Składka solidarnościowa jako podatek sprzeczny z zasadami konstytucyjnymi

Autor

DOI:

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2025.01.01

Słowa kluczowe:

składka solidarnościowa, podatek, Konstytucja RP, retroakcja, wywłaszczenie, równość opodatkowania, nadpłata

Abstrakt

W artykule rozważono zgodność przepisów o składce solidarnościowej z Konstytucją RP, traktując tę składkę jako podatek pomimo nadanej nazwy. Badanie wykazało rażącą niezgodność tych regulacji z kluczowymi zasadami konstytucyjnymi: po pierwsze – z zasadą niedziałania prawa wstecz, gdyż składka solidarnościowa obciąża dochody uzyskane przed wejściem ustawy w życie. Po drugie – naruszono zasadę powszechności i równości opodatkowania, gdyż pomimo generalnych kryteriów intencją było faktyczne obciążenie tylko jednego podmiotu. Po trzecie – indywidualny wymiar składki i opodatkowanie już osiągniętego dochodu naruszają zasadę ochrony prawa własności, sprawiając, że składka ta wykazuje cechy wywłaszczeniowe. W artykule uznano także, że organ administracji publicznej, urzeczywistniając zasadę bezpośredniego stosowania Konstytucji, powinien odmówić zastosowania rażąco niekonstytucyjnych przepisów, co prowadziłoby do uznania zapłaconej składki za nienależny podatek i nadpłatę podlegającą zwrotowi.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Google Scholar

Chybalski P., Komentarz do art. 123, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Google Scholar

Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dr. hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
Google Scholar

Krzywoń A., Podatki i inne daniny publiczne – podstawowe pojęcia konstytucyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2011, nr 2(35).
Google Scholar

Krzywoń A., Podatki i inne daniny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011.
Google Scholar

Nykiel W., Mariański A., Komentarz do art. 217, [w:] Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Google Scholar

Nykiel W., Sęk M., Karta Praw Podatnika. Nowy instrument ochrony praw polskiego podatnika, Łódź 2022, https://doi.org/10.18778/8220-833-7
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.18778/8220-833-7

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Składka solidarnościowa: mniejsze firmy jednak nie zapłacą, 2023, https://www.opzz.org.pl/aktualnosci/kraj/2023/07/skladka-solidarnosciowa-mniejsze-firmy-jednak-nie-zaplaca (dostęp: 19.05.2025).
Google Scholar

Orłowski J., Konstytucyjna zasada powszechności opodatkowania – wybrane zagadnienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2013, nr 22.
Google Scholar

Prejs E., Nadpłata podatku powstała w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Podatkowy” 2005, nr 5.
Google Scholar

Roszkiewicz J., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez organy administracji publicznej, „Przegląd Legislacyjny” 2015, nr 4(94).
Google Scholar

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej oraz o zmianie niektórych innych ustaw, 2023, Sejm RP IX kadencji, druk sejmowy nr 3487, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3487 (dostęp: 19.05.2025).
Google Scholar

Stenogram z 169. posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności Senatu RP, 2023, https://www.senat.gov.pl/prace/komisje-senackie/przebieg,10273,1.html (dostęp: 19.05.2025).
Google Scholar

Zaradkiewicz K., Komentarz do art. 21, [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2025-03-30

Jak cytować

Nykiel, W., Wilk, M., & Wirski, J. (2025). Składka solidarnościowa jako podatek sprzeczny z zasadami konstytucyjnymi. Kwartalnik Prawa Podatkowego, (1), 9–32. https://doi.org/10.18778/1509-877X.2025.01.01

Numer

Dział

Articles

PlumX metrics