Mikołaj Prokopowicz z Szadka – astrolog, astronom, historyk nauki, miłośnik i znawca książki (1489–1564)

Tadeusz Marszał

doi:10.18778/1643-0700.09.01

Autor

Tadeusz Marszał Uniwersytet Łódzki, Katedra Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej

DOI:

https://doi.org/10.18778/1643-0700.09.01

Abstrakt

Mikołaj was born in a middle-class family in Szadek. After completing studies at Cracow Academy started teaching at the Faculty of Philosophy in 1512. In 1515 he become professor of astrology and obtained the Chair of Astrology. In 1523 he was appointed to his first important administrative function at Cracow Academy, i.e. Dean of the Faculty of Philosophy. Later undertook studies at the Faculty of Theology, where he received doctorate in 1534. Soon afterwards he transferred to the Faculty of Theology.

He was very strongly involved in university affairs and devoted much time and energy to administrative duties. In 1548 he became Rector of Cracow Academy, to hold this office for nine more terms (until 1561). Parallel with the university career he advanced in the Church hierarchy – in 1553 became the canon of the cathedral chapter in Cracow.

His contribution to Polish literature includes official calendars and astrological forecasts (in Latin and Polish), published systematically in the period 1518–1531.

Apart from astrology his other passion was reflected in the diary which he kept for many years. As the university library custodian, he devoted much energy to taking care of Cracow Academy’s collection of books.

Mikołaj of Szadek had many disciples. He died in Cracow on 22 December 1564, having attained top level in university career and a high position in Church hierarchy.

Bibliografia

Barycz H., Alma Mater Jagellonica, Kraków 1958.
Google Scholar

Barycz H., Historja Uniwersytetu Jagiellońskiego w epoce humanizmu, Kraków 1935.
Google Scholar

Barycz H., Mikołaj z Szadka, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 21, Kraków 1976, s. 138–140.
Google Scholar

Barycz H. (red.), Historia Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1965.
Google Scholar

Barycz H. (red.), Maciej z Miechowa 1457–1523, Wrocław–Warszawa 1960.
Google Scholar

Birkenmajer L. A., Mikołaj Kopernik jako uczony, twórca i obywatel: w 450 rocznicę Jego urodzin, Kraków 1923.
Google Scholar

Birkenmajer L. A., Mikołaj Kopernik, Kraków 1900.
Google Scholar

Dictionnaire de théologie catholique, vol. 1, Paris 1932, kol. 921–923.
Google Scholar

Dobrzycki J., Markowski M., Przypkowski T., Historia astronomii w Polsce, t. 1, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1975.
Google Scholar

Estreicher K., Bibliografia polska, t. 30 [cz. 3, t. 19], Kraków 1934.
Google Scholar

Estreicher K., Estreicher S., Estreicher K. (jun.), Bibliografia polska, Stulecie XV–XVIII, t. 8–9, 12–34, Kraków 1882–2000.
Google Scholar

Filozofia w Polsce. Słownik pisarzy, Wrocław 1971.
Google Scholar

Hajdukiewicz L., Biblioteka Macieja z Miechowa, Wrocław 1960.
Google Scholar

Hajdukiewicz L., Księgozbiór i zainteresowania bibliofilskie Piotra Tomickiego na tle jego działalności kulturalnej, Wrocław–Warszawa–Kraków 1961.
Google Scholar

Hellman G., Beiträge zur Geschichte der Meteorologie, Bd. 1–3, Berlin 1914–1922.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1515/bgsl.1914.1914.39.390

Historia Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1966.
Google Scholar

Hurter H., Nomenclator litterarius theologiae catholicae, vol. 2, Oeniponti 1906, kol. 918–920.
Google Scholar

Korolec J. B., Półtawski A., Włodek Z., Commentaires sur les Sentences. Supplément au Repertoire de F. Stegmüller „Mediaevalia Philosophica Polonorum” 1958, z. 1.
Google Scholar

Lewicka-Kamińska A., Biblioteka Jagiellońska w latach 1492–1655, [w:] I. Zarębski (red.), Historia Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1: 1364–1775, Kraków 1966, s. 131–274.
Google Scholar

Morawski K., Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wieki średnie i odrodzenie, t. 1–2, Kraków 1900.
Google Scholar

Pietrzyk Z., Poczet Rektorów UJ 1400–2000, Kraków 2000.
Google Scholar

Rękopis notatki autobiograficznej Mikołaja Szadka w Bibliotece Jagiellońskiej, sygn. 582.
Google Scholar

Santarius W., Barycz H., Powstanie i najdawniejsze dzieje archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego (1364–1777), [w:] Barycz H. (red.), Historia Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1965, s. 5–31.
Google Scholar

Schenk W., Z dziejów liturgiki [w:] M. Rechowicz (red.), Dzieje teologii katolickiej w Polsce, Lublin 1974, t. 1, s. 249–272.
Google Scholar

Sołtykowicz J., O stanie Akademii Krakowskiey: od założenia jey w roku 1347, aż do teraźnieyszego czasu, krótki wykład historyczny, Kraków 1810.
Google Scholar

Starowolski Sz., Setnik pisarzów polskich albo pochwały i Żywoty stu najznakomitszych pisarzów polskich. Przełożył i komentarzem opatrzył Jerzy Starnowski. Wstęp napisali Franciszek Bielak i Jerzy Starnowski, Kraków 1970.
Google Scholar

Mikołaj Prokopowicz z Szadka 35
Google Scholar

Szelińska W., Biblioteki profesorów Uniwersytetu Krakowskiego w XV i początkach XVI w., Monografie z Dziejów Nauki i Techniki, t. 33, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Google Scholar

Wisińska-Kluba M., Studenci z Sieradzkiego na uniwersytetach krajowych i zagranicznych, [w:] T. J. Horbacz, L. Kajzer, Miedzy Północą a Południem. Sieradzkie i Wieluńskie w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych, materiały z sesji naukowej w Kościerzynie k. Sieradza (4–6 XII 1991), Sieradz 1993, s. 229–244.
Google Scholar

Wisińska-Kluba M., Sławni ludzie regionu, „Na Sieradzkich Szlakach” 1995, nr 1–2 (37–38), s. 25–29.
Google Scholar

Wisłocki W. (ed.), Liber diligentiarum facultatis artisticae Universitias Cracoviensis Pars I (1487–1563), t. 4, Cracoviae 1886.
Google Scholar

Wisłocki W., Incunabula typographica Bibliothecae Universitatis Jagellonicae Cracoviensis, Cracoviae 1900.
Google Scholar

Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1928.
Google Scholar

Wyczański A., Uniwersytet krakowski w czasach złotego wieku, [w:] Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364–1764, t. 1, Kraków 1964.
Google Scholar

Wyczawski H. E. (red.), Słownik polskich teologów katolickich, t. 1–7, Warszawa 1981–1983.
Google Scholar

Zathey J., Biblioteka Jagiellońska w latach 1364–1492, [w:] J. Zathey, A. Lewicka-Kamińska, L. Hajdukiewicz (red.), Historia Biblioteki Jagiellońskiej, t. 1, cz. 1, Kraków 1966, s. 102–103.
Google Scholar

Złota księga UJ. Supplement, Kraków 2004.
Google Scholar