W poszukiwaniu konwergencji dochodowej i idealnego podziału – przypadek regionów Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1508-2008.27.26Słowa kluczowe:
wzrost gospodarczy, beta i sigma konwergencja, autokorelacja przestrzenna, regiony UEAbstrakt
W obszarze ekonomii i badań regionalnych badania konwergencji dochodów między krajami i regionami prowadzone są od lat 80. XX wieku. Na początku XXI w. ukazało się wiele artykułów poruszających kwestię konwergencji dochodowej krajów UE, co wiązało się m.in. z przystąpieniem w latach 2004–2007 dwunastu krajów do struktur Unii Europejskiej (UE). Inspiracją do przygotowania niniejszego opracowania była rozbieżność wniosków na temat występowania procesów konwergencji w różnych grupach regionów UE. Celem artykułu jest omówienie istniejącej wiedzy na temat procesów konwergencji gospodarczej regionów UE i poszerzenie jej o wyniki badań obejmujących okres 2000–2021. Uzyskane wyniki potwierdzają konwergencję dochodów w obrębie regionów UE, co przekłada się na zmianę geograficznego rozkładu dochodów w UE i powoli zacierające się granice między regionami krajów objętych procesem rozszerzenia 2004–2007 a krajami położonymi na południu i zachodzie UE. Jednocześnie nie odnotowano konwergencji w obrębie większości największych krajów UE oraz w ramach klubu regionów o rozwiniętym sektorze usług opartych na wiedzy.
Pobrania
Bibliografia
Andor, L. (2019), Fifteen Years of Convergence: East-West Imbalance and What the EU Should Do About It, “Intereconomics”, 54 (1), pp. 18–23, https://doi.org/10.1007/s10272-019-0785-4
Google Scholar
Baccaro, L., Benassi, Ch. (2017), Throwing out the ballast: growth models and the liberalization of German industrial relations, “Socio-Economic Review”, 15 (1), pp. 85–115, https://doi.org/10.1093/ser/mww036doi.org/10.1093/ser/mww036
Google Scholar
Bal-Domańska, B. (2011), Konwergencja w regionach Unii Europejskiej o różnym poziomie innowacyjności, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 176 (Taksonomia 18. Klasyfikacja i analiza danych – teoria i zastosowania), pp. 120–128.
Google Scholar
Bal-Domańska, B. (2014), Próba identyfikacji większych skupisk regionalnych oraz ich konwergencja, “Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 327 (207), pp. 285–293.
Google Scholar
Bal-Domańska, B. (2016), The Impact of Economic Crisis on Convergence Processes in European Union Regions, “Prague Economic Papers”, 25 (5), pp. 509–526, https://doi.org/10.18267/j.pep.574
Google Scholar
Barsby, S. (1969), Economic Backwardness and the Characteristics of Development, “Journal of Economic History”, 29 (3), pp. 449–472, https://doi.org/10.1017/S0022050700072429
Google Scholar
Batóg, J. (2010), Konwergencja dochodowa w krajach Unii Europejskiej. Analiza ekonometryczna, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Google Scholar
Baumol, W.J. (1986), Productivity Growth, Convergence, and Welfare, “American Economic Review”, 76, pp. 1072–1085.
Google Scholar
Baumont, C., Ertur, C., Le Gallo, J. (2003), Spatial Convergence Clubs and the European Regional Growth Process, 1980–1995, [in:] B. Fingleton (ed.), European Regional Growth. Advances in Spatial Science, Springer, Berlin–Heidelberg, pp. 131–158, https://doi.org/10.1007/978-3-662-07136-6_5
Google Scholar
Bernard, B.A., Jones, I.C. (1996), Technology and Convergence, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1037–1044, https://doi.org/10.2307/2235376
Google Scholar
Bernardelli, M., Próchniak, M., Witkowski, B. (2018), Konwergencja dochodowa w krajach UE: ujęcie miesięczne, “Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego”, 100, pp. 85–111.
Google Scholar
Bianco, D. (2010), Technology Diffusion or Capital Accumulation? An Empirical Assessment of Convergence in Manufacturing, “Quaderni di Dipartimento”, 114, https://www.econstor.eu/handle/10419/95295
Google Scholar
Bond, S., Hoeffler, A., Temple, J. (2001), GMM Estimation of Empirical Growth Models, “CEPR Press Discussion Paper”, 3048.
Google Scholar
Borys, M.M., Polgár, K., Zlate, A. (2008), Real convergence and the determinants of growth in EU candidate and potential candidate countries: a panel data approach, “Occasional Paper Series”, 86, European Central Bank.
Google Scholar
Cabral, R., Castellanos-Sosa, F.A. (2019), Europe’s income convergence and the latest global financial crisis, “Research in Economics”, 73 (1), pp. 23–34, https://doi.org/10.1016/j.rie.2019.01.003
Google Scholar
Caselli, F., Esquivel, G., Lefort, F. (1996), Reopening the convergence debate: A new look at cross-country growth empirics, “Journal of Economic Growth”, 1, pp. 363–389, https://doi.org/10.1007/BF00141044
Google Scholar
Chapman, S., Meliciani, V. (2017), Behind the Pan-European Convergence Path: The Role of Innovation, Specialisation and Socio-Economic Factors, “Growth and Change”, 48 (1), pp. 61–90, https://doi.org/10.1111/grow.12148
Google Scholar
Chocholatá, M., Furková, A. (2017), Does the location and the institutional background matter in convergence modelling of the EU regions?, “Central European Journal of Operations Research”, 25 (3), pp. 679–697, https://doi.org/10.1007/s10100-016-0447-6
Google Scholar
Ciołek, D. (2003), Badanie konwergencji krajów Europy Środkowo-Wschodniej z wykorzystaniem danych panelowych, Dynamiczne Modele Panelowe VIII Ogólnopolskie Seminarium Naukowe, Toruń.
Google Scholar
Cowen, T., Tabarrok, A. (2015), Modern Principles of Economics, Worth Publishers, New York.
Google Scholar
Coyle, D. (2014), GDP: A Brief but Affectionate History, Princeton University Press, Princeton, https://doi.org/10.1515/9781400873630
Google Scholar
Coyle, D. (2018), GDP: A Brief but Affectionate History, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Cutrini, E., Mendez, C. (2023), Convergence clubs and spatial structural change in the European Union, “Structural Change and Economic Dynamics”, 67, pp. 167–181, https://doi.org/10.1016/j.strueco.2023.07.009
Google Scholar
Czarny, B. (2000), Wzrost gospodarczy, “Bank i Kredyt”, November, pp. 34–48.
Google Scholar
Demertzis, M., Sapir, A., Wolff, G. (2019), Promoting sustainable and inclusive growth and convergence in the European Union, “Bruegel Policy Contribution Issue”, 7 [Policy Paper].
Google Scholar
Diaz del Hoyo, J.L., Dorrucci, E., Heinz, F., Muzikarova, S. (2017), Real Convergence in the Euro Area: A Long-Term Perspective, “Occasional Paper Series”, European Central Bank, https://doi.org/10.2139/ssrn.3082205
Google Scholar
Galor, O. (1996), Convergence?: Inferences from Theoretical Models, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1056–1069, https://doi.org/10.2307/2235378
Google Scholar
Gehlke, C.E., Biehl, K. (1934), Certain Effects of Grouping Upon the Size of the Correlation Coefficient in Census Tract Material, “Journal of the American Statistical Association”, 29 (185A), pp. 169–170, https://doi.org/10.1080/01621459.1934.10506247
Google Scholar
Glawe, L., Wagner, H. (2021), Divergence Tendencies in the European Integration Process: A Danger for the Sustainability of the E(M)U?, “Journal of Risk and Financial Management”, 14 (3), 104, https://doi.org/10.3390/jrfm14030104
Google Scholar
Gorzelak, G. (2009), Fakty i mity rozwoju regionalnego, “Studia Regionalne i Lokalne”, 2 (36), pp. 5–27.
Google Scholar
Ingianni, A., Žd’árek, V. (2009), Real Convergence in the New Member States: Myth or Reality?, “Journal of Economic Integration”, 24 (2), pp. 294–320, https://doi.org/10.11130/jei.2009.24.2.294
Google Scholar
Islam, N. (1995), Growth Empirics: A Panel Data Approach, “The Quarterly Journal of Economics”, 110 (4), pp. 1127–1170.
Google Scholar
Johnson, P.A., Durlauf, S.N., Temple J.R.W. (2005), Growth economics, [in:] P. Aghion, S. Durlauf (eds.), Handbook of Economic Growth, Vol. 1, part A, Elsevier, New York, pp. 555–677, https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01008-7
Google Scholar
Kapeller, J., Gräbner-Radkowitsch, C., Heimberger, P. (2019), Economic Polarisation in Europe: Causes and Policy Options/Wirtschaftliche Polarisierung in Europa Ursachen und Handlungsoptionen, Research Report, 440, https://www.jku.at/fileadmin/gruppen/108/ICAE_Working_Papers/wp99.pdf (accessed: 27.11.2023).
Google Scholar
Kijek, T., Kijek, A., Matras-Bolibok, A. (2022), Club Convergence in R&D Expenditure across European Regions, “Sustainability”, 14 (2), 832, https://doi.org/10.3390/su14020832
Google Scholar
Kubielas, S. (2009), Innowacje i luka technologiczna w gospodarce globalnej opartej na wiedzy. Strukturalne i makroekonomiczne uwarunkowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
Kusideł, E. (2013), Konwergencja gospodarcza w Polsce i jej znaczenie w osiąganiu celów polityki spójności, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, https://doi.org/10.18778/7525-877-6
Google Scholar
Lucas, R.E. (1988), On the mechanics of economic development, “Journal of Monetary Economics”, 22 (1), pp. 3–42, https://doi.org/10.1016/0304-3932(88)90168-7
Google Scholar
MacQueen, J.B. (1967), Some Methods for classification and Analysis of Multivariate Observations, [in:] Proceedings of 5th Berkeley Symposium on Mathematical Statistics and Probability, University of California Press, Berkeley, pp. 281–297.
Google Scholar
Mankiw, N., Romer, D., Weil, D. (1992), A Contribution to the Empirics of Economic Growth, “Quarterly Journal of Economics”, 107 (2), pp. 407–437, https://doi.org/10.2307/2118477
Google Scholar
Martin, C., Velazquez, F.J., Funck, B. (2001), European Integration and Income Convergence. Lessons for Central and Eastern European Countries, “World Bank Technical Papers”, 12 Aug 2001, https://doi.org/10.1596/978-0-8213-4994-6
Google Scholar
Moran, P.A.P. (1950), Notes on Continuous Stochastic Phenomena, “Biometrika”, 37 (1–2), pp. 17–23, https://doi.org/10.1093/biomet/37.1-2.17
Google Scholar
Moretti, E. (2021), The Effect of High-Tech Clusters on the Productivity of Top Inventors, “American Economic Review”, 111 (10), pp. 3328–3375, https://doi.org/10.1257/aer.20191277
Google Scholar
Muszyńska, J., Oczki, J., Wędrowska, E. (2018), Konwergencja dochodów gospodarstw domowych, “Wiadomości Statystyczne”, 11 (690), pp. 21–40.
Google Scholar
OECD (2018), Productivity and Jobs in a Globalised World: (How) Can All Regions Benefit?, OECD Regional Development Studies, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/9789264293137-en
Google Scholar
Openshaw, S. (1984), The Modifiable Areal Unit Problem, Concepts and Techniques in Modern Geography, Geo Books, Norwich.
Google Scholar
Petrović, P., Gligorić Matić, M. (2023), Manufacturing productivity in the EU: Why have Central and Eastern European countries converged and Southern EU countries have not?, “Structural Change and Economic Dynamics”, 65, pp. 166–183, https://doi.org/10.1016/j.strueco.2023.02.012
Google Scholar
Pina, Á., Sicari, P. (2021), Enhancing regional convergence in the European Union, “Economics Department Working Papers”, 1696, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/253dd6ee-en
Google Scholar
Porter, M. (1990), The Competitive Advantage of Nations, The Free Press, New York.
Google Scholar
Próchniak, M. (2006), Realna konwergencja typu beta (β) i sigma (σ) w świetle badań empirycznych, “International Journal of Management and Economics”, 20, pp. 74–91.
Google Scholar
Quah, D.T. (1996), Twin Peaks: Growth and Convergence in Models of Distribution Dynamics, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1045–1055, https://doi.org/10.2307/2235377
Google Scholar
Romer, P.M. (1986), Increasing Returns and Long Run Growth, “Journal of Political Economy”, 94 (5), pp. 1002–1037, https://doi.org/10.1086/261420
Google Scholar
Romer, P.M. (1990), Endogenous Technological Change, “Journal of Political Economy”, 98 (5), pp. 71–102, https://doi.org/10.1086/261725
Google Scholar
Sala-i-Martin, X.X. (1996), The Classical Approach to Convergence Analysis, “The Economic Journal”, 106 (437), pp. 1019–1036, https://doi.org/10.2307/2235375
Google Scholar
Savić, Z., Drvenkar, N., Drezgić, S. (2023), Convergence and economic integration of CEECs through EU regional policy system, “Economic Research – Ekonomska Istrazivanja”, 36 (3), 2188407, https://doi.org/10.1080/1331677X.2023.2188407
Google Scholar
Schmidt, C. (1997), Technology, convergence and growth in the European Union Book, “International Advances in Economic Research”, 2, pp. 255–269, https://doi.org/10.1007/BF02295253
Google Scholar
Sobala-Gwosdz, A. (2023), Pozycja miast jako ośrodków centralnych, Badania Obserwatorium Polityki Miejskiej, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa–Kraków, https://cwd.info.pl/wp-content/uploads/2023/06/Pozycja-miast-jako-osrodkow-centralnych.pdf (accessed: 27.11.2023).
Google Scholar
Solow, R. (1956), A Contribution to the Theory of the Economic Growth, “Quarterly Journal of the Economics”, 70 (1), pp. 65–94, https://doi.org/10.2307/1884513
Google Scholar
Swan, T. (1956), Economic Growth and Capital Accumulation, “Economic Record”, 32 (2), pp. 334–361, https://doi.org/10.1111/j.1475-4932.1956.tb00434.x
Google Scholar
Tokarski, T. (2005), Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce, PTE, Warszawa.
Google Scholar
Wong, D.W.S. (2004), The Modifiable Areal Unit Problem (MAUP), [in:] D.G. Janelle, B. Warf, K. Hansen (eds.), WorldMinds: Geographical Perspectives on 100 Problems, Springer Science Business Media, Dordrecht, pp. 571–575, https://doi.org/10.1007/978-1-4020-2352-1_93
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.