politykę energetyczną UE, Centrum Europejskie Natolin, Warszawa.
Google Scholar
Prontera A. (2009), Energy Policy: Concepts, Actors, Instruments and Recent Developments, „World Political Science Review”, t. 1, nr 1, International Political Science Association.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.2202/1935-6226.1063
Rodriguez-Fernandez L., Fernandez Carvajal A.B., Ruiz-Gomez L.M. (2020), Evolution of European Union’s energy security in gas supply during Russia-Ukraine gas crises (2006–2009), „Energy Strategy Reviews”, nr 30, Elsevier.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.esr.2020.100518
Rossija kompiensirowała spad postawok diztopliwa Izbiełarusi (11.03.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/rossiya_kompensirovala_spad_postavokdiztopliva_iz_belarusi/240576 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar
Rost w sielskom choziajstwie Ukrainy zamiedliłsia (18.11.2019), rbc.ua, https://www.rbc.ua/rus/news/rost-selskom-hozyaystve-ukrainyzamedlilsya1574087628.html (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar
Rynok motornogo topliwa dostig maksimuma za 10 let (20.02.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/rynok_motornogo_topliva_dostig_maksimuma_za_10_let/239820 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar
Sauvageot E.P. (2020), Between Russia as producer and Ukraine as transit country: EU dilemma of interdependence and energy security, „Energy Policy”, nr 145, Elsevier.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111699
Skywalk i BB Energy postawiat w Jużnyj 27tys. t DT (19.08.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Skywalk_i_BB_Energy_postavyat_v_Yuzhniy_27_tis_t_DT/237970 (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar
Teletow O.S., Klymenko W.W. (2013), Analiz tendencij rozwytku rynku dyzelnoho paliwa, „Marketynh i menedżment innowacij”, nr 1.
Google Scholar
Tomaszewski K. (2014), Bezpieczeństwo energetyczne państwa [w:] Sulowski S., Brzeziński M. (red.), Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Google Scholar
Trusewicz I. (17.06.2019), Polska wyprzedziła Rosję w imporcie produkcji z Ukrainy, rp.pl, https://www.rp.pl/Handel/190619499 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar
Ukraina narastiła import dizielnogo topliwa iz Rossii na 40% – SMI (12.03.2020), epravda.com.ua, http://www.epravda.com.ua/rus/news/2020/03/12/657956 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar
Ukrainskij rynok DT pribliziłsia k 7 młn (13.01.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/ukrainskiy_rynok_dt_priblizilsya_k_7_mln_t/239721 (data dostępu: 12.02.2020).
Google Scholar
Ukrainskij rynok sżyżennogo gaza priewysił 2 miłliona tonn (11.01.2020), epravda.com.ua, http://www.epravda.com.ua/rus/news/2020/01/11/655679 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.33662/ctp.v11i01.14132
«Ukrtatnafta» priedłożyła poszlinu w razmierie 8,46% (21.02.2020), nefterynok.info, http://www.nefterynok.info/novosti/ukrtatnafta-predlojila-poshlinu-v-razmere-846 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar
Własiuk O.S. (2016), Nacionalna bezpeka ukrajiny: ewolucija problem wnutrisznioji polityky – wybrani naukowi praci, Nacionalnyj Instytut Stratehicznych Doslidżen, Kijów.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.