Prawa podatnika a stanowienie prawa podatkowego – wybrane zagadnienia

Włodzimierz Nykiel

doi:10.18778/1509-877X.2019.04.01

Autor

Włodzimierz Nykiel Profesor nauk prawnych, kierownik Katedry Prawa Podatkowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki

DOI:

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2019.04.01

Słowa kluczowe:

prawa podatnika, karta praw podatnika, tworzenie prawa podatkowego, legislacja, zasady tworzenia prawa

Abstrakt

Dobre funkcjonowanie mechanizmów finansowych państwa wymaga sprawnego prowadzenia polityki finansowej, w tym polityki podatkowej. Przewidywalność zmian prawa podatkowego stanowiących wyraz realizacji polityki znanej podatnikom jest zgodna z zasadą pewności prawa, gdyż istotnie redukuje ujemne konsekwencje braku stabilności. Jak wiadomo, posiedzenia Sejmu i Senatu są jawne. Jawne powinny być jednak także projekty przepisów prawa podatkowego, a nawet założenia owe projekty poprzedzające. Z jednej strony umożliwiłoby to, a co najmniej znacznie ułatwiło, przeprowadzenie odpowiednich konsultacji publicznych, z drugiej zaś redukowało niepewność podatników co do przyszłego prawa. W toku prac nad projektem należy dbać o poprawność języka prawnego i szanować zasady techniki prawodawczej. Konsultowanie i opiniowanie projektów przepisów podatkowych przez różne podmioty, w tym przez ekspertów, ma olbrzymie znaczenie dla prac ustawodawczych. Prowadzenie konsultacji z udziałem podatników, przedstawicieli organizacji społecznych, samorządowych i gospodarczych oraz samorządów zawodowych ma wpływ na jakość prawa i sprzyja odpowiedniemu wyważeniu interesu publicznego i prywatnego w prawie podatkowym. W przypadku niezrozumiałego przepisu, podatnika winna chronić zasada in dubio pro tributario. Przepis taki nie może być także podstawą zastosowania wobec podatnika sankcji. Do zasad podatkowych mających największe znaczenie z punktu widzenia praw podatnika należy zasada pewności. Pewność i bezpieczeństwo prawne podatnika ściśle wiążą się z zasadą lex retro non agit. Ważne są też zasady: ochrony praw nabytych i ochrony interesów w toku. Warto podkreślić, że projekt ustawy Karta Praw Podatnika wniesiony niedawno do Sejmu niemało miejsca poświęca przepisom dotyczącym stanowienia prawa podatkowego. Obserwacja praktyki dowodzi, że takie przepisy są potrzebne, gdyż przyczyniłyby się z jednej strony do poprawy jakości naszego prawa podatkowego, z drugiej zaś do wzmocnienia ochrony praw podatnika.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Baker P., Taxpayers’ Charters and a Taxpayers’ Charter for Europe, [w:] Protection of Taxpayer’s Rights, European, International and Domestic Tax Law Perspective, red. W. Nykiel, M. Sęk, Warszawa 2009.
Google Scholar

Baker P., Pistone P., Taxpayers’ Rights, General Report, IFA 2015.
Google Scholar

Bentley D., Taxpayers’ Rights: Theory, Origin and Implementation, Kluwer Law International 2007.
Google Scholar

Birk D., Steuerrecht, Heidelberg–München–Landsberg–Frechen–Hamburg 2011.
Google Scholar

Brzeziński B., Koncepcja praw podatnika i ich ochrony jako przedmiot badań naukowych, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2005, nr 1.
Google Scholar

Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
Google Scholar

Brzeziński B., Nykiel W., Zasady ogólne prawa podatkowego, „Przegląd Podatkowy” 2002, nr 3.
Google Scholar

Filipczyk H., Reguła intertemporalna klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania w świetle standardów konstytucyjnych, „Przegląd Podatkowy” 2016, nr 9.
Google Scholar

Gomułowicz A., Zasady podatkowe wczoraj i dziś, Warszawa 2001.
Google Scholar

Jędrzejewska K., Prof. Bralczyk: Fiskus oblewa egzamin z języka polskiego (wywiad), Gazeta Prawna.pl, 17.09.2018.
Google Scholar

Kmieciak Z., Procesowe gwarancje ochrony interesu podatnika, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2000, nr 1.
Google Scholar

Kosikowski C., Ustawa podatkowa, Warszawa 2006.
Google Scholar

Łączkowski W., Zasada lex retro non agit jako problem konstytucyjny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Sądownictwo konstytucyjne, „Studia i Materiały”, t. 2, z. 1, Warszawa 1996.
Google Scholar

Mariański A., Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika. Zasada prawa podatkowego, Warszawa 2011.
Google Scholar

Mastalski R., Tworzenie prawa podatkowego a jego stosowanie, Warszawa 2015.
Google Scholar

Nykiel W., Nowe przepisy dotyczące klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania – wybrane aspekty legislacyjne, [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego. Teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, t. 1, Warszawa 2019.
Google Scholar

Nykiel W., Sęk M., Standards, Trends and Challenges of National Tax Legislation, [w:] Tax Legislation. Standards, Trends and Challenges, red. W. Nykiel, M. Sęk, Warszawa 2015.
Google Scholar

Oniszczuk J., Podatki i inne daniny w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2001.
Google Scholar

Serwacki J., Polityka podatkowa, [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, Toruń 2009.
Google Scholar

Sęk M., Karta Praw Podatnika w polskim systemie podatkowym w świetle doświadczeń zagranicznych, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2018, nr 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2018.01.05

Strawiński P., Compliance. Prowadzenie biznesu w Polsce to brawura (wywiad z prof. A. Mariańskim, przewodniczącym Krajowej Rady Doradców Podatkowych), „Forbes”, 26.03.2020.
Google Scholar

Thuronyi V., Comparative Tax Law, The Hague–London–New York 2003.
Google Scholar

Wilk M., Potrzeba wprowadzenia Karty Praw Podatnika w Polsce, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2018, nr 1.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/1509-877X.2018.01.06

Wróblewski J., Zasady tworzenia prawa, Warszawa 1989
Google Scholar