Kilka uwag o szkodliwości konstrukcji idealnego zbiegu przestępstwa skarbowego i przestępstwa – z perspektywy karnoprocesowej
DOI:
https://doi.org/10.18778/1509-877X.2022.04.08Słowa kluczowe:
przestępstwo skarbowe, przestępstwo, idealny zbieg, postępowanie karne, oszustwo podatkoweAbstrakt
W artykule podjęto bardzo kontrowersyjny, zarówno w teorii, jak i w praktyce, problem zbiegu przestępstwa skarbowego i przestępstwa. Autor uważa tę konstrukcję za szkodliwą i naruszającą zasadę ne bis in idem. Wskazując na dominujący w orzecznictwie pogląd, że reguły wyłączania wielości ocen mają zastosowanie jedynie w wypadku zbiegu przepisów ustawy, natomiast nie stosuje się ich w razie idealnego zbiegu czynów zabronionych, o którym mowa w art. 8 § 1 k.k.s., autor przedstawia jego ujemne następstwa w perspektywie karnoprocesowej. Ujawniają się one przede wszystkim w możliwości dwukrotnego prowadzenia postępowania karnego przeciwko osobie uznanej za sprawcę czynu zabronionego, realizującego ustawowe znamiona czynu zabronionego stypizowanego w Kodeksie karnym skarbowym i w innej ustawie karnej. Może to mieć szczególne negatywne skutki dla osób, które przyznają się do popełnienia przestępstwa skarbowego dlatego, że chcą skorzystać z instytucji zaniechania ukarania sprawcy i tym samym jak najszybciej zakończyć prowadzone przeciwko nim postępowanie. Osobami takimi mogą być zaś nie tylko podatnicy lub osoby zarządzające podatnikami będącymi jednostkami organizacyjnymi, lecz także księgowi czy doradcy podatkowi.
Pobrania
Bibliografia
Ananicz S., Kadry kluczem do kontroli prokuratury, b.d., https://www.batory.org.pl/blog_wpis/kadry-kluczem-do-kontroli-prokuratury/ (dostęp: 25.03.2022).
Google Scholar
Artymiak G., O konstrukcji zbiegu idealnego – uwagi na tle uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2015, nr 1.
Google Scholar
Błachnio-Parzych A., Zbieg odpowiedzialności karnej i administracyjno-karnej jako zbieg reżimów odpowiedzialności represyjnej, Warszawa 2016.
Google Scholar
Błaszczyk M., Idealny zbieg czynów karalnych, [w:] Interdyscyplinarność – w nauce najciekawsze rzeczy dzieją się na styku różnych dziedzin. Księga Jubileuszowa Profesor Małgorzaty Król-Bogomilskiej, red. M. Błaszczyk, A. Zientara, Warszawa 2021.
Google Scholar
Doda Z., Rewizja nadzwyczajna w polskim procesie karnym, Warszawa 1972.
Google Scholar
Duda J., Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2013, z. 1.
Google Scholar
Gabriel-Węglowski M., Kmieciak R., Refleksje nad przyszłością prokuratury, b.d., https://lexso.org.pl/2020/05/26/refleksje-nad-przyszloscia-prokuratury/ (dostęp: 25.02.2022).
Google Scholar
Gmurek M., Polityczność „apolityczności”. Policja, CBA i prokuratura w „IV RP”, Warszawa 2018.
Google Scholar
Gryziak B., O quasi-karnej ewolucji sankcji podatkowych na przykładzie dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz odsetek za zwłokę (polsko-włoska analiza porównawcza), „Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych” 2020, nr 7.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.0501
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2006.
Google Scholar
Jezusek A., Należność publicznoprawna uszczuplona przestępstwem skarbowym jako korzyść majątkowa podlegająca przepadkowi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2017, z. 1.
Google Scholar
Kanarek J., Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013, z. 12.
Google Scholar
Kardas P., Zbieg przepisów ustawy w prawie karnym. Analiza teoretyczna, Warszawa 2011.
Google Scholar
Kardas P., Łabuda G., Zbieg przepisów kryminalizujących klasyczne oszustwo oraz oszustwa skarbowe, [w:] Zbieg przepisów oraz zbieg przestępstw w polskim prawie karnym, red. J. Majewski, Toruń 2006.
Google Scholar
Kardas P., Łabuda G., Razowski T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2017, Lex/el.
Google Scholar
Kowalski S., Uwagi o karnoprawnych kwalifikacjach wystawienia faktury w sposób nierzetelny, „Państwo i Prawo” 2019, z. 2.
Google Scholar
Liszewska A., Odpowiedzialność karna za wystawienie faktury w sposób nierzetelny lub używanie takiej faktury po nowelizacji Kodeksu karnego, „Przegląd Podatkowy” 2017, nr 9.
Google Scholar
Majewski J., Reguły wyłączania wielości ocen a konstrukcja idealnego zbiegu czynów zabronionych (przestępstw lub wykroczeń), „Palestra” 2015, nr 11–12.
Google Scholar
Majka P., Sankcje w prawie podatkowym, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2010.
Google Scholar
Majka P., Zbieg sankcji podatkowych i karnych w świetle Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, „Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu” 2021, nr 4, https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.021
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.12775/PBPS.2021.021
Maruchin W., Sankcje podatkowe i karne – razem czy osobno?, „Jurysta” 2004, nr 6.
Google Scholar
Mik B., Idealny zbieg czynów karalnych. Kilka refleksji na temat uwarunkowań i reperkusji uchwały Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, „Prokuratura i Prawo” 3013, nr 12.
Google Scholar
Nowak K., Działalność tzw. słupów w oszustwach VAT, Katowice 2017, niepublikowana rozprawa doktorska.
Google Scholar
Nowak P., Zbieg sankcji penalnej z sankcją administracyjną – de lege lata i postulaty de lege ferenda, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, z. 1.
Google Scholar
Pohl Ł., Zbieg przepisów ustawy i zbieg przestępstw – próba uporządkowania pojęć, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2005, nr 1.
Google Scholar
Rogalski M., Odpowiedzialność karna a odpowiedzialność administracyjna, „Ius Novum” 2014, nr specjalny.
Google Scholar
Sakowicz A., Zasada ne bis in idem w prawie karnym, Białystok 2011.
Google Scholar
Siwik Z., Systematyczny komentarz do ustawy karnej skarbowej. Część ogólna, Wrocław 1993.
Google Scholar
Spotowski A., Pomijalny (pozorny) zbieg przepisów ustawy i przestępstw, Warszawa 1976.
Google Scholar
Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia, Królowie życia w prokuraturze „dobrej zmiany”, Warszawa 2019, https://obserwatoriumdemokracji.pl/wp-content/uploads/2019/08/Kr%C3%B3lowie-%C5%BCycia-w-prokuraturze.pdf (dostęp: 25.03.2022).
Google Scholar
Szałkiewicz A., Administracyjne prawo karne – realna koncepcja czy złudna wizja?, „Studia Prawa Publicznego” 2014, nr 3.
Google Scholar
Szumiło-Kulczycka D., Prawo administracyjno-karne, Kraków 2004.
Google Scholar
Szwarc M., Łączne zastosowanie sankcji administracyjnych i karnych w świetle zasady ne bis in idem (uwagi na tle orzecznictwa ETPCz), „Państwo i Prawo” 2017, z. 12.
Google Scholar
Wilk L., Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2013 r., I KZP 19/12, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013, z. 7–8.
Google Scholar
Wilk L., Kwalifikacje prawne przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych związanych z obrotem fakturami i rachunkami, [w:] Problematyka obrotu fakturami wystawionymi w sposób nierzetelny. Zagadnienia prawa karnego materialnego i procesowego, red. S. Kowalski, H. Paluszkiewicz, O. Włodkowski, Warszawa 2019.
Google Scholar
Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
Google Scholar
Wolter W., Reguły wyłączania wielości ocen, Warszawa 1961.
Google Scholar
Zagrodnik J., Hierarchia odmian rodzajowych przebiegu procesu karnego skarbowego w świetle noweli wrześniowej, „Prokuratura i Prawo” 2015, nr 5.
Google Scholar
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
PlumX metrics
