Wyzwania pomiaru i analizy bezpośrednich inwestycji zagranicznych – teoria a praktyka

Agnieszka Kłysik-Uryszek; Anetta Kuna-Marszałek

doi:10.18778/2082-4440.43.01

Autor

Agnieszka Kłysik-Uryszek Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Wymiany Międzynarodowej https://orcid.org/0000-0001-6876-8751
Anetta Kuna-Marszałek Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Wymiany Międzynarodowej https://orcid.org/0000-0001-5687-7272

DOI:

https://doi.org/10.18778/2082-4440.43.01

Słowa kluczowe:

bezpośrednie inwestycje zagraniczne, internacjonalizacja, przepływy kapitału, inwestor zagraniczny, podmiot zagraniczny, niekonsekwencje definicji, gospodarki wschodzące, Polska

Abstrakt

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) są powszechnie analizowane w literaturze naukowej. Dostępne definicje i klasyfikacje opisują zjawisko na wielu płaszczyznach, jednak dostępne dane statystyczne często nie współgrają z podejściem teoretycznym. Utrudnia to lub wręcz uniemożliwia szczegółową analizę zachodzących w rzeczywistości procesów. Dynamiczne zmiany gospodarcze prowadzą do ciągłego powstawania nowych relacji i struktur organizacyjnych w firmach międzynarodowych, które istnieją równocześnie z dobrze zdefiniowanymi i rozpoznawalnymi formami BIZ, ale nie są właściwie śledzone przez instytucje statystyczne.

Artykuł ma charakter przeglądowy. Jego celem jest prezentacja nieścisłości i niespójności występujących w obszarze badań BIZ zarówno w sferze definicyjno- klasyfikacyjnej, jak i statystycznej. W artykule omówione są różnorodne koncepcje pomiaru i interpretacji BIZ, mające na celu dostarczenie badaczom użytecznych wskazówek, dotyczących radzenia sobie z problemami metodologicznymi. Podstawowym wnioskiem jest, że informacje dostarczane przez oficjalne statystyki są niewystarczające i niespójne, a analiza stopnia zaangażowania BIZ firm (szczególnie z rynków wschodzących) niesie ze sobą ryzyko i jej rezultaty powinny być traktowane z rezerwą. Studium przypadku polskich statystyk publicznych posłużyło do przedstawienia głównych niezgodności i problemów.

Bibliografia

Ahammad, M.F., Leon, V., Tarba, S.Y., Glaister, K.W., Aybar, B. (2017). Equity ownership in cross-border mergers and acquisitions by British firms: An analysis of real options and transaction cost factors. „British Journal of Management”, 28(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8551.12215

Baldwin, R.E., Robert-Nicoud, F. (2009). Trade-in-goods and trade-in-tasks: An integrating framework. „Journal of International Economics”, 77(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.3386/w15882

Bellak, C. (1998). The measurement of foreign direct investment: A critical review. „The International Trade Journal”, 12(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/08853909808523905

Bolívar, L.M., Casanueva, C., Castro, I. (2019). Global Foreign Direct Investment: A network perspective. „International Business Review”, 28(4).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2019.01.007

Bolwijn, R., Casella, B., Rigo, D. (2018). An FDI-driven approach to measuring the scale and economic impact of BEPS. „Transnational Corporations”, 25(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18356/c4f9fd3c-en

Buckley, P.J., Casson, M.C. (2017). The internalisation theory of the multinational enterprise: Past, present, and future. „British Journal of Management”, 28(4).
Google Scholar

Cantwell, J. (1992). The Methodological Problems Raised by the Collection of Foreign Direct Investment Data. „Scandinavian International Business Review”, 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/0962-9262(92)90031-Z

Chen, H., Chiang, R.H., Storey, V.C. (2012). Business intelligence and analytics: From big data to big impact. „MIS Quarterly”, 36(4).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.2307/41703503

Chen, Y., Jiang, H., Liang, Y., Pan, S. (2021). The Impact of Foreign Direct Investment on Innovation: Evidence from Patent Fillings and Citations in China. MPRA Paper.
Google Scholar

Dorożyński, T. (2018). Wspieranie zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce przez system zachęt dla inwestorów. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8142-325-0

Dunning, J.H. (2003). The Role of Foreign Direct Investment in Upgrading China’s Competitiveness. „Journal of International Business and Economy”, 4(1).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.51240/jibe.2003.1.1

Dunning, J.H. (2004). Determinants of Foreign Direct Investment: Globalization induced Changes and the Role of Policies. In B. Tungodden, N. Stern, & I. Kolstad (Eds.), Toward Pro-Poor Policies. Aid, Institutions and Globalization. World Bank, Washington.
Google Scholar

Dunning, J.H. (2006). Towards a New Paradigm of Development: Implications for the Determinants of International Business. „Transnational Corporations”, 15(1).
Google Scholar

Dunning, J.H., Lundan, S.M. (2008). Theories of foreign direct investment. In J.H. Dunning & S.M. Lundan (Eds.), Multinational Enterprises and the Global Economy. Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham.
Google Scholar

Dunning, J.H., Narula, R. (1996). The Investment Development Path revisited: Some emerging issues. In J.H. Dunning & R. Narula (Eds.), Foreign Direct Investment and Governments: Catalysts for Economic Restructuring. Routledge, London–New York.
Google Scholar

Erel, I., Liao, R.C., Weisbach, M.S. (2012). Determinants of cross-border mergers and acquisitions. „The Journal of Finance”, 67(3).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2012.01741.x

Fujita, M. (2008). A critical assessment of FDI data and policy implications. „Transnational Corporations”, 17(2).
Google Scholar

Gorynia, M., Nowak, J., Wolniak, R. (2010). Investment Development Paths of Central European Countries: A Comparative Analysis. „Argumenta Oeconomica”, 1(24).
Google Scholar

Gorynia, M., Trąpczyński, P., Nowak, J., Wolniak, R. (2019). Ścieżka rozwoju inwestycji zagranicznych Polski – próba syntezy. „Optimum. Economic Studies”, 2(96).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.15290/oes.2019.02.96.02

Graham, E.M., Krugman, P.R. (1995). Foreign Direct Investment in the United States, 3rd Edition. Institute for International Economics, Washington, D.C.
Google Scholar

Hennart, J-F., Park, Y.R. (1994). Location, governance, and strategic determinants of Japanese manufacturing investment in the United States. „Strategic Management Journal”, 15(6).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1002/smj.4250150602

Kłysik-Uryszek, A. (2010). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w gospodarce regionu. Teoria i praktyka. CeDeWu, Warszawa.
Google Scholar

Kłysik-Uryszek, A. (2013). Ścieżka rozwoju inwestycji (koncepcja IDP). Doświadczenia Polski. „Przegląd Zachodniopomorski”, 28(03(2)).
Google Scholar

Kolk, A. (2016). The Social Responsibility of International Business: From Ethics and the Environment to CSR and Sustainable Development. „Journal of World Business”, 51.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jwb.2015.08.010

Lane, P.R., Milesi-Ferretti, G.M. (2018). The External Wealth of Nations Revisited: International Financial Integration in the Aftermath of the Global Financial Crisis. „IMF Economic Review”, 66(1).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1057/s41308-017-0048-y

Markusen, J.R., Venables, A.J. (1998). Multinational firms and the new trade theory. „Journal of International Economics”, 46(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/S0022-1996(97)00052-4

Matkovic, I., Jakovcic, M. (2019). Brownfield Areas and their Regeneration Definitions and Approaches. „Prostor”, 27(2).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31522/p.27.2(58).13

MFW (2017). Coordinated portfolio investment survey (CPIS) guide. International Monetary Fund.
Google Scholar

MFW (2020). Update of the sixth edition of the Balance of Payments and International Investment Position Manual (BPM6). International Monetary Fund.
Google Scholar

MFW. Glossary of foreign direct investment terms. Retrieved from https://www.imf.org/external/np/sta/di/glossary.pdf (accessed: 15.03.2023).
Google Scholar

Misztal, P. (2020). Foreign direct investment, production factors productivity and income inequalities in Selected CEE countries. „TalTech Journal of European Studies”, 10(1).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/bjes-2020-0008

Mudambi, R., Narula, R., Santangelo, G.D. (2018). Location, collocation and innovation by multinational enterprises: A research agenda. „Industry and Innovation”, 25(3).
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1080/13662716.2017.1415135

Navaretti, G.B., Venables, A., Barry, F. (2004). Multinational Firms in the World Economy. Princeton University Press, Princeton–Oxford.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/9780691214276

NBP (2018). Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce i polskie inwestycje bezpośrednie za granicą w 2016 roku. Warszawa.
Google Scholar

OECD (1999). OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment, Third Edition.
Google Scholar

OECD (2005). Podręcznik wskaźników globalizacji ekonomicznej OECD.
Google Scholar

OECD (2009). OECD Benchmark Definition of Foreign Direct Investment 2008: Fourth Edition. OECD Publishing, Paris.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1787/9789264045743-en

OECD (2015). Measuring International Investment by Multinational Enterprises Implementation of the OECD’s Benchmark Definition of Foreign Direct Investment, Fourth Edition.
Google Scholar

Świerkocki, J. (Ed.). (2011). Foreign Direct Investment. The Case of Lodz Region. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
Google Scholar

UNCTAD (2021). World Investment Report 2021. Retrieved from https://unctad.org/system/files/official-document/wir2021_en.pdf (accessed: 12.03.2023).
Google Scholar

Wamba, S.F., Gunasekaran, A., Akter, S., Ren, S.J., Dubey, R., Childe, S.J. (2017). Big data analytics and firm performance: Effects of dynamic capabilities. „Journal of Business Research”, 70.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.08.009

Xiao, S., Tian, X. (2023). Performance feedback and location choice of foreign direct investment. „International Business Review”, In Press, Corrected Proof, 102104.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1016/j.ibusrev.2023.102104