The contemporary woman in family life and professional work – selected problems from the sociological and pedagogical perspective

Beata Maria Nowak; Joanna Wyleżałek

doi:10.18778/0208-600X.71.06

Autor

Beata Maria Nowak Prof., Chair of Education and Culture, Warsaw University of Life Sciences, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa https://orcid.org/0000-0002-9607-4500
Joanna Wyleżałek Prof., Chair of Sociology, Warsaw University of Life Sciences, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa https://orcid.org/0000-0003-3538-7439

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.71.06

Słowa kluczowe:

kobieta, rodzina, kariera zawodowa

Abstrakt

W artykule zaprezentowano przegląd badań i krytyczną analizę dotyczące statusu kobiet w życiu społecznym (rodzinnym i zawodowym), odnosząc się do teoretycznych pojęć dominujących w naukach społecznych w ostatnich dziesięcioleciach. Jednym z ważnych problemów współczesnego społeczeństwa wydaje się być wciąż uwarunkowany kulturowo, nierówny dostęp kobiet i mężczyzn do społecznie cenionych celów, czego przykładem są kariery naukowe kobiet, których specyfika została przedstawiona w końcowej części artykułu.

Bibliografia

Angier N. (2001), Kobieta: geografia intymna, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Google Scholar

Arendell T. (2000), Conceiving End Investigating Motherhood: The decade’s scholarship, “Journal of Marriage and the Family”, vol. 62, pp. 1192–1207.
Google Scholar

Bayes T. (1763), Essay Towards Solving a Problem in the Doctrine of Chances, “Philosophical Transactions”, vol. 53.
Google Scholar

Bem S.L. (1983), Gender Schema Theory and Its Implications for Child Development: Raising gender-schematic children in a gender-schematic society, “Sings”, vol. 8, pp. 598–616.
Google Scholar

Bem S.L. (2000), Męskość, Kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
Google Scholar

Birke L. (1992), Transforming Biology, [in:] H. Crowley, S. Himmelweit (eds.), Knowing Women: Feminism and knowledge, Polity Press, Cambridge.
Google Scholar

Blair-Loy M. (2001), Cultural Constructions of Family Schemas: The case of women finance executives, “Gender & Society”, vol. 15, pp. 687–709.
Google Scholar

Bleier R. (1984), Science and Gender, Pergamon Press, New York.
Google Scholar

Blood R.O., Wolfe D.M. (1960), Husbands and Wives, Free Press, New York.
Google Scholar

Blum D. (2000), Mózg i płeć: o biologicznych różnicach między kobietami i mężczyznami, Wydawnictwo Prószyński S-ka, Warszawa.
Google Scholar

Bonvillain N. (1998), Women and Men: Cultural constructs of gender, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Google Scholar

Coltraine S. (2000), Research on Household Labor: Modeling and measuring the social embeddeness of routine family work, “Journal of Marriage and the Family”, vol. 62, pp. 1208–1233.
Google Scholar

Conkey M.W. (1997), Men and Women in Prehistory: An archaeological challenge, [in:] C.B. Brettell, C.E. Sargent (eds.), Gender in cross-cultural perspective, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New York.
Google Scholar

Darling-Fisher C., Tiedje L.B. (1990), The Impact and Maternal Employment Characteristic on Fathers’ Participation in Child Care, “Family Relations”, vol. 39, pp. 20–26.
Google Scholar

Deutsch F.M. (1999), Halving in All: Haw equally shared parenting works, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar

Ehrenberg M. (1997), The Role of Women in Human Evolution, [in:] C.B. Brettell, C.E. Sargent (eds.), Gender in Cross-cultural Perspective, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New York.
Google Scholar

Eller C. (2000), The Myth of Matriarchal Prehistory, Beaco Press, Boston.
Google Scholar

Ferree M.M. (1991), The Gender Division of Labor in Two-earner Marriages, “Journal of Family Issues”, vol. 12, pp. 158–180.
Google Scholar

Gallagher S.K., Gerstel N. (2001), Connections and Constraints: The Effects of Children on Caregiving, “Journal of Marriage and Family”, vol. 63, issue 1, pp. 265–275.
Google Scholar

Gaś Z.B. (2003), Rodzina a profilaktyka, [in:] G. Soszyńska (ed.), Pomagać rodzinie. Problemy współczesnej rodziny w ujęciu psychologicznym, Specjalistyczna Poradnia Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin, Lublin.
Google Scholar

Gazzaniga M. (1992), Nature’s Mind, Basic Books, New York.
Google Scholar

Giza-Poleszczuk A. (2005), Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

GUS, retrieved from: https://stat.gov.pl/infografiki-widzety/infografiki/infografika-miedzynarodowy-dzien-kobiet-i-dziewczat-w-nauce,81,1.html?pdf=1 (accessed 21.07.2019).
Google Scholar

Hochschild A.R. (1997), The Time Bind: When work becomes home and home becomes work, Henry Holt and Company, New York.
Google Scholar

Jayakody R., Chatters L.M. (1997), Differences among African American Single Mothers: Marital status, living arrangements and family support, [in:] R.J. Taylor, J.S. Jackson, L.M. Chatters (eds.), Family Life in Black America, Sage, Thousand Oaks, CA.
Google Scholar

Kawula S. (2003), Mozaikowość rodziny. Szkic do portretu współczesnych form rodzinno-małżeńskich, Adiaphora, Olsztyn.
Google Scholar

Kawula S. (2006), Kształty rodziny współczesnej. Szkice familologiczne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar

Kawula S. (2009), Tendencje przemian rodziny w początkach XXI wieku, [in:] H. Marzec, Cz. Wiśniewski (eds.), Rodzina na początku III tysiąclecia – obraz przeszłości i teraźniejszości, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski.
Google Scholar

Kornacka-Skwara E. (2002), Psychologiczna analiza systemów rodzinnych mężczyzn bezrobotnych, praca doktorska napisana pod kierunkiem M. Braun-Gałkowskiej, KUL, Lublin.
Google Scholar

Krzysteczko H. (2006), Modele i wartości rodziny dawnej i współczesnej, [in:] W. Korzeniowska, U. Szuścik (eds.), Rodzina. Historia i współczesność, Impuls, Kraków.
Google Scholar

Kuczyńska A. (1992), Płeć psychologiczna. Podstawy teoretyczne, dane empiryczne oraz narzędzia pomiaru, “Przegląd Psychologiczny”, no. 2, pp. 237–247.
Google Scholar

Kudson-Martin C., Mahoney A.R. (1998), Language Process in the Construction of Equality in Marriage, “Family Relations”, vol. 47, pp. 81–91.
Google Scholar

Kwak A. (2009), Rodzina w społeczeństwie – obraz przeszłości i teraźniejszości, [in:] H. Marzec, Cz. Wiśniewski (eds.), Rodzina na początku III Tysiąclecia, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski.
Google Scholar

Lepalczyk I., Pilch T. (eds.) (1995), Pedagogika społeczna, Wydawnictwo Żak, Warszawa.
Google Scholar

Lepowsky M. (1994), Women, men and aggression in an egalitarian society, “Sex Roles”, vol. 30, issue 3–4, pp. 199–211.
Google Scholar

Lovejoy O. (1981), The Origins of Man, “Science”, vol. 211, issue 4480, pp. 341–350.
Google Scholar

Matuszewski P. (2017), Logika przekonań społecznych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
Google Scholar

Mikulska J. (1999), Role płciowe człowieka w cyklu życia. Przegląd koncepcji i badań, “Psychologia Wychowawcza”, no. 5, pp. 385–399.
Google Scholar

Młodożeniec M., Knapińska A. (2013), Czy nauka wciąż ma męską płeć? Udział kobiet w nauce, “Nauka”, no. 2.
Google Scholar

Naumiuk A. (2003), Edukacja i aktywizacja społeczna w organizacjach pozarządowych. Przykład ruchu United Way, Orthos, Warszawa.
Google Scholar

Neighbors H.W. (1997), Husbands, Wives, Family, and Friends: Sources of stress, sources of support, [in:] R.J. Taylor, J.S. Jackson, L.M. Chatters (eds.), Family Life in Black America, Sage, Thousand Oaks, CA.
Google Scholar

Parsons T. (1955), The American Family: Its relations to personality and to the social structure, [in:] T. Parsons, R.F. Bales (eds.), Family, Socialization and Interaction Process, Free Press, Glencoe, Il.
Google Scholar

Perkowska U. (1996), Kariery naukowe kobiet na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1904–1939, [in:] A. Żarnowska, A. Szwarc (eds.), Kobieta i kultura. Kobiety wśród twórców kultury intelektualnej i artystycznej w dobie rozbiorów i w niepodległym państwie polskim, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
Google Scholar

Plopa M. (1997), Stres rozwodowy i niektóre jego uwarunkowania, [in:] Z. Łoś, A. Oleszkowicz (eds.), Rozwój człowieka i jego zagrożenia w świetle współczesnej psychologii, Linea, Wrocław–Lublin.
Google Scholar

Plopa M. (2007), Psychologia rodziny. Teoria i badania, Impuls, Kraków.
Google Scholar

Porter K.H., Dupree A. (2001), Poverty Trends for Families Headed by Working Single Mothers, 1993 to 1999, Center on Budget and Policy Priorities, Washington, DC.
Google Scholar

Pyke K.D. (1994), Women’s Employed as Gift or Burden?, “Gender & Society”, vol. 8, pp. 73–91.
Google Scholar

Ranzetti C.M., Curran D.J. (2005), Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Seccombe K. (2000), Families in Poverty in the 1990s: Trends, causes, consequences, and lessons learned, “Journal of Marriage and the Family”, vol. 62, pp. 1094–1113.
Google Scholar

Shaywitz B.A. et al. (1995), Sex Differences in the Functional Organization of the Brain for Language, “Nature”, vol. 373.
Google Scholar

Shelton B.A. (1992), Women, Men and Time: Gender differences in paid work, housework and leisure, Ct: Greenwood, Westport.
Google Scholar

Szczepański J. (1970), Podstawowe pojęcia socjologii, PWN, Warszawa.
Google Scholar

Tanner N., Zihlman A. (1976), Women in Evolution. Part I: Innovation and selection in human origins, “Signs”, vol. 1, pp. 585–608.
Google Scholar

Thompson L., Walker A.J. (1989), Women and Men in Marriage the Construction of Teen Romance, [in:] C. Vance (ed.), Exploring Female Sexuality, Routledge and Kegan Paul, London.
Google Scholar

Tyszka Z. (2001), Rodzina współczesna – jej geneza i kierunki przemian, [in:] M. Ziemska (ed.), Rodzina współczesna, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Wilk J. (2002), Pedagogika rodziny. Zagadnienia wybrane, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Google Scholar

Wiśniewski P. (2012), (Nie)zrównane kobiety w systemie nauki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Google Scholar