Ksantypa – dobra żona Sokratesa

Autor

  • Anna Marchewka Uniwersytet Gdański, Katedra Filologii Klasycznej, ul. Wita Stwosza 55, 80-308 Gdańsk

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-0319.21.05

Słowa kluczowe:

wife of Socrates, Plato, Xenophon, letter from Pseudo-Xenophon

Abstrakt

After the death of Socrates, anecdotes and distorted stories about the philosopher’s family life and the unbearable character of his wife, Xanthippe, circulated in the general quasi literary circle. These stories were willingly read in subsequent epochs. Eventually, they preserved the model of the hellcat wife in the shape of Xanthippe, to which we still eagerly refer to. But did Socrates’ wife really deserve such a bad opinion? Is it possible for such a rating to be given by the desultory information we owe to Plato (Phaed. 60a) and Xenophon (Mem. II 2, Conv. II 10)? When attempt­ing to defend the Xanthippe, an important source turned out to be a letter from Pseudo-Xenophon (vel Pseudo-Aeschines), which allowed us to look at the philosopher’s wife as his pupil, leading life according to Socrates’ teachings and surrounded by the care of his friends (Epist. XXI, Hercher 1873: 624).

Biogram autora

Anna Marchewka - Uniwersytet Gdański, Katedra Filologii Klasycznej, ul. Wita Stwosza 55, 80-308 Gdańsk

She is classical philologist, Hellenist; since 1993 associated with the Department of Classical Philology at University of Gdansk; associate professor (2013); the head of Department of Classical Philology (2015). Her research focuses on the Greek literature of the archaic and classical period, above all on the Homeric epics, on the Histories of Herodotus, and on the works of Xenophon. Selected publications: Homerycki język Herodota (Homeric Language of Herodotus), Gdańsk 2002; Słowo i gest. Herodotowa sztuka portretowania (Word and Gesture. Herodotus’ Art of Portrayal), Gdańsk 2010. Socratic Laughter in the Xenophon’s „Cyropaedia”. In: B. Burliga (ed.) Xenophon: Greece, Persia, and Beyond, Gdańsk 2011. Portret Herodota w traktacie De Herodoti „Malignitate” Plutarcha z Cheronei (Portrait of Herodotus in the treatise De Herodoti „Malignitate”of Plutarch of Cheronea, „Argument” 7/2, 2017.

Bibliografia

Albert, K. (1991). O platońskim pojęciu filozofii. Przeł. J. Drewnowski. Warszawa: PAN Instytut Filozofii i Socjologii.
Google Scholar

Augustyniak, P. (2011). „Anamnezą poza metafizyką duszy. Transcendentalny sens teorii idei w Fedonie Platona”. Principia, [online] 54–55, 7–24 (http://www.ejournals.eu/Principia/2011/Tom- 54-2011/art/1395/ [dostęp: 23.04.2018]).
Google Scholar

Boegehold A.L. (1999). When the Gesture Was Expected. A Selection of Exemples from Archaic and Classical Greek Literature. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
Google Scholar

Breitenbach, H.R. (1966). Xenophon von Athen. Stuttgart: Alfred Druckenmüller Verlag.
Google Scholar

Burnet, J. (ed.) (1911). Plato’s Phaedo. With Introduction and Notes. Oxford: Clarendon Press.
Google Scholar

Dąmbska, I. (1975). Zagadnienie śmierci w greckiej filozofii starożytnej, [w:] I. Dąmbska (ed.). Znaki i myśli. Wybór pism z semiotyki, teorii nauki i historii filozofii. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. 119–129.
Google Scholar

Gilhuly, K. (2011). The Feminine Matrix of Sex and Gender in Classical Athens. Cambridge: Cam­bridge University Press.
Google Scholar

Głombiowski, K. (2008). Czy w stosunku do „Cyropedii” Ksenofonta ma rację bytu krytyka histo­ryczna (na przykładzie opisu bitwy pod Thymbrarami – Cyr. VII 1)?, [w:] A. Marchewka (ed.). „Rem acu tangere”. Studia Interdisciplinaria ad Linguam et Litteras Graecorum Antiquorum Pertinentia. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. 143–153.
Google Scholar

Hercher, R. (ed.) (1873). Epistolographi Graeci. Parisiis: Editore Ambrosio Firmin Didot.
Google Scholar

Joël, K. (1901). Der echte und der Xenophontische Sokrates. Bd. 2, Hft. 2. Berlin: Gaertner.
Google Scholar

Ksenofont (1967). Pisma sokratyczne. Obrona Sokratesa. Wspomnienia o Sokratesie. Uczta. Przeł. i oprac. L. Joachimowicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Lönborg, S. (1949). “Socrates and Xanthippe”. Theoria XV, 198–204.
Google Scholar

Marchewka, A. (2010), „Humor w Cyropedii Ksenofonta”. Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae XX/2, 27–38.
Google Scholar

Marchewka, A. (2011), Socratic Laughter in the Xenophon’s “Cyropaedia”, [w:] B. Burliga (ed.). Xenophon: Greece, Persia, and Beyond. Gdańsk: Akanthina.
Google Scholar

Mróz, T. (2016), „Stefana Pawlickiego obrona Ksantypy”. Zeszyty Historyczno-Teologiczne. Rocznik Zmartwychwstańców, [online] 22, 123–138. http://pers.uz.zgora.pl:7777/skep/do­cs/F-1558980474/ZHT_22(2016)-MROZ.pdf [dostęp: 5.05.2018].
Google Scholar

Mueller-Goldingen, Ch. (2007). Xenophon. Philosophie und Geschichte. Darmstadt: Wissenscha­ftliche Buchgesellschaft.
Google Scholar

Pomeroy, S.B. (2015). Goddesses, Whores, Wives and Slaves. Women in Classical Antiquity. Lon­don: The Bodley Head.
Google Scholar

Reale, G. (1993). Historia filozofii starożytnej. Od początków do Sokratesa. T. I. Przeł. E.I. Zieliń­ski. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Google Scholar

Rosenmeyer P.A. (2001). Ancient Epistolary Fictions. The Letter in Greek Literatur. Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Sauppe, G. (1971). Lexilogus Xenophonteus sive Index Xenophontis Grammaticus. Hildesheim– New York: Georg Olms Verlag.
Google Scholar

Sykutris, J. (1933). Die Briefe des Sokrates und der Sokratiker. Paderborn: Verlag Ferdinand Schöningh.
Google Scholar

Vicaire, P. (1983). Platon. Œuvres complètes. T. IV, p. 1: Phédon. Paris: Les Belles Lettres.
Google Scholar

Witwicki, W. (przeł. i oprac.) (1958). Platona Fedon. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Xenophon (1910). Xenophontis Scripta Minora. Fasc. 1. Th. Thalheim (ed.). Lipsiae: B.G. Teubner.
Google Scholar

Xenophon (1969). Xenophontis Commentarii. C. Hude (ed.). Stutgardiae: B.G. Teubner.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2018-12-30

Jak cytować

Marchewka, A. (2018). Ksantypa – dobra żona Sokratesa. Collectanea Philologica, (21), 75–86. https://doi.org/10.18778/1733-0319.21.05

Numer

Nr 21 (2018)

Dział

Articles

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Crossref
Scopus
Google Scholar
Europe PMC