Glosa do uchwały 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2023 r., sygn. III FPS 3/22

Jan Janukowicz; Wojciech Rudnik

doi:10.18778/1509-877X.2024.01.06

Autor

Jan Janukowicz https://orcid.org/0000-0001-8369-0761
Wojciech Rudnik Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Prawa i Administracji https://orcid.org/0000-0001-7176-1550

DOI:

https://doi.org/10.18778/1509-877X.2024.01.06

Słowa kluczowe:

wymóg udokumentowania, podatek od spadków i darowizn, zwolnienie dla osób najbliższych, opodatkowanie darowizny gotówkowej

Abstrakt

Uchwała 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2023 r. (sygn. III FPS 3/22) jest jednym z tych orzeczeń, które mają bezpośredni wpływ na codzienne funkcjonowanie wielu polskich rodzin. Przede wszystkim utrudnia realizację prawa do dokonania darowizny niepodlegającej opodatkowaniu. Uchwała wywiera również skutki w sferze prawnej. Pomimo dominującej linii orzeczniczej, liberalnie interpretującej art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, NSA wyraził odmienny pogląd. Celem niniejszej glosy jest krytyczna analiza argumentów przedstawionych we wspomnianej uchwale. Wnioski wynikające z wykładni językowej, celowościowej, a także systemowej prowadzą do zgoła innych spostrzeżeń. Przede wszystkim sam cel przepisu zidentyfikowany w uchwale nie odzwierciedla całościowo założeń ustawodawcy. Ponadto szczelność systemu podatkowego może zostać zabezpieczona także, gdy wpłaty na rachunek bankowy z odpowiednią adnotacją dokonuje sam obdarowany, po wcześniejszym przekazaniu pieniędzy w gotówce. Prawo przewiduje także wiele innych „instrumentów” gwarantujących bezpieczeństwo obrotu prawnego.

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Bajor B., Art. 66, [w:], Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych, red. L. Kociucki, J.M. Kondek, K. Królikowska, B. Bajor, Warszawa 2020.
Google Scholar

Barak A., Purposive Interpretation in Law, Princeton–Oxford 2005.
Google Scholar

Bielska-Brodziak A., Interpretacja tekstu prawnego na podstawie orzecznictwa podatkowego, Warszawa 2009.
Google Scholar

Bogucki S., Szczygieł J., Art. 1, [w:] Podatek od spadków i darowizn. Komentarz, red. G. Liszewski, P. Smoleń, K. Winiarski, S. Bogucki, J. Szczygieł, Warszawa 2021.
Google Scholar

Borszowski P., Art. 1, [w:] Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, red. K.J. Musiał, A. Nita, K. Stelmaszczyk Borszowska, J. Wantoch-Rekowski, P. Borszowski, Warszawa 2022.
Google Scholar

Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
Google Scholar

Florczak-Wątor M., Gołba F., Grabowski A., Michalska M., Argument teleologiczny (celowościowy), [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
Google Scholar

Gizbert-Studnicki T., Wykładnia celowościowa z perspektywy normatywnej, [w:] Wykłady w Trybunale Konstytucyjnym z lat 2011–2012, red. K. Budziło, Warszawa 2014.
Google Scholar

Isański M., Koszmarna uchwała NSA, 2023, https://www.rp.pl/opinie-prawne/art38165481-marek-isanski-koszmarna-uchwala-nsa (dostęp: 23.04.2023).
Google Scholar

Kamiński M., Pogorzelski O., Zakaz wykładni per non est, [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
Google Scholar

Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2020.
Google Scholar

Kopyściańska K., Kontrowersje wokół tzw. uszczelniania systemu podatkowego w kontekście ostatnich zmian odnoszących się do podatku od towarów i usług, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2017, nr 3, https://doi.org/10.18778/1509-877X.03.02
Google Scholar

Król M.Z., Wokół zagadnień bezpieczeństwa obrotu prawnego, [w:] Rozprawy z prawa prywatnego oraz notarialnego. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Maksymilianowi Pazdanowi, red. A. Dańko-Roesler, A. Oleszko, R. Pastuszko, Warszawa 2014.
Google Scholar

Moczydłowska W., Uchwała NSA: Darowizna pieniężna bez podatku tylko przelewem lub przekazem, 2023, https://www.prawo.pl/podatki/darowizna-pieniezna-bez-podatku-tylko-przelewem-lub-przekazem,520394.html (dostęp: 20.04.2023).
Google Scholar

Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2019.
Google Scholar

Rudnik W., Janukowicz J., Udokumentowanie dokonania darowizny jako warunek zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, „Przegląd Podatkowy” 2023, nr 2.
Google Scholar

Rudowski J., Instrumenty uszczelniające system podatkowy w praktyce orzeczniczej sądów administracyjnych, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2020, nr 4, https://doi.org/10.18778/1509-877X.2020.04.01
Google Scholar

Słownik języka polskiego PWN. R–Z, red. M. Szymczak, Warszawa 1998.
Google Scholar

Stecki L., Darowizna, Toruń 1998.
Google Scholar

Wrzecionek R., Pisemny „obrót prawny” – próba charakterystyki, „Rejent” 2021, nr 1(357).
Google Scholar

Wrzecionek R., Pojęcie obrotu prawnego – próba systematyki, „Dyskurs Prawniczy i Administracyjny” 2021, nr 1.
Google Scholar

Zakrzycki M., Naczelny Sąd Administracyjny wydaje negatywną dla podatników uchwałę w sprawie darowizn, 2023, https://akademialtca.pl/2023/03/naczelny-sad-administracyjny-wydaje-negatywna-dla-podatnikow-uchwale-w-sprawie-darowizn/ (dostęp: 20.04.2023).
Google Scholar

Zawadzka P., Art. 66, [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. A. Mikos-Sitek, P. Zapadka, Warszawa 2022.
Google Scholar

Zgoliński I., Art. 56, [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, red. A. Bułat, V. Konarska-Wrzosek, T. Oczkowski, I. Zgoliński, Warszawa 2021.
Google Scholar