Kontrolowanie formy ciężarnego ciała
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.58.05Słowa kluczowe:
ciało ciężarne, dyskurs, kontrola, estetyka, kobiecośćAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie głównych dyskursów kontrolujących ciężarne ciało – biomedycznego i estetycznego − oraz ich internalizacji. Pierwszy z nich powiązany jest z medykalizacją ciała podczas ciąży i skupia się na jego nadzorowaniu z perspektywy zdrowia i życia dziecka. Drugi, na którym koncentruje się autorka artykułu, dotyczy wizerunku i odnosi się do wzorców kobiecości. Artykuł opiera się na wywiadach pogłębionych, przeprowadzonych z ciężarnymi kobietami w wieku 28–40 lat. Wyniki badań własnych, poparte literaturą przedmiotu, wskazują, że czas ciąży nie uwalnia kobiet od presji ucieleśnienia ideałów kobiecości, wywieranej przez inne kobiety, lekarzy i media, a sam czas ciąży traktowany jest jako tymczasowa forma ucieleśnienia, po której ciało, dzięki podejmowanym przez dziewięć miesięcy praktykom, powinno wrócić do „normy”.
Bibliografia
Alcalde M.C. (2011), ‘To make it through each day still pregnant’: pregnancy bed rest and the disciplining of the maternal body, “Journal of Gender Studies”, Vol. 20, No. 3, September, s. 209–221.
Google Scholar
Betterton R. (2006), Promising Monsters: Pregnant Bodies Artistic Subjectivity, and Maternal Imagination, “Hypatia”, Vol. 21, No.1, s. 80–100.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1527-2001.2006.tb00966.x
Bordo S. (1993), Unbearable Weight. Feminism, Western Culture and the Body, University of California Press, Berkeley.
Google Scholar
O’Brien Hallstein D.L. (2011), She gives birth, she’s wearing a bikini: mobilizing the postpregnant celebrity mom body to manage the post-second wave crisis in femininity, “Women’s Studies in Communication”, Vol. 34, No. 2, s. 111–138.
Google Scholar
Brooks-Gardner C. (2003), Pregnant women as social problem, [w:] D.R. Loseke, J. Best (eds.), Social problems: Constructionist readings, Aldine De Gruyter, New York, s. 188–195.
Google Scholar
Brubaker S.J. (2007), Denied, embracing, and resisting medicalization, “Gender and Society”, Vol. 21, No. 4, s. 528–552.
Google Scholar
Charles N., Kerr M. (1986), Food for feminist thought, “Sociological Review”, Vol. 34, No. 3, s. 537–572.
Google Scholar
Copelton D.A. (2010), Eating for two: How pregnant women neutralize nutritional deviance, [w:] A. Thio, T.C. Calhoun, A. Conyers (eds.), Readings in deviant behavior (6th ed.), Allyn and Bacon, Boston, s. 335–341.
Google Scholar
Cummins M. W. (2014), Reproductive Surveillance: The Making of Pregnant Docile Bodies, “Kaleidoscope”, Vol. 13, s. 33–51.
Google Scholar
Cunningham H. (2002), Prodigal bodies: pop culture and post-pregnancy, “Michigan Quarterly Review”, Vol. 41, No. 3, http://hdl.handle.net/2027/spo.act2080.0041.314 [dostęp: 7.08.2016].
Google Scholar
Draper J. (2003), Blurring, moving and broken boundaries: men’s encounters with the pregnant body, “Sociology of Health and Illness”, Vol. 25, s. 743–767.
Google Scholar
Dworkin S.L., Wachs F.L. (2004), Body panic: gender, health and the selling of fitness, New York University Press, New York.
Google Scholar
Earle S. (2003), Bumps and boobs: Fatness and women’s experiences of pregnancy, “Women’s Studies International Forum”, Vol. 26, No. 3, s. 245–252.
Google Scholar
Edin K., Kefalas M. (2005), Promises I Can Keep: Why Poor Women Put Motherhood Before Marriage, University of California Press, Berkeley−Los Angeles.
Google Scholar
Fox B. (2006), Motherhood as a Class Act: The Many Ways in Which ‘‘Intensive Mothering’’ Is Entangled with Social Class, [w:] B. Fox, Social Reproduction, McGill-Queen’s University Press, Montreal, s. 231–262.
Google Scholar
Foucault M. (1993), Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Wydawnictwo SPACJA, Warszawa.
Google Scholar
Gibas M. (2014), Pomiędzy sacrum a profanum – dychotomiczny charakter kobiecego ciała i jego wpływ na konstruowanie tożsamości kobiet rodzących, [w:] K. Wódz, J. Klimczak (red.), O współczesnych praktykach genderyzacji ciała, Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 78–107.
Google Scholar
Glaser B. (1978), Theoretical Sensitivity, The Sociology Press, San Francisco.
Google Scholar
Glaser B.G., Strauss A.L. (1967), The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research, Aldine Publishing Company, Chicago.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1097/00006199-196807000-00014
Gow R., Lydecker J.A., Lamanna J.D., Mazzeo S.E. (2012), Representations of celebrities’ weight and shape during pregnancy and postpartum: a content analysis of three entertainment magazine websites, “Body Image”, Vol. 9, No. 1, s. 172–175.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2011.07.003
Graff A. (2008), Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, W.A.B, Warszawa.
Google Scholar
Hays S. (1998), The Cultural Contradictions of Motherhood, Yale University Press, New Haven, CT.
Google Scholar
Hryciuk R.E., Korolczuk E. (red.) (2012), Pożegnanie z Matką-Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511175
Jakubowska H. (2008), Ciało biologiczne w interakcjach społecznych – pomiędzy napiętnowaniem a akceptacją, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 195–213.
Google Scholar
Jakubowska H. (2016), Doświadczanie ciężarnego ciała jako ciała przekraczającego granice – studium socjologii ucieleśnienia, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 12, nr 4, s. 100–117.
Google Scholar
Konecki K. (2008), Wizualna teoria ugruntowana. Rodziny kodowania wykorzystywane w analizie wizualnej, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 3, http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/archive_pl.php [dostęp: 1.04.2016].
Google Scholar
Lupton D. (2012), ‘Precious cargo’: foetal subjects, risk and reproductive citizenship, “Critical Public Health”, Vol. 22, No. 3, s. 329–340.
Google Scholar
Majka-Rostek D. (2010). Wizerunki ciężarnego ciała, [w:] E. Banaszak, P. Czajkowski (red.), Corpus delicti − rozkoszne ciało. Szkice nie tylko z socjologii ciała, Difin, Warszawa, s. 187–203.
Google Scholar
Marshall H., Woollett A. (2000), Fit to reproduce? The regulative role of pregnancy texts, “Feminism and Psychology”, Vol. 10, No. 3, s. 351–366.
Google Scholar
Nash M. (2005). Oh baby, baby: (Un)veiling Britney Spears’pregnant body, “Michigan Feminist Studies”, Fall 2005–Spring 2006, s. 27–49.
Google Scholar
Nash M. (2012), Making ‘postmodern’ mothers: pregnant embodiment, baby bumps and body image, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
Google Scholar
Nash M. (2015), Shapes of motherhood: exploring postnatal body image through photographs, “Journal of Gender Studies”, Vol. 24, No. 1, s. 18–37.
Google Scholar
Neiterman E. (2013), Pregnant Bodies in Social Context: Natural, Disruptive, and Unrecognized Pregnancy, “Symbolic Interaction”, Vol. 36, Issue 3, s. 335–350.
Google Scholar
Oliver K. (2010), Motherhood, Sexuality, and Pregnant Embodiment: Twenty-Five Years of Gestation, “Hypatia”, Vol. 25, No. 4, s. 760–770.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1527-2001.2010.01134.x
Richardson P. (1990), Women’s experience of body change during normal pregnancy, “Maternal and Child Nursing Journal”, Vol. 19, No. 2, s. 93–111.
Google Scholar
Walczewska S. (1999), Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce, Wydawnictwo eFka, Kraków.
Google Scholar
Wiles R. (1994). ‘I’m not fat, I’m pregnant’: The impact of pregnancy on fat women’s body image, [w:] S. Wilkinson, C. Kitzinger (eds.), Women and health: Feminist perspectives, Taylor and Francis, London, s. 33–48.
Google Scholar
Woliver L. R. (2002), The political geographies of pregnancy, University of Illinois, Urbana, Il.
Google Scholar
Young I.M. (1990), Throwing like a Girl and Other Essays in Feminist Philosophy and Social Theory, Indiana University Press, Bloomington−Indianapolis.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
