Bałkanskie państwa kandydujące na drodze do konsolidacji fiskalnej: uwarunkowania prawne a wyniki ekonomiczne

Abstrakt

W artykule poddano analizie cztery państwa bałkańskie (Albanię, Serbię, Macedonię i Czarnogórę), zdeterminowane by przystąpić do Unii Europejskiej. W szczególności jest on poświęcony analizie ich wysiłów służących spełnieniu politycznych, prawnych i gospodarczych warunków wejścia do UE. W związku z tym głównym punktem zainteresowania autorów było prawodawstwo dotyczące unijnego paktu fiskalnego. Od strony metodologicznej badania opierały się na ocenie dokumentów prawnych, regulujących kwestie podatkowe i monetarne. Dokonano oceny kolejnych etapów ich harmonizacji z regulacjami UE. Ponadto wykonano analizy przekrojowe przy wykorzystaniu określonych wskaźników. Dodatkowo autorzy porównali osiągnięcia tych czterech państw. Rygorystyczne reguły fiskalne UE były po cichu omijane, ale częściej przez państwa członkowskie niż państwa kandydujące. Stwierdzenie to opierało się na argumentach prawnych i ekonomicznych oraz oszacowaniach matematycznych. W związku z tym autorzy postawili pytania o polityczną odwagę i zdolność finansową badanych państw do radzenia sobie z paktem fiskalnym, jaki obowiązuje 28 państw członkowskich UE. Odpowiedzi na te pytania zostały poparte licznymi analizami, zawartymi w raportach UE dla poszczególnych państw, a także tabelami i danymi liczbowymi, które umożliwiają porównanie wyników państw i ich osiągnięć gospodarczych z wymogami UE dotyczącymi konsolidacji fiskalnej. Dodatkowo, jako punkt odniesienia, wykorzystano średnią dla UE–28. W konkluzji przedstawiono wyniki analizy krzyżowej między tymi czterema państwami a 28 państwami członkowskimi UE, wraz z towarzyszącą im argumentacją dotyczącą głównego stwierdzenia o postępach badanych państw bałkańskich w obszarze prawa i gospodarki, a także prognozą na przyszłość.