Late Medieval Hammer Axes and Axes from the Border of Lesser Poland and Red Ruthenia in the 14th and 15th Centuries
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-6034.36.12Keywords:
Lesser Poland, Red Ruthenia, Hungary, Lithuania, Piasts, Arpads, Anjou, pickaxes and battle axes, the Middle AgesAbstract
In the Middle Ages, the area of the present-day Lublin region, neighbouring with the Ukraine and Belarus, constituted borderlands between the historical Lesser Poland and Red Ruthenia, for which the then rulers of Poland, Hungary and Lithuania competed. Complicated family and dynastic relations were the cause of disputes and wars. The rulers, referring to blood ties and inheritance rights, made claims to the territory of Red Ruthenia. Military expeditions were organized, more important castles were besieged, and alliances were made. The political plotting and conflicts concerned the heirs of the Ruthenian rulers of the Romanowicz family: the Hungarian Arpads and Anjou, the Polish Piasts and the Grand Dukes of Lithuania. After the final annexation of Ruthenia to the Polish Crown by Queen Jadwiga in 1387, intensive colonization and romanization of these lands began. All these events contributed to the fact that a significant number of military finds are nowadays obtained in this area, including pickaxes and battle axes. They are found along former communication and trade routes, river crossings, and in areas affected by armed conflicts. These artefacts represent many types distinguished by the experts in arms. Numerous copies have blacksmith’s marks and decorations stamped. The pickaxes and battle axes described above are kept in the collections of museums in Lublin, Zamość, Hrubieszów, Krasnystaw, Kraśnik and Tomaszów Lubelski.
Downloads
References
Jan Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Księga dziesiąta i księga jedenasta. 1406–1412, Warszawa 1982.
Google Scholar
Baczkowski K. (1999), Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370–1506), Fogra, Kraków (Wielka Historia Polski, 3).
Google Scholar
Birulina E., Kuśnierz J. (2007), Ornamentowana siekiera ze zbiorów Wołyńskiego Muzeum Krajoznawczego w Łucku, „Acta Militaria Mediaevalia”, 3, s. 209–215.
Google Scholar
Bronicki A., Kadrow S., Tokarski L. (1991), Staromiejska studnia na rynku w Chełmie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 39.2, s. 117–137.
Google Scholar
Głosek M. (1996), Późnośredniowieczna broń obuchowa w zbiorach polskich, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa–Łódź.
Google Scholar
Janeczek A. (1993), Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
Google Scholar
Kajzer L., Rychter M. (1997), Zespół średniowiecznych militariów z Nowego Korczyna, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 45.2, s. 145–160.
Google Scholar
Kirpichnikov A.N. (1966), Drevnerusskoye oruzhiye 2. Kop’ya, sulitsy, boyevyye topory, bulavy, kisteni IX–XIII v.v., Arkheologiya SSSR. SAI, Moskva–Leningrad 1966 (Кирпичников А.Н. (1966), Древнерусское оружие 2. Копья, сулицы, боевые топоры, булавы, кистени IХ–ХIII в.в., Археология СССР. САИ, Москва–Ленинград).
Google Scholar
Kloss A. (b.d.), Późnośredniowieczne topory, siekiery i czekan w zbiorach Działu Archeologii Muzeum Lubelskiego (maszynopis niedatowany w archiwum Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Lublinie).
Google Scholar
Kotowicz P.N. (2014), Topory wczesnośredniowieczne z ziem polskich. Katalog źródeł. Rzeszów 2014.
Google Scholar
Kuśnierz J. (2010a), Wybrane militaria późnośredniowieczne w zbiorach muzeów i kolekcjach prywatnych południowej Lubelszczyzny, „Acta Militaria Mediaevalia”, 6, s. 21–232.
Google Scholar
Kuśnierz J. / Kusnež E. (2010b), Nahodki mečej i toporov s XIV–XV vv. v pograničnoj zone Červonoj Rusi i Pol’skogo korolestva na fone vooružënnyh konfliktov Vengrii, Pol’ši i Litvy za Rus’ i vojny z Tevtonskim ordenom v 1410 g., [w:] Russkoe nasledie v stranah Vostočnoj i Central’noj Evropy, Brânsk, s. 327–341 (Куснеж Е. (2010b), Находки мечей и топоров с XIV–XV вв. в пограничной зоне Червоной Руси и Польского королества на фоне вооружённых конфликтов Венгрии, Польши и Литвы за Русь и войны з Тевтонским орденом в 1410 г., [w:] Русское наследие в странах Восточной и Центральной Европы, Брянск, s. 327–341).
Google Scholar
Łaszkiewicz T., Michalak A. (2007), Broń i oporządzenie jeździeckie z badań i nadzorów archeologicznych na terenie Międzyrzecza, „Acta Militaria Mediaevalia”, 3, s. 99–176.
Google Scholar
Ławrynowicz O., Strzyż P. (2003), Nowe zabytki broni obuchowej z okolic Roztocza, „Archeologia Polski Środkowowschodniej”, 6 (za 2001 r.), s. 258–264.
Google Scholar
Łowmiański H. (1999), Polityka Jagiellonów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999.
Google Scholar
Maciukiewicz-Czarnecka B. (1992), Katalog militariów Polski północno-wschodniej. Część IV. Topory, „Zeszyt Naukowy Muzeum Wojska”, 6, s. 106–120.
Google Scholar
Manteuffel T., Dowiat J. (1980), Monarchia wczesnopiastowska, [w:] J. Tazbir (red.), Zarys historii Polski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 9–100.
Google Scholar
Marek L. (2004), Przyczynek do poznania broni białej wrocławskiej piechoty z XIV–XVI wieku, [w:] J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław (Wratislavia Antiqua, 6), s. 42–56.
Google Scholar
Marek L. (2008), Broń biała na Śląsku. XIV–XVI wiek, Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław (Wratislavia Antiqua, 10).
Google Scholar
Samsonowicz H. (1973), Przemiany sieci drożnej w Polsce późnego średniowiecza, „Przegląd Historyczny”, 64.6, s. 697–716.
Google Scholar
Shnicar M. (2019), A Late Medieval Hammer Axe from L’viv, „Acta Militaria Mediaevalia”, 15, s. 159–164.
Google Scholar
Sperka J. (2006), Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370–1401, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Google Scholar
Svyeshnykov I.K., Bytva pid Berestechkom, L’viv 1993 (Свєшников І.К. (1993), Битва під Берестечком, Львів).
Google Scholar
Szczygieł R. (1994), Lokacja Florianowa na tle urbanizacji środkowego i wschodniego Roztocza w XVI i pierwszej połowie XVII wieku, „Rocznik Lubaczowski”, 5, 1994, s. 5–16.
Google Scholar
Szczygieł R. (2006), Lokacja miasta na prawie niemieckim i jego dzieje do końca XV wieku, [w:] R. Szczygieł (red.), Dzieje Hrubieszowa, t. I, Od pradziejów do 1918 r., Urząd Miejski, Hrubieszów, s. 87–102.
Google Scholar
Szczygieł R. (2017), Lokacja Lublina na prawie brandenburskim i jego dzieje w XIV i XV wieku, [w:] G. Figiel, R. Szczygieł, W. Śladkowski (red.), Lublin. 700 lat dziejów miasta, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego, Lublin, s. 37–60.
Google Scholar
Szymański J. (1993), Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Google Scholar
Szymczak J. (2016), Zbrojna eskorta miejskich wozów wojennych w Polsce w XV–XVI w., „Studia z Dziejów Średniowiecza”, 20, s. 283–305.
Google Scholar
Świątkiewicz P. (2010), Militaria ze średniowiecznego grodziska w Raciążu, „Acta Militaria Mediaevalia”, 6, s. 7–92.
Google Scholar
Świeżawski A. (1990), Ziemia bełska. Zarys dziejów politycznych do roku 1462, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa.
Google Scholar
Świeżawski A. (2007), Regencja Władysława Opolczyka na Rusi Czerwonej, [w:] M. Antoniewicz, J. Zbudniewicz (red.), Książę Władysław Opolczyk. Fundator klasztoru Paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie, Wydawnictwo DiG, Warszawa, s. 247–290.
Google Scholar
Tkaczyk J. (2016), Szlaki komunikacyjne i handlowe w okresie średniowiecza i nowożytności na obszarze współczesnej Lubelszczyzny, [w:] Drogi Lubelszczyzny. Odkrycia i badania archeologiczne, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Lublin, s. 25–42.
Google Scholar
Trawkowski S. (1980), Schyłek wieków średnich, [w:] J. Tazbir (red.), Zarys historii Polski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 103–166.
Google Scholar
Voytovych L. (2011), Pol’s’kyy korol’ Kazymyr i borot’ba za spadshchynu romanovychiv, L’viv (Visnyk L’vivs’koho universytetu. Seriya istorychna, 46), s. 17–41 (Войтович Л. (2011), Польський король Казимир і боротьба за спадщину Романовичів, Львів (Вісник Львівського університету. Серія історична, 46), s. 17–41).
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1176/pn.46.4.psychnews_46_4_41_1
Wichrowski Z. (2000), Średniowieczny topór z Goraja, pow. Biłgoraj, woj. Lubelskie, „Archeologia Polski Środkowowschodniej”, 5, s. 212–214.
Google Scholar
Wyrozumski J. (1999), Dzieje Polski piastowskiej (VIII wiek – 1370), Fogra, Kraków (Wielka Historia Polski, 2).
Google Scholar
Zahajkiewicz M.T. (1985), Diecezja Lubelska. Informator historyczny i administracyjny, Wydawnictwo Kurii Biskupiej, Lublin.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
