W poszukiwaniu konwergencji dochodowej i idealnego podziału – przypadek regionów Unii Europejskiej

Autor

  • Beata Bal‑Domańska Wroclaw University of Economics and Business, Poland image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.18778/1508-2008.27.26

Słowa kluczowe:

wzrost gospodarczy, beta i sigma konwergencja, autokorelacja przestrzenna, regiony UE

Abstrakt

W obszarze ekonomii i badań regionalnych badania konwergencji dochodów między krajami i regionami prowadzone są od lat 80. XX wieku. Na początku XXI w. ukazało się wiele artykułów poruszających kwestię konwergencji dochodowej krajów UE, co wiązało się m.in. z przystąpieniem w latach 2004–2007 dwunastu krajów do struktur Unii Europejskiej (UE). Inspiracją do przygotowania niniejszego opracowania była rozbieżność wniosków na temat występowania procesów konwergencji w różnych grupach regionów UE. Celem artykułu jest omówienie istniejącej wiedzy na temat procesów konwergencji gospodarczej regionów UE i poszerzenie jej o wyniki badań obejmujących okres 2000–2021. Uzyskane wyniki potwierdzają konwergencję dochodów w obrębie regionów UE, co przekłada się na zmianę geograficznego rozkładu dochodów w UE i powoli zacierające się granice między regionami krajów objętych procesem rozszerzenia 2004–2007 a krajami położonymi na południu i zachodzie UE. Jednocześnie nie odnotowano konwergencji w obrębie większości największych krajów UE oraz w ramach klubu regionów o rozwiniętym sektorze usług opartych na wiedzy.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Andor, L. (2019), Fifteen Years of Convergence: East-West Imbalance and What the EU Should Do About It, “Intereconomics”, 54 (1), pp. 18–23, https://doi.org/10.1007/s10272-019-0785-4
Google Scholar

Baccaro, L., Benassi, Ch. (2017), Throwing out the ballast: growth models and the liberalization of German industrial relations, “Socio-Economic Review”, 15 (1), pp. 85–115, https://doi.org/10.1093/ser/mww036doi.org/10.1093/ser/mww036
Google Scholar

Bal-Domańska, B. (2011), Konwergencja w regionach Unii Europejskiej o różnym poziomie innowacyjności, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 176 (Taksonomia 18. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania), pp. 120–128.
Google Scholar

Bal-Domańska, B. (2014), Próba identyfikacji większych skupisk regionalnych oraz ich konwergencja, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 327 (207), pp. 285–293.
Google Scholar

Bal-Domańska, B. (2016), The Impact of Economic Crisis on Convergence Processes in European Union Regions, “Prague Economic Papers”, 25 (5), pp. 509–526, https://doi.org/10.18267/j.pep.574
Google Scholar

Barsby, S. (1969), Economic Backwardness and the Characteristics of Development, “Journal of Economic History”, 29 (3), pp. 449–472, https://doi.org/10.1017/S0022050700072429
Google Scholar

Batóg, J. (2010), Konwergencja dochodowa w krajach Unii Europejskiej. Analiza ekonometryczna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar

Baumol, W.J. (1986), Productivity Growth, Convergence, and Welfare, “American Economic Review”, 76, pp. 1072–1085.
Google Scholar

Baumont, C., Ertur, C., Le Gallo, J. (2003), Spatial Convergence Clubs and the European Regional Growth Process, 1980–1995, [in:] B. Fingleton (ed.), European Regional Growth. Advances in Spatial Science, Springer, Berlin–Heidelberg, pp. 131–158, https://doi.org/10.1007/978-3-662-07136-6_5
Google Scholar

Bernard, B.A., Jones, I.C. (1996), Technology and Convergence, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1037–1044, https://doi.org/10.2307/2235376
Google Scholar

Bernardelli, M., Próchniak, M., Witkowski, B. (2018), Konwergencja dochodowa w krajach UE: ujęcie miesięczne, “Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego”, 100, pp. 85–111.
Google Scholar

Bianco, D. (2010), Technology Diffusion or Capital Accumulation? An Empirical Assessment of Convergence in Manufacturing, “Quaderni di Dipartimento”, 114, https://www.econstor.eu/handle/10419/95295
Google Scholar

Bond, S., Hoeffler, A., Temple, J. (2001), GMM Estimation of Empirical Growth Models, “CEPR Press Discussion Paper”, 3048.
Google Scholar

Borys, M.M., Polgár, K., Zlate, A. (2008), Real convergence and the determinants of growth in EU candidate and potential candidate countries: a panel data approach, “Occasional Paper Series”, 86, European Central Bank.
Google Scholar

Cabral, R., Castellanos-Sosa, F.A. (2019), Europe’s income convergence and the latest global financial crisis, “Research in Economics”, 73 (1), pp. 23–34, https://doi.org/10.1016/j.rie.2019.01.003
Google Scholar

Caselli, F., Esquivel, G., Lefort, F. (1996), Reopening the convergence debate: A new look at cross-country growth empirics, “Journal of Economic Growth”, 1, pp. 363–389, https://doi.org/10.1007/BF00141044
Google Scholar

Chapman, S., Meliciani, V. (2017), Behind the Pan-European Convergence Path: The Role of Innovation, Specialisation and Socio-Economic Factors, “Growth and Change”, 48 (1), pp. 61–90, https://doi.org/10.1111/grow.12148
Google Scholar

Chocholatá, M., Furková, A. (2017), Does the location and the institutional background matter in convergence modelling of the EU regions?, “Central European Journal of Operations Research”, 25 (3), pp. 679–697, https://doi.org/10.1007/s10100-016-0447-6
Google Scholar

Ciołek, D. (2003), Badanie konwergencji krajów Europy Środkowo-Wschodniej z wykorzystaniem danych panelowych, Dynamiczne Modele Panelowe VIII Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, Toruń.
Google Scholar

Cowen, T., Tabarrok, A. (2015), Modern Principles of Economics, Worth Publishers, New York.
Google Scholar

Coyle, D. (2014), GDP: A Brief but Affectionate History, Princeton University Press, Princeton, https://doi.org/10.1515/9781400873630
Google Scholar

Coyle, D. (2018), GDP: A Brief but Affectionate History, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Cutrini, E., Mendez, C. (2023), Convergence clubs and spatial structural change in the European Union, “Structural Change and Economic Dynamics”, 67, pp. 167–181, https://doi.org/10.1016/j.strueco.2023.07.009
Google Scholar

Czarny, B. (2000), Wzrost gospodarczy, “Bank i Kredyt”, November, pp. 34–48.
Google Scholar

Demertzis, M., Sapir, A., Wolff, G. (2019), Promoting sustainable and inclusive growth and convergence in the European Union, “Bruegel Policy Contribution Issue”, 7 [Policy Paper].
Google Scholar

Diaz del Hoyo, J.L., Dorrucci, E., Heinz, F., Muzikarova, S. (2017), Real Convergence in the Euro Area: A Long-Term Perspective, “Occasional Paper Series”, European Central Bank, https://doi.org/10.2139/ssrn.3082205
Google Scholar

Galor, O. (1996), Convergence?: Inferences from Theoretical Models, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1056–1069, https://doi.org/10.2307/2235378
Google Scholar

Gehlke, C.E., Biehl, K. (1934), Certain Effects of Grouping Upon the Size of the Correlation Coefficient in Census Tract Material, “Journal of the American Statistical Association”, 29 (185A), pp. 169–170, https://doi.org/10.1080/01621459.1934.10506247
Google Scholar

Glawe, L., Wagner, H. (2021), Divergence Tendencies in the European Integration Process: A Danger for the Sustainability of the E(M)U?, “Journal of Risk and Financial Management”, 14 (3), 104, https://doi.org/10.3390/jrfm14030104
Google Scholar

Gorzelak, G. (2009), Fakty i mity rozwoju regionalnego, “Studia Regionalne i Lokalne”, 2 (36), pp. 5–27.
Google Scholar

Ingianni, A., Žd’árek, V. (2009), Real Convergence in the New Member States: Myth or Reality?, “Journal of Economic Integration”, 24 (2), pp. 294–320, https://doi.org/10.11130/jei.2009.24.2.294
Google Scholar

Islam, N. (1995), Growth Empirics: A Panel Data Approach, “The Quarterly Journal of Economics”, 110 (4), pp. 1127–1170.
Google Scholar

Johnson, P.A., Durlauf, S.N., Temple J.R.W. (2005), Growth economics, [in:] P. Aghion, S. Durlauf (eds.), Handbook of Economic Growth, Vol. 1, part A, Elsevier, New York, pp. 555–677, https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01008-7
Google Scholar

Kapeller, J., Gräbner-Radkowitsch, C., Heimberger, P. (2019), Economic Polarisation in Europe: Causes and Policy Options/Wirtschaftliche Polarisierung in Europa Ursachen und Handlungsoptionen, Research Report, 440, https://www.jku.at/fileadmin/gruppen/108/ICAE_Working_Papers/wp99.pdf (accessed: 27.11.2023).
Google Scholar

Kijek, T., Kijek, A., Matras-Bolibok, A. (2022), Club Convergence in R&D Expenditure across European Regions, “Sustainability”, 14 (2), 832, https://doi.org/10.3390/su14020832
Google Scholar

Kubielas, S. (2009), Innowacje i luka technologiczna w gospodarce globalnej opartej na wiedzy. Strukturalne i makroekonomiczne uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Kusideł, E. (2013), Konwergencja gospodarcza w Polsce i jej znaczenie w osiąganiu celów polityki spójności, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, https://doi.org/10.18778/7525-877-6
Google Scholar

Lucas, R.E. (1988), On the mechanics of economic development, “Journal of Monetary Economics”, 22 (1), pp. 3–42, https://doi.org/10.1016/0304-3932(88)90168-7
Google Scholar

MacQueen, J.B. (1967), Some Methods for classification and Analysis of Multivariate Observations, [in:] Proceedings of 5th Berkeley Symposium on Mathematical Statistics and Probability, University of California Press, Berkeley, pp. 281–297.
Google Scholar

Mankiw, N., Romer, D., Weil, D. (1992), A Contribution to the Empirics of Economic Growth, “Quarterly Journal of Economics”, 107 (2), pp. 407–437, https://doi.org/10.2307/2118477
Google Scholar

Martin, C., Velazquez, F.J., Funck, B. (2001), European Integration and Income Convergence. Lessons for Central and Eastern European Countries, “World Bank Technical Papers”, 12 Aug 2001, https://doi.org/10.1596/978-0-8213-4994-6
Google Scholar

Moran, P.A.P. (1950), Notes on Continuous Stochastic Phenomena, “Biometrika”, 37 (1–2), pp. 17–23, https://doi.org/10.1093/biomet/37.1-2.17
Google Scholar

Moretti, E. (2021), The Effect of High-Tech Clusters on the Productivity of Top Inventors, “American Economic Review”, 111 (10), pp. 3328–3375, https://doi.org/10.1257/aer.20191277
Google Scholar

Muszyńska, J., Oczki, J., Wędrowska, E. (2018), Konwergencja dochodów gospodarstw domowych, “Wiadomości Statystyczne”, 11 (690), pp. 21–40.
Google Scholar

OECD (2018), Productivity and Jobs in a Globalised World: (How) Can All Regions Benefit?, OECD Regional Development Studies, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264293137-en
Google Scholar

Openshaw, S. (1984), The Modifiable Areal Unit Problem, Concepts and Techniques in Modern Geography, Geo Books, Norwich.
Google Scholar

Petrović, P., Gligorić Matić, M. (2023), Manufacturing productivity in the EU: Why have Central and Eastern European countries converged and Southern EU countries have not?, “Structural Change and Economic Dynamics”, 65, pp. 166–183, https://doi.org/10.1016/j.strueco.2023.02.012
Google Scholar

Pina, Á., Sicari, P. (2021), Enhancing regional convergence in the European Union, “Economics Department Working Papers”, 1696, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/253dd6ee-en
Google Scholar

Porter, M. (1990), The Competitive Advantage of Nations, The Free Press, New York.
Google Scholar

Próchniak, M. (2006), Realna konwergencja typu beta (β) i sigma (σ) w świetle badań empirycznych, “International Journal of Management and Economics”, 20, pp. 74–91.
Google Scholar

Quah, D.T. (1996), Twin Peaks: Growth and Convergence in Models of Distribution Dynamics, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1045–1055, https://doi.org/10.2307/2235377
Google Scholar

Romer, P.M. (1986), Increasing Returns and Long Run Growth, “Journal of Political Economy”, 94 (5), pp. 1002–1037, https://doi.org/10.1086/261420
Google Scholar

Romer, P.M. (1990), Endogenous Technological Change, “Journal of Political Economy”, 98 (5), pp. 71–102, https://doi.org/10.1086/261725
Google Scholar

Sala-i-Martin, X.X. (1996), The Classical Approach to Convergence Analysis, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1019–1036, https://doi.org/10.2307/2235375
Google Scholar

Savić, Z., Drvenkar, N., Drezgić, S. (2023), Convergence and economic integration of CEECs through EU regional policy system, “Economic Research – Ekonomska Istrazivanja”, 36 (3), 2188407, https://doi.org/10.1080/1331677X.2023.2188407
Google Scholar

Schmidt, C. (1997), Technology, convergence and growth in the European Union Book, “International Advances in Economic Research”, 2, pp. 255–269, https://doi.org/10.1007/BF02295253
Google Scholar

Sobala-Gwosdz, A. (2023), Pozycja miast jako ośrodków centralnych, Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa–Kraków, https://cwd.info.pl/wp-content/uploads/2023/06/Pozycja-miast-jako-osrodkow-centralnych.pdf (accessed: 27.11.2023).
Google Scholar

Solow, R. (1956), A Contribution to the Theory of the Economic Growth, “Quarterly Journal of the Economics”, 70 (1), pp. 65–94, https://doi.org/10.2307/1884513
Google Scholar

Swan, T. (1956), Economic Growth and Capital Accumulation, “Economic Record”, 32 (2), pp. 334–361, https://doi.org/10.1111/j.1475-4932.1956.tb00434.x
Google Scholar

Tokarski, T. (2005), Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce, PTE, Warszawa.
Google Scholar

Wong, D.W.S. (2004), The Modifiable Areal Unit Problem (MAUP), [in:] D.G. Janelle, B. Warf, K. Hansen (eds.), WorldMinds: Geographical Perspectives on 100 Problems, Springer Science Business Media, Dordrecht, pp. 571–575, https://doi.org/10.1007/978-1-4020-2352-1_93
Google Scholar

Opublikowane

2024-09-30

Jak cytować

Bal‑Domańska, B. (2024). W poszukiwaniu konwergencji dochodowej i idealnego podziału – przypadek regionów Unii Europejskiej. Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe, 27(3), 167–190. https://doi.org/10.18778/1508-2008.27.26

Numer

Dział

Artykuły