Perspektywy rozwoju BLER w nowych krajach UE

Abstrakt

Artykuł ma na celu określenie perspektyw rozwoju BLER w nowych krajach UE. Przy realizacji tego celu zastosowano krytyczną analizę literatury przedmiotu oraz odpowiednich regulacji prawnych. Przedstawicielstwo pracownicze w organach nadzoru korporacyjnego ma w starych krajach UE ugruntowaną pozycję. Jest ono popierane zarówno przez związki zawodowe, jak i przez pracodawców i ich organizacje. Inaczej sytuacja wygląda w nowych krajach UE. Połowa z nich nie posiada takiej reprezentacji opartej na ustawodawstwie prawnym. W pozostałych krajach okres transformacji zaowocował rozwiązaniami wzorowanymi na krajach zachodnich, głównie na doświadczeniach niemieckich. Jednak w następnych latach, głównie pod wpływem kryzysu z lat 2007–2008, zakres takiego przedstawicielstwa był stopniowo ograniczany. Procesy transformacji nie spowodowały więc zakorzenienia się tego rodzaju rozwiązań w analizowanych krajach.

Przedstawicielstwo załogi w organach nadzoru korporacyjnego stanowi z jednej strony ważny element demokratyzacji stosunków pracy, z drugiej zaś przynosi najczęściej wymierne korzyści przedsiębiorstwom. W związku z tym jego upowszechnienie w nowych krajach UE staje się niezwykle istotne. Zawarte w artykule rozważania prowadzą do wniosku, że w najbliższej perspektywie wspomniane kraje nie są w stanie upowszechnić samodzielnie tego rodzaju rozwiązań. Stąd propozycja wypracowania odpowiedniej dyrektywy UE, zobowiązującej kraje członkowskie do upowszechnienia tego rodzaju rozwiązań na zasadach obligatoryjnych. Szanse na wypracowanie takiej dyrektywy znacznie wzrosły po opuszczeniu Unii przez Wielką Brytanię.

Z 14 krajów, które stanowią przedmiot rozważań, aż 9 to kraje postkomunistyczne i im poświęcono najwięcej miejsca w artykule.