Niepełnosprawność, młodość a aktywność zawodowa w świetle badań dotyczących młodych osób niepełnosprawnych w województwie podkarpackim

Autor

  • Monika Struck-Peregończyk Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Wydział Administracji i Nauk Społecznych, Katedra Nauk o Administracji, Zakład Polityki Publicznej

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.07

Słowa kluczowe:

młode osoby niepełnosprawne, rynek pracy, aktywność zawodowa, Podkarpacie

Abstrakt

Młode osoby niepełnosprawne znajdują się w szczególnej sytuacji na rynku pracy – w ich przypadku zbiegają się bowiem dwa czynniki ograniczające szanse na zdobycie zatrudnienia: młody wiek i ograniczenia sprawności. Podjęcie pracy w przypadku tej grupy osób wydaje się szczególnie istotne, gdyż oprócz zapewnienia niezależności finansowej pomaga ona w budowaniu poczucia własnej wartości oraz jest elementem nabycia statusu osoby dorosłej i podjęcia takich działań, jak np. opuszczenie domu rodzinnego i założenie własnej rodziny. W artykule poruszone zostały kwestie związane z aktywnością zawodową młodych osób niepełnosprawnych (w wieku 18–29 lat) – charakterystyka podejmowanego przez nie zatrudnienia oraz przyczyny bierności zawodowej i bezrobocia. Omówione zostały także takie zagadnienia, jak motywacje młodych osób niepełnosprawnych do podjęcia pracy zawodowej oraz stosunek do swojego młodego wieku i niepełnosprawności jako czynników różnicujących szanse na rynku pracy. Kwestie te przedstawione zostały na podstawie danych z ostatniego Narodowego Spisu Powszechnego oraz wyników badań przeprowadzonych przez autorkę, dotyczących sytuacji młodych osób niepełnosprawnych na rynku pracy w województwie podkarpackim. Artykuł kończą rekomendacje co do sposobów wspierania aktywności zawodowej młodych osób niepełnosprawnych.

Bibliografia

Bartkowski J., Giermanowska E., Kumaniecka-Wiśniewska A., Zakrzewska-Manterys E. (2007), Wnioski i rekomendacje, [w:] E. Giermanowska (red.), Młodzi niepełnosprawni o sobie. Rodzina, edukacja, praca, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 163–174.
Google Scholar

Burchard T. (2004), Aiming high: the educational and occupational aspirations of young disabled people, “Support for Learning”, Vol. 19, No. 4, s. 181–186.
Google Scholar

Burchard T. (2005), The education and employment of disabled young people. Frustrated ambition, Policy Press, Bristol.
Google Scholar

Byra S., Parchomiuk M. (2011), Satysfakcja z pracy u osób niepełnosprawnych o różnym poziomie identyfikacji z zawodem, „Polityka Społeczna”, nr 4, s. 20–26.
Google Scholar

CBOS (2008), Pracujący biedni. Komunikat z badań, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
Google Scholar

Emerson E., Honey A., Llewellyn G. (2008), The Well-Being and Aspirations of Australian Adolescents and Young Adults with a Long-term Health Condition, Disability or Impairment, Australian Research Alliance for Children and Youth, Canberra.
Google Scholar

Eurofund (2010), Active inclusion of young people with disabilities or health problems. Background paper, Dublin.
Google Scholar

Giermanowska E. (2007), Znaczenie pracy w życiu młodzieży niepełnosprawnej, [w:] E. Giermanowska (red.), Młodzi niepełnosprawni o sobie. Rodzina, edukacja, praca, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 81–109.
Google Scholar

Giermanowska E., Racław M. (2014), Niepełnosprawni absolwenci szkół wyższych ‒ nowy potencjał zawodowy czy narastający problem społeczny, „Folia Sociologica”, nr 50, s. 7–26.
Google Scholar

Giermanowska E., Kumaniecka-Wiśniewska A., Racław M., Zakrzewska-Manterys E. (2014), Niedokończona emancypacja – niepełnosprawni absolwenci szkół wyższych na rynku pracy, [w:] B. Gąciarz, S. Rudnicki (red.), Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej, Wydawnictwo Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków.
Google Scholar DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323519416

GUS (2012), Raport z wyników. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

GUS (2013), Ludność i gospodarstwa domowe. Stan i struktura społeczno-ekonomiczna, cz. I: Ludność, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Google Scholar

Jajor A., Zadrożna A. (2010), Zadowolenie osób niepełnosprawnych z pracy. Raport TNS OBOP dla Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, TNS OBOP, Warszawa.
Google Scholar

McLaughlin J., Monteith M., Sneddon H. (2001), A long and winding road to employment?: Disabled young people in Northern Ireland making the transition to adulthood, “Irish Journal of Applied Social Studies”, Vol. 2, Issue 3, s. 36–55.
Google Scholar

Piotrowski K. (2010a), Wkraczanie w dorosłość. Tożsamość i poczucie dorosłości młodych osób z ograniczeniami sprawności, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar

Piotrowski K. (2010b), Ocena perspektyw na przyszłość przez młode osoby z ograniczeniami sprawności, „Polityka Społeczna”, nr specjalny: Diagnoza potrzeb i podstawy interwencji społecznych na rzecz osób z ograniczeniami sprawności, s. 31–33.
Google Scholar

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, Dz. U. 2010, nr 82, poz. 537.
Google Scholar

Shah S. (2008), Young Disabled People. Aspirations, Choices and Constraints, Ashgate Publisher, Aldershot.
Google Scholar

Szczegółowy opis osi priorytetowych Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014– 2020 (2015), Warszawa, http://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/1960/SZOOP_PO_WER_14_20.pdf [dostęp: 5.10.2016].
Google Scholar

Szczupał B. (2008), Marginalizacja młodzieży niepełnosprawnej w procesie edukacji i zatrudnienia, [w:] P. Bury, D. Czajkowska-Ziobrowska, Edukacja bez granic – mimo barier. Przestrzeń tworzenia, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Biznesu, Poznań.
Google Scholar

Wigier M. et al. (2013), Pracodawcy Podkarpacia. Raport cząstkowy nr 3, Agrotec Polska, Rzeszów–Warszawa.
Google Scholar

ZUS (2016), Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych 2015, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Warszawa.
Google Scholar

Pobrania

Opublikowane

2017-03-30

Jak cytować

Struck-Peregończyk, M. (2017). Niepełnosprawność, młodość a aktywność zawodowa w świetle badań dotyczących młodych osób niepełnosprawnych w województwie podkarpackim. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (60), 87–110. https://doi.org/10.18778/0208-600X.60.07