Dyskurs o imigrantach. Strategie argumentacyjne w polskich tygodnikach opinii

Autor

  • Marcin Kotras University of Łódź, Faculty of Economics and Sociology, Department of Sociology of Politics and Morality

DOI:

https://doi.org/10.18778/0208-600X.59.04

Słowa kluczowe:

imigranci, kryzys migracyjny, podziały społeczne, dyskurs, tygodniki opinii

Abstrakt

W artykule podjęty został problem różnych strategii argumentacyjnych w obrębie dyskursu o imigrantach. W pierwszej części znalazł się krótki opis zjawiska imigracji w Polsce. Kolejna część to wyjaśnienie głównych metodologicznych założeń (społeczne reprezentacje, ramowanie) oraz użytych w analizie kategorii analitycznych. W głównej części artykułu zaprezentowano wyniki badania. Koncentrują się one na różnych typach strategii argumentacyjnych obecnych w tygodnikach „III RP” i „IV RP”. Wnioski z badań wskazują na sprzeczność i antagonizmy między dwoma typami narracji o imigrantach i o proponowanych rozwiązaniach kryzysu. W ostatniej części tekstu zawarto tezy mówiące o tym, że „sprawa” imigrantów jest jednym z kluczowych czynników podtrzymujących podziały społeczne, zwłaszcza jeśli powiąże się ją z postawami społecznymi wobec modernizacji i transformacji systemowej.

Bibliografia

Alexander J.C. (2010), Znaczenia społeczne: studia z socjologii kulturowej, trans. S. Burdziej, J. Gądecki, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
Google Scholar

Badora B. (2016), Stosunek do przyjmowania uchodźców po ogłoszeniu nowej propozycji Komisji Europejskiej dotyczącej reformy polityki azylowej, Komunikat z badań nr 79, CBOS.
Google Scholar

Benford R. D., Snow D. A. (2000), Framing Process and Social Movements: An Overview and Assessment, “Annual Review of Sociology”, Vol. 26, pp. 611–639.
Google Scholar

Benhabib S. (2003), Trzy modele przestrzeni publicznej, „Krytyka Polityczna”, Vol. 3. Burszta W. (2013), Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle, Vol. 1, Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
Google Scholar

Czyżewski M., Franczak K., Nowicka M., Stachowiak J. (eds.) (2014), Dyskurs elit symbolicznych: próba diagnozy, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa.
Google Scholar

Durkheim E. (2010), Elementarne formy życia religijnego: system totemiczny w Australii, tłum. A. Zadrożyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Fairclough N. (2001), Language and power, 2nd edition, Longman, Harlow, Eng.‒New York.
Google Scholar

Franczak K. (2014a), Medialne objaśnienia kryzysu gospodarczego w perspektywie framing analysis, [in:] M. Czyżewski, K. Franczak, M. Nowicka, J. Stachowiak (eds.), Dyskurs elit symbolicznych, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa, pp. 91–122.
Google Scholar

Franczak K. (2014b), Perspektywa „framing analysis” ‒ oferta analityczna dla badań nad dyskursem?, „Przegląd Socjologiczny”, nr 63 (3), pp. 135–156.
Google Scholar

Hall S. (2005), The rediscovery of “ideology”: return of the repressed in media studies, [in:] M. Gurevitch , T. Bennet, J. Curran, J. Woollacott (eds.), Culture, society and the media, Routledge, London‒New York.
Google Scholar

Krakowiak T. (2014), Kilka uwag na temat kształtowania się współczesnej kultury politycznej, „Władza Sądzenia”, nr 4, pp. 65–101.
Google Scholar

Kubala K. (2015), Obrazy Okrągłego Stołu w 25. rocznicę rozmów w Magdalence. Modele wyjaśniania i oceny obecne w polskim dyskursie prasowym, „Przegląd Socjologiczny”, nr 64 (2), pp. 131–155.
Google Scholar

Moscovici S. (1973), Forward, [in:] C. Herzlich (ed.), Health and Illness: A social psychological analysis. Acadamic Press, London.
Google Scholar

Moscovici S. (1984), The Phenomenon of Social Representations, [in:] R. M. Farr, S. Moscovici (eds.), Social representations, Cambridge University Press, Editions de la Maison des Sciences de l’Homme, Cambridge [Cambridgeshire]‒New York‒Paris.
Google Scholar

Nowak M., Pluciński P. (red.) (2011), O miejskiej sferze publicznej: obywatelskość i konflikty o przestrzeń, wyd. 1, Korporacja „Ha!art”, Kraków.
Google Scholar

Ost D. (2007), Klęska „Solidarności”: gniew i polityka w postkomunistycznej Europie, tłum. H. Jankowska, Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa.
Google Scholar

Pluwak A. (2009), Geneza i ewolucja pojęcia framing w naukach społecznych, „Global Media Journal ‒ Polish Edition”, Vol. 1, No. 5.
Google Scholar

Rawls J. (2001), Prawo ludów, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Google Scholar

Reisigl M. (2010), Dyskryminacja w dyskursach, „Tekst i Dyskurs ‒ Text und Diskurs”, nr 3, pp. 27–61.
Google Scholar

Reisigl M. (2011), Analiza retoryki politycznej, [in:] R. Wodak, M. Krzyżanowski (red.), Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, tłum. D. Przepiórkowska, Oficyna Wydawnicza Łośgraf, Warszawa, pp. 151–186.
Google Scholar

Silverman D. (2007), Interpretacja danych jakościowych: metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, tłum. M. Głowacka-Grajper, J. Ostrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Trutkowski C. (2000), Społeczne reprezentacje polityki, wyd. 1, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
Google Scholar

Urząd ds. Cudzoziemców (2015), Informacja Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców o stosowaniu w roku 2015 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 2003, nr 128, poz. 1176 z późn. zm. w zakresie realizacji zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej wynikających z Konwencji Genewskiej dotyczącej statusu uchodźców oraz Protokołu Nowojorskiego dotyczącego statusu uchodźcy.
Google Scholar

Van Dijk T.A., Grochowski G., Dobrzyńska T. (2001), Dyskurs jako struktura i proces: praca zbiorowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Wasilewski J. (2012), Opowieści o Polsce: retoryka narracji, studio headmade, Warszawa.
Google Scholar

http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/najpopularniejsze-tygodniki-w-polsce-ranking
Google Scholar

UNHCR (2016), Global Trends. Force Displacement in 2015, http://www.reliefweb.in.report/word/unhcr-global-trends-forced-displacemend.2015
Google Scholar

Giziński J. Mur Wyszehradzki, „Wprost”, 37/2015
Google Scholar

Giziński J., Oblężenie Europy, „Wprost”, 36/2015
Google Scholar

Giziński J., Okropny los dzieci, „Wprost”, 10/2016
Google Scholar

Górny G., Obrona unijnego prawa, „W Sieci”, nr 37/2015
Google Scholar

Górny G., Viktor Orban. Dzielny obrońca starej Europy, „W Sieci”, 39/2015
Google Scholar

Grabek M., Polska nie gotowa na uchodźców, „Wprost”, 10/2016
Google Scholar

Gumowska A., Antymuslim robi się modny, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Gumowska A., Uchodźcę chętnie ugoszczę, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Kacewicz M., Ci co przynoszą wojnę, „Newsweek”, 17/2016
Google Scholar

Kacewicz M., Opowieści spod zasieków, „Newsweek”, 37/2015
Google Scholar

Kacewicz M., Tempelhof, „Newsweek”, 52/2015
Google Scholar

Kaczyński J., Porządek miłosierdzia, „W Sieci”, 38/2015 (fragments of parliamentary speech reprint)
Google Scholar

Kaleta S., Iluzoryczna asymilacja, „Wprost”, 37/2015
Google Scholar

Kalukin R., Kochający inaczej, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Karpiuk D. [interview with Andrzej Mencwel], Wyziewy czarnej sotni, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Kim R. [interview with Szymon Hołownia], Rachunek sumienia, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Kim R., Lis E., Wcześniej się to nie zdarzało, „Newsweek”, 48/2015
Google Scholar

Kim R., Lis E., Wiadomo kto wróg, „Newsweek”, 18/2016
Google Scholar

Kostrzewa-Zorbas G., Amerykańskie marzenie, „W Sieci”, 37/2015
Google Scholar

Kowalczyk P., Ludzka powódź, „Polityka”, 18/2015
Google Scholar

Kto pomoże uchodźcom, „Wprost”, 37/2015 (members of parliament answering the questionnaire prepared by magazine)
Google Scholar

Lis T., Hańba domowa, „Newsweek”, 38/2015
Google Scholar

Lis T., Wstyd Polsko, „Newsweek”, 37/2015
Google Scholar

Marczuk B. [interview with prof. Krystyna Iglicka-Okólska], Likwidacja Schengen nie jest dla nas straszna, „Wprost”, 37/2015
Google Scholar

Mazuś M ., Bilet bez miejscówki, „Polityka”, 38/2015
Google Scholar

Michalski C., Polityka strachu, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Narbutt M., Lekcja Simona Mola, „W Sieci”, 38/2015
Google Scholar

Nykiel M., Platforma i ład miłowania, „W Sieci”, 39/2015
Google Scholar

Nykiel M., Polska w turbanie, „W Sieci”, 37/2015
Google Scholar

Ostrowski M., Nie uchodzi nie pomóc, „Polityka”, 38/2015
Google Scholar

Pawlicki J. [interview with Cornelius Ochmann], Niemcy otwarte, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Pawlicki J. [interview with Francesca Borri], Ucieka elita, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Pawlicki J., Ludzkie tsunami, „Newsweek”, 36/2015
Google Scholar

Pawlicki J., Więzienie Afryki, „Newsweek”, 35/2015
Google Scholar

Pawlicki M., Polacy widzą dalej, „W Sieci”, 38/2015
Google Scholar

Rybińska A., Piekło Europy, „W Sieci”, 7/2016
Google Scholar

Semka P., Utopia Teutonica, „Do Rzeczy”, 38/2015
Google Scholar

Staniszewski M. [interview with Miriam Shaded], Zdelegalizujmy Islam, 10/2016
Google Scholar

Szalat T., Szariat po szwedzku, „Polityka”, 39/2015
Google Scholar

Szostkiewicz A., Pislamista. Arab wyborczy, „Polityka”, 39/2015
Google Scholar

Szymnowski M., Orban ratuje Węgry, „Do Rzeczy”, 38/2015
Google Scholar

Śmigulec A., U nas w domu, „Newsweek”, 39/2015
Google Scholar

Święchowicz M., Jak pachnie strach, „Newsweek”, 6/2016
Google Scholar

Terllikowski T., Uchodźcy w praktyce, „Do Rzeczy”, 39/2015
Google Scholar

Warzecha Ł., Imigranci i polskie wybory, „W Sieci”, 39/2015
Google Scholar

Wildstein B., Bliski Wschód, Europa, Polska, „W Sieci”, 38/2015
Google Scholar

Wildstein B., Czy Europa chce popełnić samobójstwo?, „W Sieci”, 7/2016
Google Scholar

Winnicka E. [interview with Krystyna Karczewska], Kolorowanie biało-czerwonego, „Polityka”, 46/2015
Google Scholar

Wójcik Ł., Ci obcy, „Polityka”, 37/2015
Google Scholar

Wróblewski J., Co czuje uchodźca, „Polityka”, 45/2015
Google Scholar

Zagner A. [interview with Paweł Krzysiek], Za tą ciemnością są ludzie, „Polityka”, 18/2016
Google Scholar

Ziemkiewicz R.A., Kwadratura imigracji, „Do Rzeczy”, 37/2015
Google Scholar

Ziemkiewicz R.A., To najeźdźcy, „Do Rzeczy”, 38/2015
Google Scholar

Opublikowane

2016-12-30

Jak cytować

Kotras, M. (2016). Dyskurs o imigrantach. Strategie argumentacyjne w polskich tygodnikach opinii. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, (59), 59–80. https://doi.org/10.18778/0208-600X.59.04