Transformacja polskiej polityki społecznej a członkostwo w Unii Europejskiej
DOI:
https://doi.org/10.18778/0208-600X.56.01Słowa kluczowe:
polityka społeczna, polityka rodzinna, modernizacja, transformacjaAbstrakt
Polska polityka społeczna została ukształtowana na gruncie głębokich zmian systemowych, jakie dokonały się w kraju na początku lat 90. XX w. Pogłębiający się kryzys polityczny i ekonomiczny, otwarty konflikt społeczny doprowadził do załamania się ustroju i rozpoczęcia przekształceń w formie transformacji systemowej. Przejście od socjalistycznego systemu gospodarowania, opartego na własności państwa oraz centralnym planowaniu i zarządzaniu gospodarką, do kapitalistycznego systemu rynkowego spowodowało radykalne zmiany we wszystkich strukturach państwa. Konieczna była reorganizacja polityczna, ekonomiczna i społeczna kraju na poziomie: zarządzania instytucjami, organizacji zasad działania gospodarki, a także relacji wewnątrzspołecznych. Natomiast okres akcesyjny przed członkostwem w Unii Europejskiej to transformacja, mająca na celu: ekonomiczne ustabilizowanie gospodarki krajowej, dokonanie przekształceń w sferze prawno-instytucjonalnej oraz nawiązanie współpracy ekonomicznej i politycznej z państwami Europy Zachodniej. Kumulacja różnych politycznych, ekonomicznych i społecznych czynników zdeterminowała kierunek procesu transformacyjnego i modernizacyjnego w Polsce przełomu wieków, ale także ukształtowała nowe przesłanki konceptualizowania zadań i celów polityki społecznej. A zatem pytanie brzmi: w jakim stopniu kolejne procesy modernizacyjne zmieniły politykę społeczną, realizowaną w Polsce, w czasie odchodzenia od modelu socjalistycznego i dochodzenia do Europejskiego Modelu Społecznego?
Bibliografia
Balcerzak-Paradowska B. (1999), Polityka rodzinna. Między dwoma modelami, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Belka M., Trzeciakowski W. (red.) (1997), Dynamika transformacji polskiej gospodarki, Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, Wyd. Poltext, Warszawa.
Google Scholar
Borkowski T. (1993), Social policies in a time of transformation, Wyd. Goethe-Institut, Kraków.
Google Scholar
Deacon B. (2000), Eastern European Welfare State: The Impact of the Politics of Globalization, “Journal of European Social Policy”, Vol. 10, No. 2 (May), s. 146–161.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/a012487
Domański H., Ostrowska A., Rychard A. (2000), Jak żyją Polacy, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar
Eckardt M. (2005), The open method of coordination on pensions: an economic analysis of its effects on pension reforms, “Journal of European Social Policy”, Vol. 15, No. 3, s. 247–267.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0958928705054088
Faith G. (1999), Social Security in Rapidly Changing Environment The Case of Post-Communist Transformation, “Social Policy and Administration”, Vol. 33, No. 4.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9515.00161
Frąckiewicz L., Frąckiewicz-Wronka A. (red.) (2000), Współczesna polityka społeczna Polski na tle Unii Europejskiej, Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice.
Google Scholar
Frąckiewicz L., Zrałek M. (2000), Przestrzenne rozmieszczenie kwestii społecznych, Akademia Ekonomiczna im. K. Adamieckiego, Katowice.
Google Scholar
Golinowska S. (2002), Europejski model socjalny i otwarta koordynacja polityki społecznej, „Polityka Społeczna”, nr 11–12, s. 3–15.
Google Scholar
Golinowska S. (2005), Raport Społeczny. Polska 2005–2004, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa.
Google Scholar
Graniewska D. (2003), Bezrobocie a rodzina, [w:] B. Balcerzak-Paradowska, Praca i polityka społeczna wobec wyzwań integracji, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Hantrais L. (2000), Social Policy in the European Union, wyd. 2, Macmillan Press, London – New York.
Google Scholar
Jakubowski W., Magdziak K. (2002), Wybrane problemy ekonomiczne współczesnej Polski, [w:] K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski, Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Google Scholar
Jepsen M., Pascual A. S. (2005), The European Social Model: an Exercise in Deconstruction, “Journal of European Social Policy”, Vol. 15, No. 3, s. 231–245.
Google Scholar
DOI: https://doi.org/10.1177/0958928705054087
Kabaj M. (2000), Program przeciwdziałaniu ubóstwu i bezrobociu, „Raport Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych”, z. 19, Warszawa.
Google Scholar
Kulpińska J., Warzywoda-Kruszyńska W. (1995), Social costs of transformation, [w:] Economic and Social Transformation of Poland, Proceeding of the Conference on Econometric and Social Transformation in Poland, Łódź, 22–23 May, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Google Scholar
Kurzynowski A. (1999), Standardy Unii Europejskiej w polityce społecznej – poziom centralny i lokalny, [w:] K. Głąbicka (red.), Społeczne skutki integracji Polski z Unią Europejską, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Google Scholar
Marody M. (red.) (2002), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Google Scholar
Meissner E. (red.) (1999), Burzliwy wiek XX. Jak zmieniał się świat 1900–2000, Wydawnictwo Reader’s Digest, Warszawa.
Google Scholar
Milewski R. (red.) (2001), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Miszalska A. (1996), Reakcje społeczne na przemiany społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
Google Scholar
Morawski M. (2001), Socjologia ekonomiczna. Problemy. Teoria. Empiria, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Poławski P. (1999), Dzieci i młodzież w sferze ubóstwa. Dziedziczenie biedy i społecznego nieprzystosowania, [w:] K. W. Frieske (red.), Marginalność i procesy marginalizacji, „Opracowania PBZ”, z. 13, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Roszkowski W. (1992), Historia Polski 191 1991, wyd. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar
Słomka T. (2002), Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] K. A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski (red.), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-Jr, Warszawa.
Google Scholar
Szczepański J. (1999), Reformy. Rewolucje. Transformacje, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Google Scholar
Sztompka P. (2000), Trauma wielkiej zmiany, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Google Scholar
Trzeciakowski W. (1993), Problems of Transformation in Poland, [w:] W. Trzeciakowski (red.), Transformation in Poland, „Opera Minora”, nr 4, INE PAN, Warszawa.
Google Scholar
Urbaniak B. (1997), Zmiany polityki społecznej po przejściu do gospodarki rynkowej, „Polityka Społeczna”, nr 3.
Google Scholar
Uścińska G. (2005), Europejskie standardy zabezpieczenia społecznego a współczesne rozwiązania polskie, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Google Scholar
Warzywoda-Kruszyńska W. (red.) (2001), Żyć i pracować w enklawach biedy (klimaty łódzkie), Wydawnictwo ABSOLWENT, Łódź.
Google Scholar
Warzywoda-Kruszyńska W. (2002), Przemiany struktury rodziny a bieda dzieci, „Polityka Społeczna”, nr 4.
Google Scholar
Warzywoda-Kruszyńska W., Grotowska-Leder J. (red.) (2000), Ryzyka transformacji systemowej (na przykładzie Łodzi), Wydawnictwo ABSOLWENT, Łódź.
Google Scholar
Włodarek J. (red.) (1998), Między przeszłością a przyszłością, Wydawnictwa Naukowe UAM, Poznań.
Google Scholar
Wojtaszczyk K. A., Jakubowski W. (2002), Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Google Scholar
Ziółkowski M. (2001), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie. Tendencje. Interpretacje, UAM, Poznań.
Google Scholar
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 © Copyright by Lucyna Prorok, Łódź 2016; © Copyright for this edition by Uniwersytet Łódzki, Łódź 2016
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
