Grób książęcy nr 1 w Leśnie na Pomorzu

Abstrakt

Badania wykopaliskowe podjęte przez Katedrą Archeologii UŁ w 1975 r. w Leśnie poprzedzone były przypadkowym odkryciem importowanych naczyń. Właśnie w pobliżu tego odkrycia już w czasie systematycznych badań odsłonięto wieniec kamienny, w centrum którego znajdował sią grób szkieletowy. Jama grobowa wyróżniała sią dużymi rozmiarami (400 x 200 cm). Zwłoki złożone w trumnie wykonanej z kłody drewnianej zalegały na głębokości 130 cm od powierzchni. Wyposażenie grobowe składało sią z brązowego kociołka, 2 szklanych pucharków, złotego wisiorka gruszkowatego, złotej klamerki esowatej, 2 srebrnych bransolet żmijowatych, 4 srebrnych zapinek, 2 brązowych zapinek, kolii paciorków bursztynowych (14 szt.) i szklanych (9 szt.), brązowego okucia pasa, drewnianej skrzyneczki, z której zachowały sią fragmenty organiczne oraz brązowe okucia zamka, sprężyna zamka i brązowy klucz. Wewnątrz skrzyneczki znajdowały się: gliniane naczynie jeżowate, paciorek bursztynowy i gliniany przęślik. Ponadto odkryto zakończenia wałeczków do upinania włosów wykonane ze szklanych paciorków osadzonych na brązowych tulejkach.

Znaczna część zabytków znajdowała sią w otoczeniu szczątków organicznych, które w czasie eksploracji zabezpieczano płynną parafiną i przekazano w nienaruszonym stanie do pracowni konserwacji zabytków Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Dzięki temu uzyskano bardzo cenne materiały i zabytki do dalszych analiz i badań. Najwięcej szczątków organicznych zachowało się wokół brązowego kociołka. Odkryto tam fragmenty drewna pochodzące z kłody, duże fragmenty licznych tkanin, skórę, futra, kosmyki włosów, grudki mchu oraz larwy owadów.

W czasie prac laboratoryjnych wykonano rentgenogramy, analizy spektralne, analizy technologiczne tkanin. Ponadto wykonano analizy botaniczne drewna i mchu.

Analiza chronologiczna zabytków pozwala datować cały zespół na fazę B-2/C-l okresu rzymskiego. Importowane naczynia posiadają niewątpliwy związek z tzw. falą duńską napływu importów rzymskich na Pomorze, datowaną na ostatnie ćwierćwiecze II w. n.e. Omawiany grób należy do tzw. grobów książęcych, w których należy upatrywać pochówków lokalnej starszyzny plemiennej.