Młyny wietrzne jako zapomniane dziedzictwo kulturowe powracające do łask
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.34.08Słowa kluczowe:
wiatrak, młyn, ochrona konserwatorska, zabytekAbstrakt
Wiatraki są niezwykle ciekawym przykładem zabytków architektury i zabytków techniki. Przez lata obiekty zlokalizowane na terenie Polski były zaniedbywane, a ich degradacja postępowała szybko. Przyczyniło się do tego wiele czynników, m.in. nieopłacalność produkcji, starzenie się kadry pracowniczej i brak jej następców, niewystarczające środki finansowe wojewódzkich konserwatorów zabytków na dofinansowanie prac konserwatorskich i restauratorskich. W ciągu kilku ostatnich lat, na wzór działań zagranicznych, zaczyna pojawiać się coraz więcej inicjatyw, których celem jest zachowanie i ochrona jak największej liczby młynów wietrznych oraz ich popularyzacja. Częstym zjawiskiem jest aranżowanie wiatraków na hotele lub do celów mieszkalnych.
Pobrania
Bibliografia
Adamczewski J. (2005), Młynarstwo magiczne, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.
Google Scholar
Czajkowski J. (2001), Lokalne muzea na wolnym powietrzu w Polsce, “Acta Scansenologica”, 8, p. 7–52.
Google Scholar
Gola G. (2007), Kraina wiatraków powraca. Materiały konferencyjne, Klub Nowodworski, Nowy Dwór Gdański.
Google Scholar
Gosztyła M., Pasztor P. (2013), Konserwacja i ochrona zabytków architektury, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów.
Google Scholar
Grabski J. (2012), Ochrona budownictwa drewnianego, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Google Scholar
Jasiuk J. (1965), Aktualne problemy ochrony zabytków techniki w Polsce, “Ochrona Zabytków”, 18 (3), p. 3–12.
Google Scholar
Klajmon B., Liboska T. (2013), Ogólny program konserwatorski. Rewitalizacja wiatraka z Grzawy posadowionego na terenie muzeum Górnośląski Pak Etnograficzny, Chorzów (a manuscript).
Google Scholar
Kowaleski J. (1972), Problemy organizacji i budowy Opolskiego Parku Etnograficznego w Bierkowicach, “Opolski Rocznik Muzealny”, 5 (1), p. 421–452.
Google Scholar
Kozłowski K. (2010), Tu między paltraki włażą gołoszyjki, “Posłaniec Warmiński”, 34/28, p. IV–V.
Google Scholar
Kraszewska-Sikorska E. (2008), Rola Kujawsko-Dobrzyńskiego Parku Etnograficznego w przekazywaniu dziedzictwa kulturowego regionu, “Rocznik Muzealny”, 12 (1), p. 171–184.
Google Scholar
Kudła A. (1969), Stan i propozycje ochrony budownictwa ludowego w województwie katowickim, “Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, 10, p. 26–30.
Google Scholar
Midura F. (1979), Muzealnictwo skansenowskie w Polsce (stan obecny i perspektywy rozwoju), [in:] F. Midura (ed.), Muzea skansenowskie w Polsce, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań, p. 28–48.
Google Scholar
Nowakowski C. (2006), Wiatraki Pomorza Zachodniego: http://www.bdz.szczecin.pl/images/stories/publikacje/wiatraki_pomorza_zachodniego.pdf (access 20 VI 2017).
Google Scholar
Pawlik M. (1984), Wiatraki północno-wschodniej Polski, Dział Wydawnictw Filii UW, Białystok.
Google Scholar
Prarat M. (2011), O potrzebie badań ciesielskich konstrukcji młynów wietrznych na przykładzie prac konserwatorskich przy koźlaku z Bierzgłowa na ziemi chełmińskiej, “Wiadomości Konserwatorskie”, 30, p. 94–104.
Google Scholar
Prarat M. (2015), Próba zarysowania specyfiki badań architektonicznych budowli drewnianych na przykładzie analizy substancji i struktury wieńcowych chałup podcieniowych na obszarze Dolnej Wisły, [in:] M. Arszyński, M. Prarat, U. Schaaf, B. Zimnowoda-Krajewska (ed.), Badania architektoniczne. Historia i perspektywy rozwoju, Wydawnictwo “Bernardinum”, Toruń, p. 183–210.
Google Scholar
Ptaśnik M. (1969), Rozwój i osiągnięcia muzeów budownictwa ludowego w XXV-leciu PRL, “Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, 10, p. 7–10.
Google Scholar
Reinfuss R. (1976), Społeczna i dydaktyczna rola muzeów na wolnym powietrzu, “Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, 21, p. 7–12.
Google Scholar
Rouba B. (2000), Czy użytkownik może zagrażać zabytkowi?, [in:] J. Sosnowska (ed.), III Forum Konserwatorów. Dobra kultury w obliczu zagrożeń, Urząd Wojewódzki. Wydział Ochrony Środowiska, Toruń, p. 49–57.
Google Scholar
Stefański S. (1969), Cele i osiągnięcia Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku w latach 1958–69, “Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, 10, p. 20–25.
Google Scholar
Stokhuyzen F. (2010), De Hollandsche Molen. Vereniging tot behoud van molens in Nederland, Algemene Vergadering van De Hollandsche Molen, Amsterdam.
Google Scholar
Szymański A. (1990), V Międzynarodowe Sympozjum Molinologiczne, “Acta Scansenologica”, 6, p. 290–303.
Google Scholar
Święch J. (1986), Skansen Kujaw i Ziemi Dobrzyńskiej w Kłóbce, “Acta Scansenologica”, 4, p. 179–200.
Google Scholar
Tajchman J. (2007), Metoda konserwacji i restauracji dziedzictwa architektonicznego w zakresie zabytkowych budowli, [in:] A. Kociałkowska (ed.), Konserwacja i ochrona zabytków architektury, Europejska Fundacja Ochrony Zabytków, Studzienka, p. 35–57.
Google Scholar
Tomaszewski F., Walczak B. (2018), Łęczyckie wiatraki – inicjatywy konserwatorskie z lat 2006–2017 na przykładzie „Zagrody Młynarskiej” w Uniejowie, “Budownictwo i Architektura”, 17 (1), p. 55–61.
Google Scholar
Uszyńska A. (2009), Muzea skansenowskie szansą na zachowanie wartości kulturowej wiejskiej architektury drewnianej na południowo-zachodnim Podlasiu, “Ciechanowiecki Rocznik Muzealny”, 5, p. 69–93.
Google Scholar
Uszyński K. (1978), Formy społecznego zagospodarowania zabytkowych młynów i wiatraków, “Materiały Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku”, 24, p. 33–38.
Google Scholar
The Day of Windmills: http://www.dzienmlynow.pl (access 20 VI 2016).
Google Scholar
http://www.mapadotacji.gov.pl/projekt/7306014 (access 15 II 2019). http://www.radiowroclaw.pl/articles/view/67440/XIX-wieczny-wiatrak-z-Radziechowa-zostanie-odrestaurowany (access 15 II 2019).
Google Scholar
http://www.radziejow.pl/372,gmina-topolka.html (access 4 VI 2017).
Google Scholar
https://gs24.pl/w-wiatraku-lub-na-wodzie/ar/5088798 (access 15 II 2019).
Google Scholar
https://www.polkowice.eu/news,7805,Odbudowa-wiatraka-coraz-blizej.html (access 15 II 2019).
Google Scholar
https://zszywka.pl/p/adaptacja-wiatraka-wiezowego-w-polk-13386095.html (access 15 II 2019).
Google Scholar
Konin. Nasze Miasto: http://www.konin.naszemiasto.pl/artykul/wiatraki-kozlak-w-budzislawiu-koscielnym-zdjecia,1948511,artgal,t,id,tm.html (access 20 VI 2017).
Google Scholar
National Heritage Board of Poland: http://www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/Raport_o_stanie_zabytkow_2004.pdf (access 20 VI 2017).
Google Scholar
Otwarte Zabytki: http://www.otwartezabytki.pl/pl/relics/59150-wiatrak-kozlak (access 20 VI 2017).
Google Scholar
http://www.dolny-slaskorg.pl/5274275,Historia_wiatraka_w_Duchowie.html
Google Scholar
http://www.rynekpierwotmy.pl (access 15 II 2019)
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.