Zapoznane dzieło Jana Styki w kościele ojców jezuitów w Łodzi

Krzysztof Stefański

doi:10.18778/2084-851X.15.03

Authors

Krzysztof Stefański Uniwersytet Łódzki, Instytut Historii Sztuki https://orcid.org/0000-0002-9686-7463

DOI:

https://doi.org/10.18778/2084-851X.15.03

Keywords:

religious painting of the 19th century, art of Łódź of the 19th century, Jan Styka, Juliusz Kunitzer

Abstract

The current church of the Jesuit fathers in Łódź (The Sacred Heart of Jesus) is the former Evangelical-Augsburg church of Saint John the Evangelist, built in 1880–1884. On its main altar there is a work by Jan Styka entitled Christ Teaching the Disciples and the Crowd, funded by one of the most famous industrialists from Łódź, Juliusz Kunitzer. The painting was created in 1885 and hung in the church in January of the following year. It aroused great interest in Łódź and Warsaw. Its raw artistic form was adapted to the requirements of Lutheran worship.

This probably resulted in the fact that when the church was taken over by the Jesuits in 1945, the painting was removed from the main altar and moved to the gallery, where it stayed for several decades. Interest in it came only at the end of the last century, when the renovation of the temple began. The painting underwent conservation and plans were made to hang it on the wall of the presbytery. However, they have not been implemented to date. The painting was kept in the Jesuit monastery for several years, and is now hung on the back wall of the chapel of St. Christopher. This high-class work of religious art, one of Styka’s best works, the fate of which is significant for the changes taking place in Poland after 1945, is still waiting to be appreciated and properly exposed.

References

ANDREWS 1974 – Keith Andrews, Die Nazarener, München 1974.
Google Scholar

ANGERSTEIN 1909 – Wilhelm Petrus Angerstein, Andenken an die Jubelfeste in der St. Johannisgemeinde zu Lodz am 8. und 10 Oktober, Lodz 1909.
Google Scholar

BADZIAK 1997 – Kazimierz Badziak, Juliusz Kunitzer – symbol Łodzi wielonarodowościowej i wielkoprzemysłowej, [w:] Polacy, Niemcy, Żydzi. Sąsiedzi dalecy i bliscy, red. Paweł Samuś, Łódź 1997, s. 192–228.
Google Scholar

CZAPLIŃSKI 1985 – Czesław Czapliński, The Styka Family Saga/Saga rodu Styków, New York 1985.
Google Scholar

Diecezja Łódzka… 1987 – Diecezja Łódzka. Terytorium, organizacja, duchowieństwo, Łódź 1987.
Google Scholar

DIETRICH [1934] – Joseph Dietrich, 50 Jahre göttlicher Barmherzigkeit. Festschrift anlässlich der 50-jährigen Jubiläums der evang.-luth. St. Johannisgemeinde zu Lodz, Łódź [1934].
Google Scholar

GALLWITZ 1981 – Klaus Gallwitz, Die Nazarener in Rom, Ausstellungskatalog, München 1981.
Google Scholar

German Masters 1981 – German Masters of the Nineteenth Century, red. Bradford D. Kelleher, Ausstellungskatalog des The Metropolitan Museum of Art, New York 1981.
Google Scholar

GRALIŃSKI 1952 – Tadeusz Graliński ks., Spis parafii i kościołów diecezji łódzkiej i krótki ich opis historyczny, „Wiadomości Diecezjalne Łódzkie” 1952, nr 10–11, s. 295–328.
Google Scholar

HOLLEIN/STEINLE 2005 – Max Hollein, Christa Steinle, Religion Macht Kunst. Die Nazarener. Katalog zur Ausstellung in der Schirn Kunsthalle Frankfurt, Köln 2005.
Google Scholar

HORNIG 1995 – Christian Hornig, Bloch, Carl Heinrich, [w:] Saur. Allgemeines Künstler Lexikon. Die Bildenen Künstler aller Zeiten und Völker, t. II: Biklar-Bobrov, red. M. Hartwig, et al., München–Leipzig 1995, s. 529–530.
Google Scholar

KACPRZAK 2015 – Dariusz Kacprzak, Kolekcje Ziemi Obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939 (Biblioteka Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, 6), Warszawa 2015.
Google Scholar

Kronika Łódzka 1885 – Kronika Łódzka, „Dziennik Łódzki” 1885, nr 255, s. 224.
Google Scholar

Kronika Łódzka 1886a – Kronika Łódzka, „Dziennik Łódzki” 1886, nr 9, s. 2.
Google Scholar

Kronika Łódzka 1886b – Kronika Łódzka, „Dziennik Łódzki” 1886, nr 10, s. 2.
Google Scholar

LUBOS-KOZIEŁ 2009 – Joanna Lubos-Kozieł, XIX-wieczne malarstwo religijne jako przedmiot badań historii sztuki, „Sacrum et Decorum”, 2009, t. II, s. 8–15.
Google Scholar

Lwów 2001 – Lwów. Ilustrowany przewodnik, red. Jurij Biriułow, Lwów–Wrocław 2001.
Google Scholar

MAŁACZYŃSKI 1930 – Aleksander Małaczyński, Jan Styka (szkic biograficzny) (odbitka z Księgi pamiątkowej II Gimnazjum im. Szajnochy we Lwowie), Lwów 1930.
Google Scholar

MARXEN-WOLSKA/WOLSKI 2000 – Ewa Marxen-Wolska, Jerzy Wolski, Malowidła w prezbiterium kościoła środowisk twórczych w Łodzi, [w:] Sztuka w Łodzi. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej z okazji 45. rocznicy łódzkiego Oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki w 575. rocznicę nadania Łodzi praw miejskich, 4–5 czerwca 1998 roku, red. Jadwiga Szewczyk, Łódź 2000, s. 99–104.
Google Scholar

MAZUREK 1935 – Franciszek Mazurek, Kościół i parafia św. Wojciecha w Kielcach (opis historyczno-prawny), Kielce 1935, s. 54–55.
Google Scholar

PEŁKA 1971 – Bolesław Pełka, Kunitzer Karol Juliusz, „Polski Słownik Biograficzny”, t. 16, z. 68, Wrocław 1971, s. 198–199.
Google Scholar

Pismo Święte 1983 – Pismo Święte Nowego Testamentu, w przekładzie z języka greckiego, opracował zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Wrocław 1983.
Google Scholar

RÉAU 1957 – Réau Louis, Iconographie de l’art chrétien, Paris 1957.
Google Scholar

SALVE 1886 – Salve, Z krainy piękna, „Biesiada Literacka” 1886, nr 2, s. 21.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.1292/jvms1885.1886.9_21

SCHINDLER 1982 – Herbert Schindler, Nazarener – Romantischer Geist und christliche Kunst im 19. Jahrhundert, Regensburg 1982.
Google Scholar

STEFAŃSKI 1999 – Krzysztof Stefański, Kościół ojców jezuitów p.w. Najświętszego Serca Jezusa w Łodzi. Dzieje i współczesność, Łódź 1999.
Google Scholar

STEFAŃSKI 2004 – Krzysztof Stefański, Problemy renowacji dziewiętnastowiecznej architektury sakralnej na przykładzie zabytków łódzkich, [w:] Dzieło sztuki a konserwacja. Materiały LII Ogólnopolskiej Sesji Naukowej SHS, Kraków 20–22 XI 2003, Kraków 2004, s. 251–273.
Google Scholar

STRAGIEROWICZ 2016 – Beata Stragierowicz, „Quo vadis” i zapomniane kapryjskie muzeum. W 120 rocznicę powieści Henryka Sienkiewicza, „Roczniki Sztuki Śląskiej” 2016, t. XXV, s. 261–272.
Google Scholar

STRZAŁKOWSKI 1991 – Jacek Strzałkowski, Artyści, zbieracze, obrazy, Łódź 1991.
Google Scholar

STYKA M./STYKA A. 1930/2005 – Maria Styka, Andrew Styka, Styka – The Art and Family Memories, [b.m.w.] 2005.
Google Scholar

SWANE [b.r.] – Swane Leo, Bloch Carl Heinrich, [w:] Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart…, red. Ulrich Thieme, Felix Becker, t. IV, Leipzig [b.r.], s. 120–121.
Google Scholar

TRZECIAK 1992 – Przemysław Trzeciak, Malarstwo włoskie XV wieku, [w:] Sztuka świata, t. V, red. Przemysław Trzeciak, Warszawa 1992, s. 165–216.
Google Scholar

TYSZKOWSKA 1986 – Krystyna Tyszkowska, Panorama Racławicka: 90 lat niezwykłych dziejów, Wrocław 1986.
Google Scholar

W kręgu Panoramy 1985 – W kręgu Panoramy Racławickiej, red. Bożena Steinborn, Wrocław 1985.
Google Scholar

http://wojciech-kielce.pl/o-parafii/historia-kosciola/ [dostęp: 4.01.2022].
Google Scholar