Czy sektor usług biznesowych opartych na wiedzy jest "crisis‑resilient", czy "crisis‑robust"? Badanie porównawcze krajów Unii Europejskiej

Abstrakt

Celem artykułu jest zbadanie crisis robustness oraz crisis resilience sektora KIBS. W pracy weryfikowana jest hipoteza, że sektor KIBS należy uznać raczej za crisis‑robust niż crisis‑resilient. Badanie obejmuje lata 2000–2021, podzielone na dwa okresy kryzysowe (globalny kryzys finansowy i pandemia COVID–19) oraz trzy okresy pozakryzysowe. Przedmiotem badania jest porównanie zmian w wartości dodanej i zatrudnieniu w różnych sektorach gospodarki oraz w wyróżnionych okresach. Badanie oparte jest na danych Eurostatu i odnosi się do krajów UE–27, co umożliwia porównanie krajów UE, a ponadto krajów członkowskich sprzed 2004 roku (UE–14 lub „stare” kraje UE) z krajami członkowskimi po 2004 roku (UE–13 lub „nowe” kraje członkowskie). Praca wnosi wkład w dotychczasowe badania poprzez wskazanie na konieczność odróżnienia pojęć crisis resilience i crisis robustness zarówno w badaniach naukowych, jak i w strategiach politycznych, a ponadto zwracania większej uwagi na kwestię crisis robustness. Wkładem pracy jest również wskazanie istotnego potencjału KIBS w zakresie budowania crisis resilience i crisis robustness w przedsiębiorstwach wykorzystujących KIBS oraz w całym systemie gospodarczym. Wyniki badania pokazują, że podsektory KIBS, tj. usługi komputerowe i informacyjne oraz profesjonalne, naukowe i techniczne są crisis robust, czego nie można powiedzieć o sektorze przetwórczym. Sektor KIBS utrzymał bardziej stabilny wzrost w okresach kryzysowych niż inne sektory usługowe. Usługi profesjonalne, naukowe i techniczne w Polsce wykazały się najbardziej stabilną tendencją wzrostową we wszystkich analizowanych okresach. Polska notowała również imponujący wzrost wartości dodanej w usługach komputerowych i informacyjnych w okresie pandemii, ale w całym analizowanym okresie inne kraje UE, np. Rumunia, osiągnęły lepsze rezultaty w tym obszarze.