Problematyka zależności Ukrainy od importu oleju napędowego

Autor

  • Mateusz Domian Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Kolegium Gospodarki Światowej

DOI:

https://doi.org/10.18778/2082-4440.28.01

Słowa kluczowe:

rynek oleju napędowego Ukrainy, dywersyfikacja importu paliw, współczynnik Giniego, wskaźnik Shannona-Wienera

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie obecnej sytuacji na ukraińskim rynku oleju napędowego ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń wynikających z jego ograniczonej autonomii. Rynek ten pozostaje wyjątkowo wrażliwy – olej napędowy jest najpopularniejszym paliwem silnikowym wśród mieszkańców tego kraju, jednak jego dostawy są silnie powiązane z wydarzeniami z udziałem Rosji, które z reguły mają negatywny wpływ na jego płynność. Przejawiało się to szczególnie wyraźnie w relacjach rynkowych między Ukrainą, Rosją a Białorusią w roku 2019 i na początku roku 2020.

Na podstawie analizy wskaźnika Shannona–Wienera dla ukraińskiego rynku oleju napędowego oraz współczynnika Giniego dotyczącego importu przez Ukrainę tego paliwa autor pozytywnie weryfikuje hipotezę zakładającą, że fundamentalnym wyzwaniem dla bezpieczeństwa rynku ON Ukrainy pozostaje duży udział w nim paliwa z Rosji i Białorusi (łącznie 52,4%). Z badania wynika, że Ukraina powinna wykorzystywać wszelkie możliwości rynkowe oraz narzędzia prawne, aby minimalizować wyraźny wpływ swojego wschodniego sąsiada na bezpieczeństwo rynku ON.

Bibliografia

Q 2019: EU diesel demand continues to drop while gasoline gains; plug-ins up 80.5% y-o-y (20.02.2020), http://www.greencarcongress.com http://www.greencarcongress.com/2020/02/20200209-acea.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar

Austvik O.G. (2015), The EU Energy Union, Energy Security and Russian Gas, „M-RCBG Associate Working Paper”, nr 51, Mossavar-Rahmani Center for Business and Government, Cambridge.
Google Scholar

Bakhtina O., Savosin D. (3.01.2020), Rossija priekratiła postawki niefti na biełorusskije NPZ s 1 janwaria2020 g. No nie do konca, neftegaz.ru, https://neftegaz.ru/news/Trading/516414-rossiya-prekratila-postavki-nefti-na-belorusskie-npz-s-1-yanvarya-2020-g/ (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar

Biełarus’ czasticzno wozobnowiła eksport swietłych nieftieproduktow w Ukrainu i Polszu (25.04.2019), interfax.com.ua, https://interfax.com.ua/news/economic/584062.html (data dostępu: 25.02.2020).
Google Scholar

Biełarus’ gotowa pokupat’ nieft’ za priediełami Rossii po mirowym cenam – Łukaszenko (21.01.2020), interfax.by, https://interfax.by/news/policy/ekonomicheskaya_politika/1270236 (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar

Biełarus’ priostanowiła eksport nieftieproduktow w sosiednije strany. Czto eto znaczit dla Rossii i Ukrainy (23.04.2019), currenttime.tv, http://www.currenttime.tv/a/belarus-petrol-export/29899296.html (data dostępu: 25.02.2020).
Google Scholar

Boner B. (22.02.2018), Europejczycy mają dość diesli – to już nie życzenie ekologów, tak wygląda rzeczywistość, moto.pl, https://moto.pl/MotoPL/7,88389,23052749,europejczycy-maja-dosc-diesli-to-juz-nie-zyczenie-ekologow.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar

Bożyk P., Nyga-Łukaszewska H. (2013), Pojęcie i miary bezpieczeństwa energetycznego, [w:] Bożyk P. (red.), Bezpieczeństwo energetyczne Polski w ujęciu autonomicznym i zintegrowanym z Unią Europejską, Akademia Finansów i Biznesu Vistula, Warszawa.
Google Scholar

Burda G. (2.05.2006), Benzyna, olej napędowy czy gaz, motofakty.pl, http://www.motofakty.pl/artykul/benzyna-olej-napedowy-czy-gaz.html (data dostępu: 6.02.2020).
Google Scholar

Czech A. (2018), Analiza wybranych wskaźników bezpieczeństwa energetycznego Polski w kontekście zrównoważonego rozwoju, „Studia i Prace WNEIZ US”, nr 53/2, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2018.53/2-02

Czto izwiestno i czto skrywajut pro griaznuju nieft’ w „Drużbie” (8.05.2019), dw.com, http://www.dw.com/ru/что-известно-и-что-скрывают-про-грязную-нефтьвдружбе/a-48660565 (data dostępu: 22.02.2020).
Google Scholar

Dronowa A.J. (2010), Analiz postawok palnoho na rynku naftoproduktiw Ukrajiny: importnyj aspekt [w:] Mechanyzm Rehuluwannia Ekonomyky, Sumski Uniwersytet Państwowy, Sumy.
Google Scholar

DT dieszewiejet w ożydanii zapuska «truby» (6.12.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/DT_desheveet_v_ozhidanii_zapuska_trubi/239361 (data dostępu: 16.02.2020).
Google Scholar

Energy consumption in transport (17.12.2019), eea.europa.eu, https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/daviz/transport-energy-consumption-eea5#tabgooglechartid_googlechartid_chart_111 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar

Furman T. (30.09.2018), Rynek paliw w UE mocno się zmienia, parkiet.com, https://www.parkiet.com/Parkiet-PLUS/309309988-Rynek-paliw-w-UE-mocno-sie-zmienia.html (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar

Gazprom zapłacił ukraińskiemu Naftohazowi 2,9 mld USD odszkodowania (27.12.2019), pb.pl, https://www.pb.pl/gazprom-zaplacil-ukrainskiemu-naftohazowi-29-mld-usd-odszkodowania-978602 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar

Import diztopliwa w ijule obnowił riekord: 658,5 tys. t – UPECO (5.08.2019), nefterynok.info, https://www.nefterynok.info/novosti/import-dt-v-iyule-dostig-rekordnyh-6585-tys-t--upeco (data dostępu: 14.02.2020).
Google Scholar

Kamiński J. (2009), Metody szacowania siły rynkowej w sektorze energetycznym, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 12, z. 2, Polska Akademia Nauk.
Google Scholar

Kompanii Kołomojskogo i «doczka» Naftogaza triebujut wwiesti poszliny na rossijskije diztopliwo i awtogaz (21.01.2020), nv.ua, https://nv.ua/biz/markets/kompanii-kolomoyskogo-i-naftogaza-trebuyut-vvesti-poshliny-narossiyskie-dt-i-avtogaz-novosti-ukrainy-50065413.html (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar

Korrupcyja w portach i złoupotrieblenija ekoinspiekcyi – fragmient głobalnoj korrupcyi – ekonomist (17.07.2019), unian.net, https://www.unian.net/ecology/10620291korrupciya-v-portah-i-zloupotrebleniya-ekoinspekcii-fragment-globalnoy-korrupcii-ekonomist.html (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar

Kryzia D. (2016), Poziom konkurencji na światowym rynku gazu ziemnego, „Polityka Energetyczna – Energy Policy Journal”, t. 19, z. 2, Polska Akademia Nauk.
Google Scholar

Kuyun S. (6.03.2019), Kakdosticz „dizielnogo” bałansa, zn.ua, https://zn.ua/energymarket/kak-dostich-dizelnogo-balansa-311016_.html (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar

Matwijczuk N. (2018), Zahrozy enerhetycznij bezpeci Ukrajiny, „Ekonomicznyj czasopys Schidnojewropejśkoho Nacionalnoho Uniwersytetu imeni Łesi Ukrajinky”, nr 13.
Google Scholar

Mazur I.M. (2014), Kryteriji ociniuwannia enerhetycznoji bezpeky: resursnyj pidchid, „Aktualni problemy rozwytku ekonomiky rehionu”, nr 10, Prykarpatskyj Nacionalnyj Uniwersytet imeni Wasyla Stefanyka.
Google Scholar

Mirkiewicz D. (9.12.2019), Niemcy walczą z emisją CO2: Ogromny wzrost cen paliw i ograniczenia prędkości na autostradach, motohigh.pl, https://motohigh.pl/2019/12/09/niemcy-emisja-co2-transport-pakiet-klimatyczny-2030 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar

Młynarski T. (2011), Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku. Mozaika interesów i geostrategii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Mrówka A. (20 12), Bezpieczeństwo energetyczne Polski po przystąpieniu do UE. Stan obecny, [w:] Wojtkowska-Łodej G. (red.), Rola energii we współczesnej gospodarce, Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
Google Scholar

Muravskij A. (27.08.2019), Kak topliwnyje sankcyi powlijajut na zagruzku ukrainskich nieftietierminałow, ports.com.ua, https://ports.com.ua/articles/kak-toplivnye-sanktsii-povliyayut-na-zagruzku-ukrainskikh-nefteterminalov (data dostępu: 16.02.2020).
Google Scholar

Nyga-Łukaszewska H. (2019), Bezpieczeństwo energetyczne na międzynarodowym rynku gazu ziemnego, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
Google Scholar

Omielan i Gierus rasskazali o diwiersifikacyi postawok diztopliwa w Ukrainu w swiazi s ograniczenijami RF (6.08.2019), cfts.org.ua, https://cfts.org.ua/news/2019/08/06/omelyan_i_gerus_rasskazali_o_diversifikatsii_postavok_diztopliva_v_ukrainu_v_svyazi_s_ogranicheniyami_rf_54582 (data dostępu: 12.03.2020).
Google Scholar

POPiHN: Zużycie paliw w Polsce wyniosło 34,76 mln m3 w 2019, wzrost o 4% r:r (7.04.2020), forsal.pl, https://forsal.pl/artykuly/1467640,popihn-zuzycie-paliw-w-polsce-wynioslo-34-76-mln-m3-w-2019-wzrost-o-4-r-r.html (data dostępu: 8.04.2020).
Google Scholar

Port Odiessy wiernuł pierwienstwo po importu nieftieproduktow za sczet «Karpatnieftiechima » (16.07.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Port_Odessi_vernul_pervenstvo_po_importu_nefteproduktov_za_schet_Karpatneftehima/237530 (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar

Poszliny nie priwiedut k rostu cen na AZS, no sozdajut riski w prieddwierii pikowogo siezona potrieblenija – ekspiert (18.07.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Polshini_ne_privedet_k_rostu_tsen_na_AZS_no_sozdayut_riski_v_preddverii_pikovogo_sezona_potrebleniya_%E2%80%93_ekspert/237582 (data dostępu: 14.02.2020).
Google Scholar

Pronińska K. (2013), Wpływ współpracy energetycznej krajów Europy Środkowej na regionalne bezpieczeństwo energetyczne i politykę energetyczną UE, Centrum Europejskie Natolin, Warszawa.
Google Scholar

Prontera A. (2009), Energy Policy: Concepts, Actors, Instruments and Recent Developments, „World Political Science Review”, t. 1, nr 1, International Political Science Association.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2202/1935-6226.1063

Rodriguez-Fernandez L., Fernandez Carvajal A.B., Ruiz-Gomez L.M. (2020), Evolution of European Union’s energy security in gas supply during Russia-Ukraine gas crises (2006–2009), „Energy Strategy Reviews”, nr 30, Elsevier.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.esr.2020.100518

Rossija kompiensirowała spad postawok diztopliwa Izbiełarusi (11.03.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/rossiya_kompensirovala_spad_postavokdiztopliva_iz_belarusi/240576 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar

Rost w sielskom choziajstwie Ukrainy zamiedliłsia (18.11.2019), rbc.ua, https://www.rbc.ua/rus/news/rost-selskom-hozyaystve-ukrainyzamedlilsya1574087628.html (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar

Rynok motornogo topliwa dostig maksimuma za 10 let (20.02.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/rynok_motornogo_topliva_dostig_maksimuma_za_10_let/239820 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar

Sauvageot E.P. (2020), Between Russia as producer and Ukraine as transit country: EU dilemma of interdependence and energy security, „Energy Policy”, nr 145, Elsevier.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.111699

Skywalk i BB Energy postawiat w Jużnyj 27tys. t DT (19.08.2019), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/Skywalk_i_BB_Energy_postavyat_v_Yuzhniy_27_tis_t_DT/237970 (data dostępu: 13.03.2020).
Google Scholar

Teletow O.S., Klymenko W.W. (2013), Analiz tendencij rozwytku rynku dyzelnoho paliwa, „Marketynh i menedżment innowacij”, nr 1.
Google Scholar

Tomaszewski K. (2014), Bezpieczeństwo energetyczne państwa [w:] Sulowski S., Brzeziński M. (red.), Trzy wymiary współczesnego bezpieczeństwa, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Google Scholar

Trusewicz I. (17.06.2019), Polska wyprzedziła Rosję w imporcie produkcji z Ukrainy, rp.pl, https://www.rp.pl/Handel/190619499 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar

Ukraina narastiła import dizielnogo topliwa iz Rossii na 40% – SMI (12.03.2020), epravda.com.ua, http://www.epravda.com.ua/rus/news/2020/03/12/657956 (data dostępu: 20.03.2020).
Google Scholar

Ukrainskij rynok DT pribliziłsia k 7 młn (13.01.2020), enkorr.ua, https://enkorr.ua/ru/news/ukrainskiy_rynok_dt_priblizilsya_k_7_mln_t/239721 (data dostępu: 12.02.2020).
Google Scholar

Ukrainskij rynok sżyżennogo gaza priewysił 2 miłliona tonn (11.01.2020), epravda.com.ua, http://www.epravda.com.ua/rus/news/2020/01/11/655679 (data dostępu: 11.03.2020).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.33662/ctp.v11i01.14132

«Ukrtatnafta» priedłożyła poszlinu w razmierie 8,46% (21.02.2020), nefterynok.info, http://www.nefterynok.info/novosti/ukrtatnafta-predlojila-poshlinu-v-razmere-846 (data dostępu: 16.03.2020).
Google Scholar

Własiuk O.S. (2016), Nacionalna bezpeka ukrajiny: ewolucija problem wnutrisznioji polityky – wybrani naukowi praci, Nacionalnyj Instytut Stratehicznych Doslidżen, Kijów.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2020-01-15

Jak cytować

Domian, M. (2020). Problematyka zależności Ukrainy od importu oleju napędowego. Ekonomia Międzynarodowa, (28), 216–240. https://doi.org/10.18778/2082-4440.28.01

Numer

Dział

Articles