Nowożytne próby rehabilitacji żony Sokratesa u Christopha Martina Wielanda, Eduarda Zellera oraz w Obronie Ksantypy Stefana Pawlickiego i Obronie Ksantypy Ludwika Hieronima Morstina

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1733-0319.26.19

Słowa kluczowe:

Ksantypa, żona, obrona, Sokrates, mąż, Wieland, Zeller, Pawlicki, Morstin

Abstrakt

The aim of the article is to explain how views on Xanthippe as a wife and Socrates as a husband were verified in modern times, i.e., how the defence of a woman considered the most unbearable in ancient Greece looked like. Four texts served as the most representative examples: Ch.M. Wieland’s short essay on Xanthippe, E. Zeller’s essay entitled Zur Ehrenrettung der Xanthippe and S. Pawlicki’s the fictitious defence speech of Ksantypa (titled The Apology Xanthippe), and L.H. Morstin’s comedy The Apology Xanthippe. It should be emphasized that the above-mentioned writers and researchers of antiquity were clearly influenced by their predecessor.

Biogram autora

Anna Marchewka - Uniwersytet Gdański

Dr hab. Anna Marchewka, prof. UG – classical philologist, Hellenist; associate professor; Deputy Director for Student Affairs and Education at the Institute of Classical and Slavonic Studies (University of Gdansk). Her research focuses mainly on the Greek literature of the archaic and classical period, above all on the Homeric epics, on the Histories of Herodotus, and on the works of Xenophon. Selected publications: Homerycki język Herodota (Homeric Language of Herodotus), Gdańsk 2002; Słowo i gest. Herodotowa sztuka portretowania (Word and Gesture. Herodotus’ Art of Portrayal), Gdańsk 2010; Ktezjasz z Knidos: fragmenty w Excerpta Constantiniana (Ctesias of Cnidus: Fragments in Excerpta Constantiniana), Gdańsk 2019; Ksenofont w Listach Pseudo-Ksenofonta oraz w fikcyjnych listach Sokratesa i sokratyków (Xenophont in Pseudo-Xenophont’s letters and fictional letters of Socrates and socratics), “Roczniki Humanistyczne” 68, 3 (2020).

Bibliografia

Breitenbach, H.R. (1966). Xenophon von Athen. Stuttgart: Alfred Druckenmüller Verlag.
Google Scholar

Grimm, J., Grimm, W. (1854–1961). Deutsches Wörterbuch. http://www.woerterbuchnetz.de/DWB/männin [04.01.2023].
Google Scholar

Lönborg, S. (1949). “Socrates and Xanthippe”. Theoria XV. 198–204. https://doi.org//10.1111/j.1755-2567.1949.tb00150.x
Google Scholar

Marchewka, A. (2017). Kalokagathia kobiet u Ksenofonta. W: W. Gajewski; I. Milewski (red.). W kręgu antycznych politei. Księga ofiarowana Janowi Ilukowi. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. 251–261.
Google Scholar

Marchewka, A. (2018). „Ksantypa – dobra żona Sokratesa”. Collectanea Philologica XXI. 75–86. https://doi.org/10.18778/1733-0319.21.05
Google Scholar

Morstin, L.H. (1957). Spotkania z ludźmi. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Morstin, L.H. (1959). Tetralogia Antyczna. Penelopa. Obrona Ksantypy. Kleopatra. Panteja. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Morstin, L.H. (1961). Moje przygody teatralne. Warszawa: Czytelnik.
Google Scholar

Mróz, T. (2016). „Stefana Pawlickiego obrona Ksantypy”. Zeszyty Historyczno-Teologiczne. Rocznik Zmartwychwstańców XXII 22. 123–138. https://www.academia.edu/35715985/ZESZYTY_HISTORYCZNO_TEOLOGICZNE_Rocznik_Zmartwychwsta%C5%84c%C3%B3w_22_2016_ [29.05.2023].
Google Scholar

Mylik, M. (2016). Życie i dorobek naukowy ks. Stefana Pawlickiego CR (1839–1916). W: ks. dr W. Mleczko (red.). Ks. Stefan Pawlicki CR: Człowiek nauki i wiary w służbie odnowy społecznej i duchowej. Kraków: Wydawnictwo św. Jana Pawła II. 11–47.
Google Scholar

Natanson, W. (1967). Morstin. Warszawa: Agencja Autorska.
Google Scholar

Pawlicki, S. (1868). „Obrona Xantippy”. Kronika Rodzinna I (10). 146–150. https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/56417/edition/72456/content [30.01.2023].
Google Scholar

Sandstede, I.-J. (1999). Die Göttinnen der Anmut in Wielands Werk. Ein Beitrag zu Rhetorik der Aufklärung. Diss. Carl von Ossietzky Universität Oldenburg. https://oops.uni-oldenburg.de/348/2/ sangoe00.pdf [27.05.2023].
Google Scholar

Sinko, T. (1932). Literatura grecka. Literatura klasyczna (w. V–IV przed Chr.). T. 1, cz. 2. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar

Teles. (1909). Teletis reliqiae. O. Hence (ed.). Tubingae: Libraria I.C.B. Mohrii.
Google Scholar

Wieland, Ch.M. (1858). Xantippe. In: Ch.M. Wieland. Sämmtliche Werke. Bd. 36. Leipzig: Verlag von Georg Joachim Göschen. 258–261.
Google Scholar

Wieland, Ch.M. (1912). Erläuterung. In: Xenophon. Schriften über Sokrates. Nach der Übersetzung von C.M. Wieland. München, Leipzig: Georg Müller. 56–59.
Google Scholar

Zeller, E. (1865). Vorträge und Abhandlungen Geschichtlichen Inhalts. Leipzig: Fues’s Verlag. Vorträge und Abhandlungen geschichtlichen Inhalts: Zeller, Eduard, 1814–1908. https://archive.org/details/vortrgeundabha00zell/page/n5/mode/2up [30.01.2023].
Google Scholar

Zieliński, T. (1958). „Ksantypa”. Listy Teatru Polskiego 11 (sezon 1957–1958). 11–17.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2023-10-05 — zaktualizowane 2023-12-08

Wersje

Jak cytować

Marchewka, A. (2023). Nowożytne próby rehabilitacji żony Sokratesa u Christopha Martina Wielanda, Eduarda Zellera oraz w Obronie Ksantypy Stefana Pawlickiego i Obronie Ksantypy Ludwika Hieronima Morstina. Collectanea Philologica, (26), 243–255. https://doi.org/10.18778/1733-0319.26.19 (Original work published 5 październik 2023)